Жаңылтпаш – қай халық фольклорында болмасын кең таралған жанрлық түр. Қазақ жаңылтпаштарына да зерттеушiлер ертеден назар аударып келедi. Оның тұңғыш хатқа түскен үлгiлерiн Ә.Диваев, М.Ф.Гаврилов жазбаларынан кезiктiремiз. Кейiнгi кезеңде жаңылтпаштар балаларға арналған мерзiмдi басылымдар да жиi жарияланып, жеке кiтап та болып басылып шықты. «Жаңылтпаш деген аты жаңылтудан шыққан. Қатарынан қайта-қайта шапшаң айтқанда, иә тiл келмейтiн, иә тiл басқа сөз қылып бұзып кететiн сөздердiң басын құрап, келiстiрген шығарма жаңылтпаш деп аталады», – деп дәйектейдi алғаш рет оның ғылыми анықтамасын А.Байтұрсынов.
Уш сом Бир куни Кожанасыр Алдарга: -Мына уш сомга бир кой сатып акел, - депти. - Жарайды,- дейди де, Алдар бир койшыга келип: - Ата, мына уш сомга бир козы бершы, - деп жалынады. Койшы куанып, быр козы береды. Бираздан сон Алдар кайтадан келип: - Ата, уш сом да, козы да сеныкы.Маган бир токты бер,- депты. Койшы куанып, бир токты береды. Быраздан кейн Алдар кайтадан келип: - Атажан, уш сом да, козы да, токты да сеныкы болсын, маган бир кой бер,- депты. Койшы куанып: - Тандаганынды ал! - дейди. Алдар койды Кожекене акелип берипти.
