Марс «Қызыл ғаламшар» деп аталады*. Оның бетін қызыл* түсті тозаң жауып тұрады. Ал жел тұрған кезде сол тозаң көтеріледі де, қызыл бұлтқа айналады.Марстағы жартастардың құрамында темір* көп. Сол темір тотыққан кезде қызыл түске енеді.
Ғалымдар Марста тіршілік болуы мүмкін деп зерттеу жасап жатыр.
А) шартты белгімен жұмыс жаса. * белісімен тұрған сөздерге сұрақ қойып, қай сөз табынан екенін анықта. ( )
Жұлдызшамен тұрған сөз Сұрағы сөз табы
аталады Не істейді? Етістік
қызыл Қандай? Сын есім
темір Не? Зат есім
Ә) Егер Жер бетінен темір жойылып кетсе, не болуы мүмкін деп ойлайсың? ( )
Жер бетінде темір жойылып кетсе - темір жол да, поездар да , машиналар да жоқ болып кетеді. Адам денесіндегі 3 грамм темір жойылса , тіршілігін тоқтатып , өліп қалар еді. Бұл өте қорқынышты.
Б) Мәтіндегі соңғы пікірді оқы. Оның ақиқат немесе жалған екеніне тұжырымда.( ) ( )
Тыныс белгілері
дәйекше ( ’ ' )
жақшалар (( )), ([ ]), ({ }), (< >)
қос нүкте ( : )
үтір ( , )
сызықша ( — )
көп нүкте ( …, ... )
леп белгісі ( ! )
нүкте ( . )
тырнақшалар ( « », „ “ )
сызықшық ( -, ‐ )
сұрақ белгісі ( ? )
нүктелі үтір ( ; )
қиғаш сызық ( / )
Сөз аралық бөлу
бос орындар ( ) ( ) ( )
аралық нүкте ( · )
Жалпы типографика
«және» таңбасы ( & )
«айқұлақ» ( @ )
жұлдызша ( * )
кері қиғаш сызық ( \ )
байрақша таңбасы ( • )
екпін дәйегі ( ^ )
ақша таңбасы ( ¤ ) $, €, ¥, £, ¢,
қанжар/қос қанжар ( † ) ( ‡ )
градус ( ° )
төңкерілген леп белгісі ( ¡ )
төңкерілген сұрақ белгісі ( ¿ )
тор таңбасы ( # )
нөмір таңбасы ( № )
пайыз және қатысты таңбалар
( %, ‰, ‱ )
еже соңының таңбасы ( ¶ )
прим ( ′ )
бөлім таңбасы ( § )
ирек ( ~ )
умлаут/диерезис ( ¨ )
астыңғы сызық ( _ )
тік жолақ ( |, ¦ )
Жалпы емес типографика
көп жұлдызша ( ⁂ )
сұқ қол ( ☞ )
демек белгісі ( ∴ )
интерробанг ( ‽ )
мысқыл белгісі ( ؟ )
ІV ТОҚСАН БОЙЫНША ҚАЗАҚ ТІЛІ ПӘНІНЕН
ТОҚСАНДЫҚ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
Тапсырмалар ( барлығы- )
1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқы.
Марс «Қызыл ғаламшар» деп аталады*. Оның бетін қызыл* түсті тозаң жауып тұрады. Ал жел тұрған кезде сол тозаң көтеріледі де, қызыл бұлтқа айналады.Марстағы жартастардың құрамында темір* көп. Сол темір тотыққан кезде қызыл түске енеді.
Ғалымдар Марста тіршілік болуы мүмкін деп зерттеу жасап жатыр.
А) шартты белгімен жұмыс жаса. * белісімен тұрған сөздерге сұрақ қойып, қай сөз табынан екенін анықта. ( )
Жұлдызшамен тұрған сөз Сұрағы сөз табы
аталады Не істейді? Етістік
қызыл Қандай? Сын есім
темір Не? Зат есім
Ә) Егер Жер бетінен темір жойылып кетсе, не болуы мүмкін деп ойлайсың? ( )
Жер бетінде темір жойылып кетсе - темір жол да, поездар да , машиналар да жоқ болып кетеді. Адам денесіндегі 3 грамм темір жойылса , тіршілігін тоқтатып , өліп қалар еді. Бұл өте қорқынышты.
Б) Мәтіндегі соңғы пікірді оқы. Оның ақиқат немесе жалған екеніне тұжырымда.( ) ( )
Ақиқат Жалған
*
2-тапсырма ( )
«Болашағым» сөзін септе.
Атау септігі: болашағым
Ілік септігі: болашағымның
Барыс септігі: болашағыма
Жатыс септігі: болашағымда
Табыс септігі: болашағымды
Шығыс септігі: болашағымнан
Көмектес септігі: болашағыммен
Объяснение: