Оқылым 1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, тест сұрақтарына жауап беру.
Ұлы Жібек жолы Байырғы заманда жердің түкпірінде тұратын адамдар бір-бірімен сауда жүргізген. Алғашында ол қажетті заттармен айырбас ретінде жүзеге асқан. Мысалы, асыл тастар, алтын, күміс, тұз, шипалы өсімдіктер мен хош иіс сулары, азық-түлік және басқа да тауарлармен алмасқан. Кейіннен ақшаға сауда-саттық басталып, базар, жәрмеңке, сауда жолдары ашылды.
Ұлы Жібек жолының Қазақстан жерінен өткен жолы Сауран қаласы болды. Қазақстан жеріндегі орта ғасырдағы ірі қалалардың бірі. Жібек жолындағы тағы бір тарихи қала – Иасы, кейіннен Түркістан атанған. Түркістан ертеден «екінші Мекке» деп аталып кеткен. Қожа Ахмет Иассауидің кесене ғимараты – бүкіл Орта Азиядағы сәулет өнерінің керемет үлгісі болып табылады.
Жібек жолындағы даңқты қалалардың бірі Отырар еді. Бүкіл Шығысқа аты әйгілі қала ең алғаш Фараб деп аталды. Әл Фараби атанған ұлы ғалым Әбу Насыр Ибн Мұхаммед шыққан қала.
1.Мәтіннің жанрын анықта.
А) мақала
В) әңгіме
Д) ертегі
Г) повесть (1)
2. Жібек жолындағы даңқты Отырар қаласы ең алғаш қалай аталған?
А) Иасы
В) Фараб
Д) Сауран
Г) Отырар (1)
3. Ұлы Жібек жолы Қазақстанда қай қаланы басып өтті?
А) Отырар
В) Сауран
Д) Түркістан
Г) Фараб (1)
4.Отырар қаласынан шыққан ұлы ғалым.
А) Аристотель
В) Әл Фараби
Д) Ахмет Иассауи
Г) Абай Құнанбайұлы
(1)
2-тапсырма . Мәтін бойынша кестедегі ақпараттың дұрыстығын тексер. (2)
№ Сөйлемдер Дұрыс Бұрыс (дәлелде, өз ойыңды қосуға болады. 1-2-сөйлем.)
1 Мысалы, асыл тастар, алтын, күміс, тұз, шипалы өсімдіктер мен хош иіс сулары, азық-түлік және басқа да тауарлармен алмаспаған.
2 Жібек жолындағы белгісіз қалалардың бірі Отырар еді
Жазылым.
3-тапсырма . Мәтінді оқы. Мәтін бойынша 3 сұрақ құрастырып жаз. Мәтіннен құрмалас сөйлемді тауып, құрмалас сөйлемнің қай түріне жататынын атап көрсет. (3+1)
Өте ерте кездері Қытайдан бастап Орталық Азия арқылы Таяу Шығысқа баратын керуендік жол бағыты пайда болған. Тек ХІХ ғасырда ғана бұл жолдың атауын неміс географы Фердинанд фон Рихтгофен қолданысқа енгізген екен.
«Ұлы Жібек жолы» - адамзат өркениетінің тарихи ескерткіштердің бірі. Жолдың бұлай аталуына сауданың негізгі заты Қытайдан шығарылатын жібек мата себеп болды. Бұл жол Еуропа мен Азияның - Батыс пен Шығыстың арасын жалғастырған көпір жолы болған.
Бұл жолдың басым бөлігі Орта Азия мен Қазақстан жерінің үстімен өтті. Жол Қытайдан басталып, Қазақстанның ежелгі қалалары - Түркістан, Қашғар, Жетісу, Сырдарияны жағалап, Арал маңынан әрі қарай Батыс елдеріне өткен.
Жібек мата, былғары, темір, фарфордан жасалған тұрмыстық бұйымдар мен қару-жарақтар, киім-кешек, шабдолы, өрік сияқты жемістер керуен арқылы сауда үшін тасымалданған.
Қазіргі күні Қазақстан мен Қытай елдерінің арасында ынтымақтастығын бекіту үшін конференциялар, жобалар ұйымдастырылып жатыр. Оның басты мақсаты - Қазақстан мен Қытай арасындағы Ұлы Жібек жолының қайта жаңғырту.
Бағалау критерийі № тапсырма Дескриптор
Білім алушы
Мәтінді мұқият оқып,
тест сұрақтарына жауап бер, ақпараттың дұрыс-бұрыстығын анықтап, дәлелде 1-2-тапсыр
ма 1.Мәтіннің жанрын анықтай алады 1
Объяснение:
Әдеби шығарманың кез-келген талдауы оның тақырыбын, идеясын және мотивін анықтаудан басталуы керек. Олардың арасында тығыз мағыналық және логикалық байланыс бар, соның арқасында көркем мәтін форма мен мазмұнның бірлігі ретінде қабылданады. «Тақырып», «идея» және «мотив» әдеби терминдерінің мағынасын дұрыс түсіну автордың өзінің шығармашылық идеясын қаншалықты дәл жүзеге асыра алғанын және оның шығармасы оқырман назарына лайық екендігін анықтауға мүмкіндік береді. олардан туындайтын және түсінуді қажет ететін мәселелермен тығыз байланыста жұмыс жасау: өмірлік маңызды материал, мыналарды қамтиды:
- адамның мәнін ашатын оқиғалар, кейіпкерлердің іс-әрекеттері немесе олардың ойлары, тәжірибелері, көңіл-күйлері, ұмтылыстары;
- адамның күші мен энергиясын қолдану салалары (отбасы, жақын немесе әлеуметтік өмір, өмір, өндіріс және т.б.);
- жұмыста көрінетін уақыт: бір жағынан, қазіргі, өткен немесе болашақ, екінші жағынан - қысқа немесе ұзақ;
- оқиғалар мен кейіпкерлер ауқымы (тар немесе кең).
көрсетілген өмірлік материал негізінде жұмыста көтерілген мәселелер:
- әмбебап;
- әлеуметтік;
- философиялық;
- адамгершілік;
- діни және т.б.
Шығарманың идеясы - автордың идеясының өзегі, шығармада бейнеленген құбылыстардың негізгі идеясы, оның қамтуы шығарманың барлық образдары мен көркемдік құралдарына бағынады (автор өз шығармасы арқылы оқырманға жеткізуге ұмтылған мұраттар мен сенімдер).
Шығарманың идеясын сипаттауға болады:
іске асыру қадамдары бойынша:
- автордың идеялық идеясы;
- образды немесе автордың образға қатынасын эстетикалық бағалау;
- оқырманның немесе зерттеушінің қорытындысы;
есептің параметрлері бойынша:
- әмбебап;
- әлеуметтік;
- философиялық;
- адамгершілік;
- діни және т.б.
нұсқа түрінде:
- көркем бейнеленген (картиналар, бейнелер, қақтығыстар, тақырыптық бөлшектер арқылы);
- тікелей айтылған (лирикалық немесе публицистикалық құралдармен).
Көркем шығармадағы мотив - лирикалық шығарманың тақырыбы (кейде негізгісін толықтыратын екінші дәрежелі тақырыптар); сюжеттің ең кішкентай элементі. Мотив - сюжеттің қарапайым бөлігі, лирикалық шығарманың тақырыбы.
Надеюсь перевело нормально :)
Сурет галереясында көруге болады кескіндеме. Бұл төсемнің әр түрлі жанрдағы және әр түрлі тақырыптар бойынша. Мұнда олар бойынша біріктірілген хронологиялық принципі: неғұрлым ерте кезеңдер дамудың қазіргі заманның. Әрбір көрермен таңдайды залы, ол өзіне қызықты көруге болады. Орналастыра отырып картиналар залдарында, мұражай қызметкерлеріне ескеру маңызды сипаты жарықтандыру үй-жайда ретінде құлайтын арналған полотно күн сәулесі, қандай суреттер бір-бірімен. "Туындыларымен кескіндеме әрқашан ұмытылмас әсер қалдырады. Жүре отырып залдары бойынша галереялар мен қарастыра отырып, жайманың, біз жатқандай танысамыз әртүрлі көзқарастармен " әлем суретшілер түрлі замандар мен дәуірлер. С портреттерді біз глядят қатаң государи және полководцы, тамаша ханымдар мен галантные мырзалар, қарапайым және добродушные балалар. Суретшілер тырысты беруге портретах тек қана сыртқы ұқсастықтары бар, бірақ, ең алдымен, сипаты, бай ішкі әлемі өз иелерін тапты. Көмегімен жіңішке жарық және көлеңкеден суретшілер тырысты сохранить в портретах байлығы мен сезім эмоционалдық өз иелерін тапты. Болады шексіз ұзақ всматриваться сайын көлемін азайтады жаңа өзгерістер, олардың рухани күйі.