дала өркениеті - түркі тектес халықгардың, соның ішінде қазақтардың материалдык жəне рухани құндылықтарының сатысы; этномəдени жүйенің қалыптасуындағы табиғи-тарихи тұрпат. тарихын зерттеу барысында өркениет атауының өзіне əр түрлі, кейде бір-біріне қарама-қайшы анықтамалар қалыптасты. америка тарихшысы л.морган (1818-1881) мен ф.энгельс оны ғы жоғары, жазусызуды енгізу кезеңі ("тағылық — жабайылық — "өркениеттілік" ұштағаны арқылы) ретінде сипаттады. кейінгі кездері бұл термин ң аймақтық, салыстырмалы түрде бір-біріне тәуелсіз жетілген пішімдерін бейнелеу үшін қолданылып жүр. еуропаға əсіре табынушы кейбір ойшылдар өздігінше жетілген мәдени-тарихи аймақтардың санын түгендеп, кейде — 8 (о.шпенглер), кейде 36 өркениет ошағына (а.тойнби) жеткізіп қойды. әйтсе де, осы тұ жақтаушылар алтайдан карпат тауларына дейінгі ұлан-байтақ кеңістікте көшпелі-отырықшы тұрмыс кешкен түркі тектес халықтардың өткеніне астамшылдықпен қарап, "тарихи тысқары қалған қауым" ретінде көрсетуге тырысты. соған қарамастан, өркендеп-өрбу негізі, қ- табиғи аясы әлі далалық тұрпат саналатын көшпелі шығыс жұртының өзіндік өркениеті хақында дəйекті пікір түйген ғалымдар аз емес. белгілі орыс археологы, акад. а.п.окладников (1908—1981) зерттеу еңбектерінде далалықтардың этномәдени жүйесін "батыс сібір өркениеті" деп атап, "ежелгі түркі сібірі шығысқа караганда батыспен тығыз байланыста болған сияқты. оның мәдениеті бүрын болжағанымыздан әлдеқайда бай" екендігін жазды. ә.марғұлан, к.ақышев, к.байпақов, т.б. ғалымдар "көшпелілер өркениеті" атауын жиі колданса, л.н.гумилев, о.сүлейменов оның өрлеу дәуірінде, б.з.б. 9 ғ-дан б.з. 11 ғ-ы аралығында, жерорта теңізі жағалауы және қиыр шығыс елдерімен салыстырғанда жасампаздық эволюцияны бастан өткергенін дәлелдеді. соның нәтижесінде еур. астамшылық пен таптык дала уағға негізделген кеңестік тарихнама мансұқ еткен еуразия кеңістігіндегі тарихи-мәдени ерекше құбылыс ғылымға " дала өркениеті " деген атпен ене бастады. оның əлемдік өркениетке қосқан үлесіне үндінің саяси қайраткері д.неру "әлемдік тарихқа көзқарас" атты еңбегінде əділ баға беріп, "атлас картаны ашсаң, алып азия құрлығының койнына кіріп жатқан кішкентай еуропаны көресің. ол өз алдына дербес құрлық емес, азияның жалғасы сиякты. ал тарихты окитын болсаң — ұзақ уақыт бойы, белгілі бір кезенде азияның үстемдік құрғанына көзің жетеді
дала өркениеті - түркі тектес халықгардың, соның ішінде қазақтардың материалдык жəне рухани құндылықтарының сатысы; этномəдени жүйенің қалыптасуындағы табиғи-тарихи тұрпат. тарихын зерттеу барысында өркениет атауының өзіне əр түрлі, кейде бір-біріне қарама-қайшы анықтамалар қалыптасты. америка тарихшысы л.морган (1818-1881) мен ф.энгельс оны ғы жоғары, жазусызуды енгізу кезеңі ("тағылық — жабайылық — "өркениеттілік" ұштағаны арқылы) ретінде сипаттады. кейінгі кездері бұл термин ң аймақтық, салыстырмалы түрде бір-біріне тәуелсіз жетілген пішімдерін бейнелеу үшін қолданылып жүр. еуропаға əсіре табынушы кейбір ойшылдар өздігінше жетілген мәдени-тарихи аймақтардың санын түгендеп, кейде — 8 (о.шпенглер), кейде 36 өркениет ошағына (а.тойнби) жеткізіп қойды. әйтсе де, осы тұ жақтаушылар алтайдан карпат тауларына дейінгі ұлан-байтақ кеңістікте көшпелі-отырықшы тұрмыс кешкен түркі тектес халықтардың өткеніне астамшылдықпен қарап, "тарихи тысқары қалған қауым" ретінде көрсетуге тырысты. соған қарамастан, өркендеп-өрбу негізі, қ- табиғи аясы әлі далалық тұрпат саналатын көшпелі шығыс жұртының өзіндік өркениеті хақында дəйекті пікір түйген ғалымдар аз емес. белгілі орыс археологы, акад. а.п.окладников (1908—1981) зерттеу еңбектерінде далалықтардың этномәдени жүйесін "батыс сібір өркениеті" деп атап, "ежелгі түркі сібірі шығысқа караганда батыспен тығыз байланыста болған сияқты. оның мәдениеті бүрын болжағанымыздан әлдеқайда бай" екендігін жазды. ә.марғұлан, к.ақышев, к.байпақов, т.б. ғалымдар "көшпелілер өркениеті" атауын жиі колданса, л.н.гумилев, о.сүлейменов оның өрлеу дәуірінде, б.з.б. 9 ғ-дан б.з. 11 ғ-ы аралығында, жерорта теңізі жағалауы және қиыр шығыс елдерімен салыстырғанда жасампаздық эволюцияны бастан өткергенін дәлелдеді. соның нәтижесінде еур. астамшылық пен таптык дала уағға негізделген кеңестік тарихнама мансұқ еткен еуразия кеңістігіндегі тарихи-мәдени ерекше құбылыс ғылымға " дала өркениеті " деген атпен ене бастады. оның əлемдік өркениетке қосқан үлесіне үндінің саяси қайраткері д.неру "әлемдік тарихқа көзқарас" атты еңбегінде əділ баға беріп, "атлас картаны ашсаң, алып азия құрлығының койнына кіріп жатқан кішкентай еуропаны көресің. ол өз алдына дербес құрлық емес, азияның жалғасы сиякты. ал тарихты окитын болсаң — ұзақ уақыт бойы, белгілі бір кезенде азияның үстемдік құрғанына көзің жетеді
Интонация(лат. іntono)[1] – сөйлемдерді, олардың бөлшектерін сазына келтіріп сөйлеудің ырғақты әуені. Интонация — сөзді, сөз тіркесін, сөйлемді айтудағы дауыс мәнері, дауыс ырғағы, сөйлеудің ритм-мелодикалык бейнесі. Интонация — төмендегідей компоненттердің бірлігінен тұратын күрделі құбылыс:
Мелодия
Ритм
Темп
Қарқындылық
Тембр
Фразадағы сөздер мен сөз тіркестерін бөліп айтуға қызмет ететін логикалық және тіркес екпіні.
Интонация — ауызша сөйлеудің маңызды элементі, ол жазуда тыныс белгілерімен және арнайы графикалыкамалдармен (мәтінді абзацтарға бөлу т. б.) беріледі.