НУЖНА СОЧ тоқсан бойынша тоқсандық жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар «Қазақстан қорықтары» және «Астана – мәдениет пен өнер ордасы» бөлімдері бойынша тоқсандық жиынтық бағалау

І. Оқылым.

1 – тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

1 – мәтін

Ақсу – Жабағылы қорығы алуан түрлі реликтілі өсімдікке бай. Мұнда жеміс-жидек, Альпі шалғыны, дәрілік өсімдіктер т.б. өседі. Қорықтың символы — грейс қызғалдағы. Қызғалдақ, сарғалдақтар алғаш Ақсу-Жабағылыда өсірілген. Қорықтың таулы бөлігі — мәңгілік мұздықтар. Ондағы түпсіз, көгілдір, мұздай тау көлдері айнадай шағылысады. Тік жартастардан сарқырамалар ағады. Қорық аң-құсқа бай. Онда таутеке, елік, марал, қар барысы, аю, борсық, мензбир суыры, ондатр т.б. аңдар мекендейді; Гималай ұлары, кекілік, бүркіт, қарақұтан, бозторғай, сарыторғай, шымшық т.б. құстар; сарыбауыр кесіртке, жылан, құрбақалар мекендейді. Қорықтың ландшафтысы ерекше. Онда шөлейттер де, ылғалды жазықтар да, аршалы ну ормандар да бар. (89 сөз)

2 – мәтін

Күннен туған баламын,

Жарқыраймын, жанамын.

Күнге ғана бағынам.

Өзім Күнмін, өзім — от,

Сөзім, қысық көзім де — от,

Өзіме өзім табынам.

Жерде жалғыз Тәңірі — от.

Оттан басқа Тәңірі жоқ!

Шынында, менің өзім де — от,

Қысылған қара көзім де — от.

Мен оттанмын, от — менен,

Жалынмын мен, жанамын.

Оттан туған баламын.

Қараңғылық бұққанда,

Қызарып күн шыққанда,

Күн отынан туғанмын! (Мағжан Жұмабаев)

Берілген мәтіндердің тақырыбын анықтаңыз.

1 – мәтін:

2 – мәтін:

2 – тапсырма. Мәтіндердің түрі мен стилін салыстырыңыз.

1 – мәтін 2 – мәтін

Түрі

Стилі

3 – тапсырма. Бірінші мәтіндегі негізгі ақпаратты анықтаңыз

4 – тапсырма. Берілген сөздерді қолданып, сұраққа жауап беріңіз.

Қорық, көрікті жерлер, парыз, шөлейт, ну орман

– Біздің облысымызда ерекше қорғауға арналған жерлер бар ма?

– Сен онда болдың ба?

ІІ. Жазылым

5 – тапсырма.

Берілген екі тақырыптардың бірін таңдап, жазба жұмысын орындаңыз (60-80 сөз). Сөздерді орфографиялық нормаға сай жазып, жазба жұмысыңызда етістіктің нақ осы шақ түрін, сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілерді орынды қолданыңыз.

1. «Қазақстан қорықтары»

Біздің елімізде бірнеше қорық бар. Ал осы қорықтардың пайдасын білеміз бе?

Осы жайында өз ойларыңызды дәлелдеп, пайымдау эссе түрінде жазыңыз. Эссе құрылымын сақтаңыз.

2. «Астана — арман қала»

Астана – еліміздің ордасы. Сіз жазғы каникул кезінде туыстарыңызбен Астанаға қыдырып келдіңіз. Бас қаламыздың көптеген мәдени орындарында және көрікті жерлерінде болдыңыз. Сіздің алған әсеріңіз қандай?

Өз ойыңызды жинақтап, сипаттау эссе жазыңыз. Эссе құрылымын сақтаңыз

Мәтіннің атауы:Тіл

Тірек сөздер:тіл,үлкен өнер,ерекше қабілет,рухани даму,ұлы қасиет,жетісьіктерге жету,қаоым қатынас.

Негізгі ақпарат:Тіл ұлы қасиет.

Қосымша ақпарат:Тілім менің

Тілім менің - таусылмайтын байлығым. Ең құдіретті де қастерлі өз ана тілім. Шыр етіп дүниеге келгеннен бері ана тіліммен өсіп келемін. Ана тілі арқылы алғашқы әліппені таныдым. Содан бері міне, өз ана тіліммен сусындап келемін. Өз тарихымды танып білдім. Туған тіліміздің абыройын асқақтату – әрбір азаматтың борышы. Себебі, біздің болмысымыз, салт - дәстүріміз, дініміз, мәдениетіміз осы тілімізде жатыр. Тәуелсіз елдің жас ұрпағын парасатты, білімді, іскер, қабілетті, ұлтжанды етіп қалыптастыруда мемлекеттік тіліміздің атқаратын қызметі өте жоғары. Сондықтан да туған еліміздің мемлекеттік тілін білуге міндеттіміз. Өйткені, тіл - ата - бабамыздан бізге қалған аманаты. Ата - баба мұрасын жалғастыру, оның мәртебесін көтеру мына баршамыздың міндетіміз, парызымыз. Тіл арқылы ақындарымыз бен жазушыларымыздың. даналардың сөздерін, өлең - жырларын оқып білеміз, олардан ғибрат аламыз. “Өнер алды – қызыл тіл” деген осыдан шыққан болар. Елінің болашағын ойлаған,. құрметпен қараған әрбір азамат ана тілін сақтап қалуы үшін қолынан келген көмегін аямауы тиіс. Асыл қазынамызға айналған қазақ тілінің құндылығының арта беруіне әрдайым өз үлесімді қосамын. Тәуелсіз Қазақстанның көгінде көк байрағымыз желбіреді, әр қазақтың жүрегінде Әнұранымыз айтылды, өзіміздің қазақ тілімізбен қайтадан қауыштық. Қазақстан Республикасының тіл туралы Заңы қабылданды. Бұның бәрі Елбасының көреген саясатының арқасында деп білемін. Ендігі біздің міндетіміз тілімізді сақтап, сол тілде сауатты жазып, ойымызды қазақ тілінде таза жеткізу, ардақтап құрметтеу.

Лайк за старания

Әкем-ақылшым.

Әр отбасында әкенің орны ерекше. Әке - отбасының асыраушысы, отбасы мүшелерінің тірегі, қамқоршысы. Әкенің мінез - құлқы, өзгелермен қарым - қатынасы, өнері мен білімі өзіме үлгі, өнеге алатын, оған қарап өсетін нысанам. Отбасының береке, ынтымағы үшін әкемнің әділ, ұстамды болуы мен үшін орасан маңызға ие. Отбасымыздың ұйытқысы, берекесі, мейір - шапағат көзі – менің әкем.

Әкем менің асқар тауым, тірегім,

Бәрінен де сен қымбатсың білемін.

Қанат қағып кетсем алыс қияға,

Сен деп соғар жұдырықтай жүрегім.

«Әке - асқар тау, ана қайнар бұлақ, бала жағасындағы құрақ» дегендей «Әке» деген сөз қандай жақын, қандай ыстық десеңші!. Өмірде әкесін жақсы көрмейтін бала жоқ шығар, өйткені біз үшін әкенің орны бөлек қой. Менің өмірдегі қымбат, ең қымбат адамым ол - менің сүйікті әкешім. Әкем менің кішкентайдан ақылшым, қамқоршым. Мен сізден көп тәрбие алдым.

«Әкең барда орындалар арманың» дегендей, өмірдегі керегіңді алдымен бір Алла, екінші әкең берері анық. Бұл дүниеде алуан түрлі тағдыр бар. сол тағдырдың басты себепкері - біз сияқты балалар. Алайда өмірдің есігін көзі тырнап аша салысымен әкенің «Балам, ботам» деген еркелетер сөзін естімей жетім немесе тастанды бала болып дүниеге келіп жатқан сәбилер де бар. Сәби көңіл әкесі тіпті ол ойлағандай жақсы адам болмасада, «Шіркін, менің әкем болса қандай жақсы болар еді!» деп армандайды. Осындай балаларды көргенімде өзімнің анам да, әкем де бар екеніне өзімді бақытты санаймын. Сол бақытымды ешқашан айырмаса екен деймін. Тамағымның тоқтығы, киімімнің бүтіндігі, оқуымның сапасы, ұйқымыздың тыныштығы - осының бәрі де асқар таудай айбатты әкелердің арқасы. Ендеше бар баланың бақытына бір Алладан кейінгі панасы «Әкелер» аман болса екен деймін