Напишите диалог на казахском на тему су тиршилик кози (вода источник жизни ответ
«Су – тіршілік көзі» тақырыбына диалог құрастыру.
Еркебұлан: Санжар, сен «су – тіршілік көзі» деген сөздерді қалай түсінесің?
Санжар: Сусыз тіршілік болмайды, яғни тіршілік үшін судың маңызы аса зор. Суға бар тіршілік тәуелді ғой.
Еркебұлан: Дұрыс айтасың. Су күнделікті тұрмыстың ажырамас бөлігіне айналған. Су адамның шөлін қандыру немесе тұрмыстық қажеттілігінен басқа да жайларға пайдаға асады екен осы туралы естуің бар ма?
Санжар: Жоқ, судың сонда басқа да қасиеттері бар ма екен? Естімеппін.
Еркебұлан: Ия, кезекті бақылау жұмысына дайындалып отырып өте қызықты мәліметтерге тап болдым. Жапон ғалымы Масару Эмото бірнеше жыл бойы судың қасиетін зерттеген екен. Зерттеу барысында ол тазартылған суды бір ыдысқа құйып, сол судың жанына адамдар келіп «махаббат», «періште», «рақмет», «бейбітшілік» деген сияқты жақсы сөздер айтқан. Ғалым осы суды қатырып, суретке түсірген кезде кристалдары керемет әдемі, үйлесімді болып шыққанын байқаған. Ал дәл осы суға «ыза», «соғыс», «қан», «өлім» сияқты жағымсыз сөздер айтқан кезде кристалдары мүлде басқа, бей-берекет, көмескі, қара лай болып шыққанын көріпті.
Санжар: Өте қызық екен. Мен мұны бірінше рет естіп тұрмын. Пайдалы ақпаратпен бөліскенің үшін көп рахмет! Енді біліп жүремін!
олып шыққанын көріпті.
Қазақ тiлi - Қазақстан республикасының мемлекеттiк тiлi. Қазақ тiлi (татарстан, башқұрт, қарашай-балкар, кумыктiк, карайым, крымскотатар, каракалпактiк, қараағаш, ногай) түркi тiлдерiнiң қыпшақ шағын тобына кiредi. Ногай, каракалпактiк және қараағаш тiлдерiмен бiрге қыпшақ - ногай тармағы жатады. Қазақ тiлi 8—8, 3 миллион адам үшiн ана тiлi шамамен болып табылады. 9 шақты 982 276 Қазақтарды 2009 жылдың Қазақстан тұрғынының осы санақтары арналған өз ана тiлiмен қазақ атады. Сонымен бiрге басқа Қазақстан халықтарының 1 дерлiк, 8 миллионы дәреже қазақ не бiр бiледi. Иелiктiң пайызы ең үлкен (пайыздардағы) ағайындас түрiк халықтарының арасында байқалады: (95, 5) өзбектер, (93, 7) ұйғыр, (91 ) түрiк (81, 2) әзiрбайжандықтар, (72, 6) татар, (92, 7) қырғыз.
Тоқтар Әубәкіров - тұңғыш космонавт
«Қазағым үшін өлуге дайынмын» (Т.Әубәкіровтің ғарышқа ұшардағы сөзі)
1991 жылы 2-қазанда Тоқтар Әубәкіровтің ғарышқа ұшқан күні. Кім не десе де қазақ ғарышының тарихы осы күннен басталады. Сол үшін де бұл күн – қазақ үшін тарихи күн. Айдарынан жел ескен Алаш баласының аспан әлеміне жол тартқан күні. 2 қазан сонысымен қымбат, сонысымен құнды. Егер шындығына келсек қазақтың ғана емес күллі түркі халықтарының тұңғыш ғарышкері. 2001 жылы Стамбул қаласында «Түріктің тұңғыш ғарышкері» атағын Түркия елі берді.
Биліктің Тоқтар батырды таса да ұстағысы келгеніне қарамастан Тоқтардың кім екенін тағы бір еске түсіріп өту үшін атқарған еңбектерін парақтап шықсақ.
Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров — қазақтың тұңғыш ғарышкері, Кеңес Одағының Батыры (1988), Қазақстан Республикасының Халық Қаһарманы (1995), техника ғылымының докторы (1998), профессор (1997), Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің құрметті профессоры. Ол 1946 жылы Қарағанды облысының Қарқаралы ауданында өмірге келген. Ресей Федерациясындағы Армавир жоғары әскери ұшқыштар училищесін (1969), авиация институтын бітірген (1979). 1969 — 75 жылдары Әскери-әуе күштерінде ұшқыш, звено командирі, эскадрилья командирінің орынбасары. 1976 — 1992 жылдары Мәскеудегі Тәжірибелік конструкторлық бюроның ұшқыш-сынақшысы міндеттерін атқарды. 1988 жылы кеңес одағында алғаш рет әуеде ұшаққа екі мәрте жанармай құйдыру арқылы солтүстік ендікке қонбай ұшуды ерлікпен жүзеге асырды. Реактивті ұшақтың елуден аса жаңа түрін сынақтан өткізді. 1990 жылы ғарышкерлер құрамына алынды. 1991 жылы 2 қазанда Байқоңырдан “Союз ТМ-13” кемесімен ғарышқа ұшты. Онда ол өзге ғарышкерлермен бірге биотехнология, металлургия, медицина салалары және Арал аймағы бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді. Зерттеу нәтижесінде Арал үстіндегі тұзды шаң борамасының пайда болу процесі, сол зиянды аэрозолдардың Қазақстан мен Ресей аймақтарына таралуының ғарыштық суреттері алынды. 1991 Ю.А. Гагарин атындағы Ғарышкер дайындау орталығында әзірлгін бастады, сынаушы ғарышкер-ұшқышы, сынаушы. «Союз ТМ» ғарыш кемесінде және «Мир» орбиталды кешенінде сынаушы ғарышкер-ұшқышы жылдамдатылған машықтануын ұшу бағдарламасы бойынша өтті. 1991 жылы қазанның 2-інде Тоқтар Әубәкіров зерттеуші ғарышкер есебінде, Александр Волков және аустрия ғарышкері Франц Фибөк, «Союз ТМ-13» ғарыш кемесімен ғарышқа ұшуға кірісті. Апта бойы «Мир» орбиталды кешенінде жұмыс істеді. 1991 жылы қазанның 10-ында Тоқтар Әубәкіров, Анатолий Арцебарский, аустрия ғарышкері Франц Фибөк «Союз ТМ-13» ғарыш кемесімен Жерге қайтып қонды. Ғарышта өтеген мерзімі — 7 күн 22 сағат 13 минут.
Ғарыштан оралған соң Қазақстандағы ғарыштық зерттеулердің негізін қалауға, отандық Қарулы Күштердің әскери даярлығын жетілдіруге, әскери-патриоттық тәрбие жұмыстарын жолға қоюға белсене араласты. Ол 1992 — 93 жылдары Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 1-орынбасары, 1993 — 94 жылдары Қазақстан Республикасы Ұлттық аэроғарыштық агенттігінің бас директоры — Ғылым және жаңа технология министрінің орынбасары. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің депутаты — Қорғаныс және қауіпсіздік комитетінің төрағасы болды.
Арман қуып жасынан,
Көктен көзін алмаған
Ұшқыш болды жас ұлан,
Аспанда еркін самғаған.
Бабасынадай асауға
Салған құрық –бұғалық.
Ұшақтарды сынауға
Артқан еді құмарлық.
Самғап ұшу аспанда
Қауіпті еді, қатал-ды.
Ерлігі елден асқанда,
Ол ғарышкер атанды.
Талай істе ғажаптың,
Туған ұлы қазақтың ,
Тұңғыш ұшты ғарышқа,
Қаһарманы қазақтың!