Мәтінді оқып, берілген кестені толтырыңыз, етістіктің шақтарын ажыратыңыз. Ұлы Жібек жолы
Сауда кезінде жол бойындағы елдер бір-бірімен өзара мәдени жағынан да байланысқа түсті. Жібек жолы арқылы жан-жаққа діни ой-пікірлер де таратылды. ІІІ-VI ғасырларда Ұлы Жібек жолы «қажылар жолы» деп аталды, бұл жол арқылы будда монахтары Қытайдан Үндістанға, Үндістаннан Қытайға сапар шекті. VII-X ғасырларда Ұлы Жібек жолының халықаралық маңызы арта түсті, себебі Қытай Византиямен және арабтармен байланыс орнатты. XV ғасырда теңіз жолының дамуына байланысты Ұлы Жібек жолы маңызын жоя бастады. Сол кездегі сауданың басты тауары Қытайда өндірілетін жібек болған. Сондықтан жол «Жібек жолы» деп аталған. Жібекпен бірге Шығыстан Батысқа, Батыстан Шығысқа – Рим, Франция, Византия, Русь, Иран мен Араб халифатында, Қытай, Корей, Жапонияда өндірілген көптеген тауарлар ағылды. Жібек жолы халықтар арасындағы сауданың ғана емес, Шығыс пен Батыс елдерінің арасындағы халықаралық (дипломатиялық) қарым-қатынастың дамуына да әсерін тигізді.
Жібек жолын зерттеудің әрі маңызды, әрі сирек олжасы – Отырардан табылған күміс ақша мен заттар көмбесі. Көмбеде Шығыс Түркістан қалалары – Алмалық, Пулад, Эмильдің (Еміл); еуропалық Қырымның; малайзиялық Сива, Кони, Тебриздің; қазақстандық Жент қалаларының ақшалары жинақталған. Ақшалардың соғылған уақыты XIII ғасырдың 40–60 жылдары. Көмбеден табылған күмістен жасалған құрама белдік жапсырмалар, ортаазиялық бұрама білезіктер, поволжиялық өрме білезіктер, Кіші Азиялық айылбастар – теңдесі жоқ жәдігерлер.

Етістіктің шақтары

осы шақ
өткен шақ
келер шақ

Мәтінді өткен шақта баяндаңыз. Ауыспалы келер шақта сұрақтар дайындаңыз.

Мен теңізге саяхаттаганым туралы айтқым келеді. Алдыңғы жылы мен және менің отбасым Анарага бардық. Мен ол жақта көптеген жерлерді суретке түсірдім, себебі шипа жаймен қызықтырды. Бiзге ауа-райы сәтті болды. Теңіз жылы болған соң, апам екеуміз теңізде көп шомылдык. Ата-анамыз бiздi теңізден әрең дегенде шығаратын. Өте қызық болды.
Кешке бiз саябаққа бардық. Онда көптеген ойын- сауықтар бар екен. Мен барiнеде ойнадым, қатты ұнайды.
Таңғы ас, түскі және кешкі ас мәзірі қызық болды. Ас мәзірінде көп жемістер болды.
Бiздер қонақ үйде аялдадык. Жанында бакша болды. Бақшада көп гүлдер бар.
Бұл менің өмірiмдегi ең жақсы демалысы және саяхатым болды.

Еңлікгүл - гүл адалдық пен махаббат. Атауы, оның бір музыка ретінде оқылады. Нәзік, ең әсерлі, ол туралы көптеген аңыздар құралған. Итальяндар күміс жартастардың оның гүлі деп атайды. Альпілік француздар - жұлдыз. Ғажап гүл жақсы көреді, бірақ ең қарлы жиектері бар күн сирек гүл өседі, Еңлікгүл қияқтай таулы аймақтарында түседі. Оны көру емес берілген әрбір. Табу мүмкін делінген, оның жүрегі таза, мына жұмбақ адам ғана гүл аңыз ретінде шық махаббат. Епшілдену және қатты болып, аз тырмысып шығу үшін арналған таудың ұшар басына шыға келді. Шын жүректен және адал болуы, өзінің нақсүйерілерге қалтқысыз сүю керек. Гүл былай болған еді, енді оны көру көп қолға түсіру ниет білдірген 19 ғасырда іс жүзінде мүмкін емес. Бу қалды, олар қырылуды қырлары ондаған дана болды. Анадан сирек кездеседі, онда бұл гүл өсіп шықты, ол осы арнайы заң тыйым салған еді, бұл олардың еңлікгүлдер тыйым салады Швейцарияда жұлу шығарылатын жинау қолданылады. Түйіп қалды бұзушыларға айыппұл салу қолданылатын болады. Таулы туристердің арнаулы бекеттері бар, олар мекендеу орындарына осы заттар бар шекараларын жол бермейді.

Эдельвейс - цветок верности и любви. Одно его название звучит, как музыка. Самый трогательный и нежный, о котором сложено множество легенд. Итальянцы его называют серебряным цветком скал. Французы - альпийской звездой. Эдельвейс - удивительный редкий цветок, растущий в горах Цветок любит солнце, но растет высоко в горах у самой снежной кромки. Увидеть его дано не каждому. Легенда гласит, что найти этот таинственный цветок может только человек, в сердце которого чистая, как роса любовь. Мало быть ловким и сильным, чтобы взобраться на вершину горы. Надо любить искренне и беззаветно, быть преданным своим возлюбленным. Желающих заполучить цветок было так много, что уже в 19 веке увидеть его было практически невозможно. Осталось пара десятков экземпляров, которые находились на грани вымирания. Из-за того, что эдельвейсы редко встречаются их запрещают рвать В Швейцарии, где произрастал этот цветок был издан специальный закон, который запрещал сбор этого растения. Нарушителям грозил внушительный штраф. У горных границ существуют специальные посты, которые не допускают туристов к местам обитания этого цветка.