нужно 3. Аудиожазбадан (05. mp3) «Иттің достығы» мысалын тыңдап, өлеңнің атауын талқылаңдар. Шынайы өмірмен байланыстырып, «Төрт сөйлем» (пікір, дәлел, мысал, қорытынды) тәсілімен жұмыс жүргізіңдер. - «Қырық мысалды» оқып, ұялдым. Өзімнің һәм өзім секіл- ділердің адасып жүргенін сонда байқадым...» (М. Дулатов). «Әр тілдің айдауында жүрген қазақ балаларына қазақ ті- лімен кітап жазған, қазақ тілінің негізін жасап, қазақ мекте- бінің іргетасын қалаған алғашқы адам – Ахмет. Ахметтің бұл тарихи еңбегі бағаланбай қалмақ емес» (С.Мұқанов). «Ұлы ағартушы Алтынсариннің бастамасын ілгері да- мытып, нағыз ғалымдық дәрежеге көтеріп, жетер жеріне жеткізіп берген Ахмет Байтұрсынұлы» (Қ.Мұхаметха- нов).
Қарт шекпенін асықпай шешіп, бір бұрышқа қойды. Онан соң көйлегінің түймесін ағытып, жалаңаш етіне асып қойған бойтұмарын алды. Барқыттан тігілген кәдімгі үш бұрыш тұмар. Қарт тұмарды ерніне жақындатып, тәубе етті. Сонан кейін қалтасынан бәкісін алып, тұмарды сөкті де, төңкерді. Тұмардың ішінен термен байланып қалған бір уыс қиыршық топырақ түсті жерге. Бұл — осыдан қырық жыл бұрын, жат өлкеге аттанарда, атамекеннен түйіп алған топырақ еді.
Қарт ойына алған жұмысын түгел орындап тынды да, шекпенінің үстіне «уһ» деп жантая кетті. Бүкіл тұла бойының талып шаршағаны соншалық, ешнәрсені ойлауға да зауқы соқпады. Қыбыр етерге халі жоқ. Неше күннен бері оққа сүйенген аңдай ет қызумен түкті де байқамап еді. Әлдеқандай бір сиқырлы күш қолтығынан демеп, құстай ұшырып отырған. Ал, енді көздеген жеріне жетіп, арқасы кеңіген соң, сүйектері сырқырап қоя берді. Бейне бұрауы таусылған ойыншықтай буын- буыны босап, өне бойы салдырап бос қалды. Жаны мен тәні қалаған бір ғана тілек бар. Ол — тек жату, демалу.
Керней - старинный духовой казахский музыкальный инструмент, поддерживающий боевой дух воинов во время сражений.Камышовые и роговые сырнаи (кос сырнай, камыс сырнай)использовались в пастушьем быте. Игра на этих казахских музыкальных инструментах поднимала настроение одинокому пастуху, шедшему за стадом.Сыбызгы - широко распространенный казахский музыкальный инструмент в народном быту. Изготавливался из камыша, дерева, реже из металла, в виде двух деревянных желобков, скрепляемых нитью полыми сторонами.Саз сырнай - старинный духовой казахский музыкальный инструмент.В 1971 г. при раскопках сожженного в XIII в. древнего города Отрара был найден "предмет величиной с гусиное яйцо с двумя отверстиями по бокам". Это был саз сырнай. Сегодня его тембр - мягкий и теплый передать радость и печаль, пение птиц и завывание степного ветра, стал одним из символов исконно национального искусства. Заслуга возрождения саз сырная, как и других древних казахских инструментов, принадлежит Болату Сарыбаеву - и сследователю и собирателю казахских музыкальных инструментов, профессору, преподавателю Государственной Казахской консерватории им. Курмангазы.Узкирик - духовой казахский музыкальный инструмент типа свирели в форме парящей птицы, родственный саз сырнаю. Изготавливался из глины. Звук узкирика похож на звук ветра, отсюда и его название ("узкирик" значит "свист ветра"). Аналогичный узкирику инструмент, гораздо меньший по размерам, сохранился у башкир. Инструменты, близкие саз сырнаю и узкирику в виде детской игрушки, свистульки существуют у тюркских народов Поволжья. В охотничьей практике казахов, проживающих в Монголии, узкирик выполняет прикладную функцию. Его свистящий звук служит на охоте манком при ловле лис.
Объяснение:
әтін бойынша тапсырмаларды орында.
Қарт шекпенін асықпай шешіп, бір бұрышқа қойды. Онан соң көйлегінің түймесін ағытып, жалаңаш етіне асып қойған бойтұмарын алды. Барқыттан тігілген кәдімгі үш бұрыш тұмар. Қарт тұмарды ерніне жақындатып, тәубе етті. Сонан кейін қалтасынан бәкісін алып, тұмарды сөкті де, төңкерді. Тұмардың ішінен термен байланып қалған бір уыс қиыршық топырақ түсті жерге. Бұл — осыдан қырық жыл бұрын, жат өлкеге аттанарда, атамекеннен түйіп алған топырақ еді.
Қарт ойына алған жұмысын түгел орындап тынды да, шекпенінің үстіне «уһ» деп жантая кетті. Бүкіл тұла бойының талып шаршағаны соншалық, ешнәрсені ойлауға да зауқы соқпады. Қыбыр етерге халі жоқ. Неше күннен бері оққа сүйенген аңдай ет қызумен түкті де байқамап еді. Әлдеқандай бір сиқырлы күш қолтығынан демеп, құстай ұшырып отырған. Ал, енді көздеген жеріне жетіп, арқасы кеңіген соң, сүйектері сырқырап қоя берді. Бейне бұрауы таусылған ойыншықтай буын- буыны босап, өне бойы салдырап бос қалды. Жаны мен тәні қалаған бір ғана тілек бар. Ол — тек жату, демалу.
1) Мәтінде қанша біріккен сөз бар?
а) 5 ә) 3 б) 4
2) Мәтінде неше есімдік бар ?
а) 5 ә) 4 б) 6
3) Жат өлке сөзінің орысшасы
а) красивый край
ә) чужой край
б) родная сторона
4) Көсемшелі сөздерді тап: а) сүйенген, кеңіген, көздеген ә) берді, кетті, алды б) шешіп, демеп, жүгіре
5) Есімшелі сөздерді тап: а) сүйенген, кеңіген, көздеген ә) берді, кетті, алды б) шешіп, демеп, жүгіре