Қазақ әдебиетінде оқырманды халықтың басынан қиыншылықтарды қатыстыра отырып,жүйелі ой қалыптастыруға итермелейтін шығармалар аз емес.Осындай шығармалардың бірі,өзіндік ерекшеліктерімен сипатталатын шығарма-Шашты әңгімесі.Әңгімеде дана қарт Тасқұл мен бала Кенжебек бейнесі көрініс табады.
Жаугершілік заманда шапқыншылар өзге елді тұтқиылдан шауып, сұлу қыздары мен батыр ерлерін еріксіз алып кететін. Тұтқынға түскен бойжеткендерді күң етсе, ер азаматтарын құл қылатын. Туған елге деген сағыныш еріксіз тұтқынды да тәуекелге бел буып, қашуға итермелейді-шығарманың беретін сезімі де осы.Әңгімеде ер-азаматтардың ар-намысы, шапқыншылыққа ұшыраған елдің күйі секілді мәселелер талқыланады.Шығарманың өзіне тән ерекшелігі, асыра сілтеу секілді әдеби құралдары жиі қолданылмайды,себебі бұл өмірде болған тарихи оқиғаға негізделіп жазылған.Жазушы шағын әңгіме арқылы жауынгер қазақ халқы рухының мықтылығына назар аударған.Оған дәлелдер:тұтқындағы жылқышының өр мінезі.жас бала Кенжебектің айшылық алыс жерден жалғыз қашып келуі.
Қорытындалый келе Шашты шығармасы сол заманның өзекті мәселелерін қозғап қана қоймай, бүгінгі күнмен де тығыз байланыстырған. Сол заманда ер азаматтар ар-намыс секілді бағалы қасиеттерінен құл болғандықтан айырылса, қазіргі заманның ер адамдары сол секілді қасиеттерді өз бойынан жоғалтып, еркек аттарынан ерікті түрде айырылып жатыр. Бұл мәселенің бүгінге дейін де өзекті болып келе жатқаны бәрімізге белгілі.
Жастық шақ – адам өмірінде күннің көтеріліп келе жатқан шуағы тәрізді. Ол таң сәресіндегі күннің сәулесі сияқты, келешекке мақсат қойған, сол арманына жету үшін бойы шабытқа толы, адам ойлау сезімінің толықсыған кезеңі.
Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) ол туралы: «Қиямет күні әрбір құлдан төрт нәрсе сұралмайынша ол тұрған орнынан қозғалмайды. Бірінші, ол өмірін қалай өткізді? Екінші, жас күнгі күш-қайратын қайда жұмсады? Үшінші, ол білген білімінің қайсысына амал қылды? Төртінші, ол несібесін қалай тапты және қайда жұмсады?» – деген хадисі бар. Бұл хадис те жастық шақтың қымбаттыған аңғартып тұр.
Бала кішкентай кезінен еркіндікті сезініп өсуі тиіс. Алайда, шектен тыс еркелетіп, айтқанының бәрін орындамай қажетті шектеулер де жасап отыру қажет. Өмірдің өткінші екенін, жақсылық пен жамандықтың ара-жігін үлкен адаммен сөйлескендей ұқтырып отырған жөн. Бұл туралы Абай бір өлеңінде «Интернатта оқып жүр, талай қазақ баласы. Жаңа өспірім, көкөрім, бейне қолдың саласы. Балам закон білді деп, қуанар ата-анасы, Ойында жоқ олардың, шариғатқа шаласы», – дейді. Мұнда һакім баласына ақ пен қара, фәни мен бақи жайлы түсіндіріп айтпаған ата-аналарды меңзеп отыр.
Жастық шағында жалындай алмайтындардың көбісі еркіндікті сезінбей өскендер болса керек. «Анау болмайды, мынау болмайды» деп әбден тығырыққа тірелген, өздігінен әрекет етуге дәрменсіз.
Қазақ әдебиетінде оқырманды халықтың басынан қиыншылықтарды қатыстыра отырып,жүйелі ой қалыптастыруға итермелейтін шығармалар аз емес.Осындай шығармалардың бірі,өзіндік ерекшеліктерімен сипатталатын шығарма-Шашты әңгімесі.Әңгімеде дана қарт Тасқұл мен бала Кенжебек бейнесі көрініс табады.
Жаугершілік заманда шапқыншылар өзге елді тұтқиылдан шауып, сұлу қыздары мен батыр ерлерін еріксіз алып кететін. Тұтқынға түскен бойжеткендерді күң етсе, ер азаматтарын құл қылатын. Туған елге деген сағыныш еріксіз тұтқынды да тәуекелге бел буып, қашуға итермелейді-шығарманың беретін сезімі де осы.Әңгімеде ер-азаматтардың ар-намысы, шапқыншылыққа ұшыраған елдің күйі секілді мәселелер талқыланады.Шығарманың өзіне тән ерекшелігі, асыра сілтеу секілді әдеби құралдары жиі қолданылмайды,себебі бұл өмірде болған тарихи оқиғаға негізделіп жазылған.Жазушы шағын әңгіме арқылы жауынгер қазақ халқы рухының мықтылығына назар аударған.Оған дәлелдер:тұтқындағы жылқышының өр мінезі.жас бала Кенжебектің айшылық алыс жерден жалғыз қашып келуі.
Қорытындалый келе Шашты шығармасы сол заманның өзекті мәселелерін қозғап қана қоймай, бүгінгі күнмен де тығыз байланыстырған. Сол заманда ер азаматтар ар-намыс секілді бағалы қасиеттерінен құл болғандықтан айырылса, қазіргі заманның ер адамдары сол секілді қасиеттерді өз бойынан жоғалтып, еркек аттарынан ерікті түрде айырылып жатыр. Бұл мәселенің бүгінге дейін де өзекті болып келе жатқаны бәрімізге белгілі.
Жастық шақ – адам өмірінде күннің көтеріліп келе жатқан шуағы тәрізді. Ол таң сәресіндегі күннің сәулесі сияқты, келешекке мақсат қойған, сол арманына жету үшін бойы шабытқа толы, адам ойлау сезімінің толықсыған кезеңі.
Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) ол туралы: «Қиямет күні әрбір құлдан төрт нәрсе сұралмайынша ол тұрған орнынан қозғалмайды. Бірінші, ол өмірін қалай өткізді? Екінші, жас күнгі күш-қайратын қайда жұмсады? Үшінші, ол білген білімінің қайсысына амал қылды? Төртінші, ол несібесін қалай тапты және қайда жұмсады?» – деген хадисі бар. Бұл хадис те жастық шақтың қымбаттыған аңғартып тұр.
Бала кішкентай кезінен еркіндікті сезініп өсуі тиіс. Алайда, шектен тыс еркелетіп, айтқанының бәрін орындамай қажетті шектеулер де жасап отыру қажет. Өмірдің өткінші екенін, жақсылық пен жамандықтың ара-жігін үлкен адаммен сөйлескендей ұқтырып отырған жөн. Бұл туралы Абай бір өлеңінде «Интернатта оқып жүр, талай қазақ баласы. Жаңа өспірім, көкөрім, бейне қолдың саласы. Балам закон білді деп, қуанар ата-анасы, Ойында жоқ олардың, шариғатқа шаласы», – дейді. Мұнда һакім баласына ақ пен қара, фәни мен бақи жайлы түсіндіріп айтпаған ата-аналарды меңзеп отыр.
Жастық шағында жалындай алмайтындардың көбісі еркіндікті сезінбей өскендер болса керек. «Анау болмайды, мынау болмайды» деп әбден тығырыққа тірелген, өздігінен әрекет етуге дәрменсіз.
Объяснение:
как то так