Мәтіннен синоним сөздерді табыңыз Ауа райының белгілі бір жерге тән, көп жылдық орташа жай-күйі климат деп аталады. «Климат» сөзi грек тiлiнен аударғанда «ылди, еңiс» мағынасын бiлдiредi. Яғни климат жер бетiне түсетiн жылу мөлшерi мен күн сәулесiнiң түсу бұрышын анықтайды. Күн көкжиектен неғұрлым жоғары болса, күн сәулесiнiң түсу бұрышы да соғұрлым үлкен және сондықтан жер бетi жақсы қызады. Ыстық, қоңыржай және суық климат түрлерi бар. Экватор ауданында климат ыстық, ол жерде Күн жыл бойы көкжиек үстiнде жоғары орналасқан, сондықтан жер
бетi күн сәулесiнiң көп мөлшерiн қабылдайды. Ыстық климатта жыл маусымы жоқ және жыл бойы жаз болып тұрады.
Бұл жерде климат ыстық немесе ылғалды, сондықтан жылусүйгiш өсiмдiктер тез өседi, олардың гүлдеуi мен жемiстеуi жыл маусымымен байланысты емес.
Сiз бен біз қоңыржай климатта өмiр сүремiз, ол жерде күн сәулесiнiң түсу бұрышы экваторға қарағанда аз. Сондықтан жер бетi аз жылу қабылдайды. Қоңыржай климатта жыл маусымдары анық көрiнедi. Өсiмдiктер қыс кезiнде өсуiн тоқтатып, жапырақтары түседi. Жәндiктерде де тыныштық кезең туады, кейбiр жануарлар ұйқыға кетедi. Көптеген құстар жылы жаққа ұшады, ал қалған жануарлар қысқа қорек жинайды. Ауа райы өзгереді, ал климатқа тұрақтылық тән.
Мен үшін ең рухты тұлға.
Қазақтың байтақ даласын,қонақжай халқын жаудан сұсты айбалта, орақ тілмен қорғаған батырлар аз болмаған.Сондай батырлардың бірі,әйгілі ақын,жалынды жыршы,күйші – Махамбет Өтемісұлы.Ол 1824 – 28 жылдары Орынбор қаласында Жәңгір ханның ұлы Зұлқарнайынның қасында кеңесші болса,1829 жылы Ішкі Ордаға Жайықтан жасырын өтті деген айыппен ұсталып, Калмыков бекетіндегі абақтыға екі жылдай тұтқында болады.Ал 1831 жылы абақтыдан ұрыша қашқанымен,артынан ақталып шығады.1836 - 1838 жылдардағы И. Тайманұлы бастаған шаруалар кетерілісінің жалынды жыршысы, қозғалысты ұйымдастырушылардың бірі болады.Көтерілісшілер Бекетай құмында өздерінен күші әлдеқайда басым Гекке әскерімен соғысып, жеңіліс табады.1838 жылы он екінші шілдеде Ақбұлақ бойындағы шайқаста Исатай қазаға ұшырап, Махамбет Хиуа жақта екі жылдай жасақ жинауға әрекет жасады.Бірақ онысы жүзеге аспай,хан адамдарынан қашып жүруге тура келеді.Махамбет 1845 жылы тұтқиылдан жау қолынан қайтыс болды. Ол сөзімен жауға түскен жай болды. Ал іс-әрекетімен талайды ит-құсқа жем қылатындай ерлік көрсетті.
Махамбет сөздері – халық үшін өз жанын пида еткен ердің сөзі. Ақын асқақ арманшыл өлеңдерінде халқын әділетсіз хан-сұлтандарыға қарсы ерлікке шақырады. Махамбетті халықтың қадірлейтіні де, айрықша сүйіп оқитыны да сол себепті.
Махамбет Өтемісұлы жырлары – шаруалар көтерілісінің айнасы. Ол өз шығармаларында әлеуметтік өмірдің шындығына көз жібере білді. Ақын Жәңгір ханға айтқан өлеңінде:
Хан емессің, қасқырсың,
Қас албасты басқырсың...– деп ханның залымдығын бетіне басады.
Махамбет ел үшін еңіреген ердің аңсаған, соған бар ақындық жүрегін арнаған. Ол: "Асыл ердің баласы жауды көрсе шыдамай көзін салар қияға" деп бүкіл поэзиясына ерлікті ту етеді.
Махамбет өлеңдерінде ғибратқа толы афоризм болып кеткен өнегелі жолдар да аз емес. Ол өзінің сондай терең ойлы сөздерімен кейінгі ұрпағына да тіл қатқандай, ақыл, өсиет айтып кеткендей. Махамбеттің ерлік өміріне бір ызалықпен қарап, жанқиярлыққа үндейтін поэзиясын сүйсініп оқымайтын қазақ жоқ шығар
Махамбет Өтемісұлы өз шығармалары арқылы жасақтағы сарбаздардың рухын көтеріп, намысын қайрады. Ол "өзім" деп емес, "Елім!" деп күресті.
Көнерген сөз: айбалта, хан, жасақ.
Эвфемизм: қайтыс болды.
Дисфемизм: ұрыша.
Табу: жай, ит-құс.
Аксу́-Жабагли́нский госуда́рственный приро́дный запове́дник (каз. Ақсу́-Жабағылы́ мемлекетті́к табиғи́ қорығы́) — первый и старейший заповедник в Казахстане
Расположен в западной оконечности хребта Таласский Алатау в Тюлькубасском, Толебийском и Байдибекском районах Туркестанской области, а также в Жуалынском районе Жамбылской области на общей площади в 131 934 га.
Заповедник «Аксу-Джабаглинский» организован постановлениями Советом народных коммисоров Казахской АССР от 14 июля 1926 года и СНК РСФСР от 27 мая 1927 года на площади 30545 га. В 1929 году к заповеднику был присоединен каньон реки Аксу. Учрежден «с целью полного сохранения в неприкосновенном виде рек Аксу и Жабаглы со всеми их древесными и кустарниковыми насаждениями, травянистым покровом и населяющим этот заповедник животным миром — как памятник природы». В 1935 году площадь была увеличена до 48 570 га. — были присоединены долины рек Бала-Балдыбрек и Балдыбрек.