мұрат мөңкеұлының "қыз" өлеңіндегі қыз сипатын әнші-ақындар шығармашылығындағы қыз бейнесімен салыстыра талдап жазыңыз
қазақтың мұңы, зары, арманы, үміті, ардағы, аманаты, тарихы, өмірі-бәрі-бәрі қазақ қызының кірпігінде тұрғандай көрінеді. ұлт болып ұйысуда, жұрт болып жұмылуда, халық болып қайрат танытуда қазақ қызының атқарар ролі, алар орны ерекше.
міне, осы қазақ қызына арнап өлең шығармаған ақындар, сұлулығына тамсанып жырлаған жыршылар,қазақта кемде кем. соның ішінде м.мөңкеұлының «қыз» өлеңі өте ерекше. бұл өлеңді оқи отырып, ойыма «қыз жібек» жыры түседі. екі шығарманың қандай ұқсастықтары мен айырмашылықтары бар?
бір жағынан ұқсастықтарына тоқталсақ. м.мөңкеұлының өлеңіндегі қыз сипаты: ақ моншақтай әдемі, әдемілігі соншалықты, ақ жүзінің сәулесі жерге түссе сары алтындай көрінеді. ол-құрбыларының алды болған байдың қызы.
тісі- маржандай, сөзі-жағымды ,,сөйлесе, тілінен сүт шығады. келген қасынан кеткісі келметін. сол сияқты ұқсастықпен, қыз жібек бейнесінде әдемілігі соншалықты , әлемді мойындатады .көзі жанып тұрған шырақтай,мдидары-қоғалы көлдің құрағындай. бойы –ұзын, білегі-жіңішке,белі нәзік.
екінші жағынан, айырмашылықтарын да қарастыруға болады. м.мөңке ұлының «қыз»өлеңінде қазақ халқының салт-дәстүрінің бірі-қызды құтты орнына қондыру бейнеленген. автордың айтпағы, «қыз мұраты –кету»демекші, қыз өз ата-анасының дәулетіне шалықтап өскенімен ,бір күні ол да ұясынан ұшып, өз орнын табады.
ал жібек образы эпоста идеал болып суреттеледі. жібек тірі жанды менсінбейді, бұла боп өскен ерке әрі өр мінезді.сонымен қатар,онда қыз сипаты ғана емес, қыздың сезімі бейнеленген. сұлулығымен қоса, әйел екендігі көрінеді.
эссемді қортындыласам,екі шығармадағы қыз сипаты ұқсас болғанмен, олардың әрқайсысы жеке тұлға.біріншідегі қыз сипаты тұрмыс құрарға дейінгі болса, екіншідегі тұрмыстағы сипат болып табылады. қай шығарманы алсақ та,ертедегі қазақ қызының бейнесі шебер суреттелген деп ойлаймын.
Соңғы кездері ұйқымнан оянған сəтте, кейде күні бойы «Егер мен əлемді өзгерте алсам…» дегенді күбірлеумен жүретін болыппын. «Əлемді қалай өзгертсем екен? Ол үшін не істеуге болады?» деген ойдың шырмауында жүремін. Əрине, өзім шағын бірдеңелерді жасап, өз əлемімді аздап болса да өзгертіп жүрмін. Бірақ іштей оның ештеңеге əсер етпейтінін түсінемін. Ал жалпы əлемді ше?
Сөйтіп жүріп, күндердің бір күнінде əкеммен бірге балық аулауға қала сыртына шықтым. Ерекше түгі жоқ, кəдімгі жексенбі таңы еді. Əкем екеуміз бірнеше балық ұстап алдық. Оның ішіндебіреуі ерекше, алтын түсті, жып-жылтыр. Бірақ өзі кіп-кішкентай. Осы балыққа əбден көңілім кетті. Үйге алып келген соң, керемет бір аквариум тауып алып, ішіне су құйып, мекен етуге болатындай халге жеткіздім. Балықты ішіне салып, өз бөлмеме орналастырып қойдым. Сəл уақыт өткеннен кейін бір нəрсе өзгерді. Су ішінде ол бұрынғысынан бетер жалтырай бастады. Оған аң-таң болып, түк түсінбей тұрып қалдым. Аквариумды қолыма алып, жүзіп жүрген балықты қызықтауға кірістім. Бір кезде балықтың жылтырауы да қойып, өзі де тоқтап қалды. Маған үңіліп қарап тұрды. Өзім ыңғайсыздана бастадым. Кенеттен балықтың аузы жыбырлап, сөйлей бастады. Сонда қалай шошығанымды білсеңіздер ғой! Балық болса:
– Балақай, сен қорықпа, мен саған түк жамандық істемеймін. Мен жай ғана алтын балықпын, – деді. Мен тынышталдым.
– Сонда, сен алтын балық болсаң… Қалаған тілегімді орындай аласың ба? – деп
сұрадым.
– Əрине, мен алтын балық емеспін бе?! Үш қалауыңды айта бер, – деді. Қуанып кеттім.
ответ:
мұрат мөңкеұлының "қыз" өлеңіндегі қыз сипатын әнші-ақындар шығармашылығындағы қыз бейнесімен салыстыра талдап жазыңыз
қазақтың мұңы, зары, арманы, үміті, ардағы, аманаты, тарихы, өмірі-бәрі-бәрі қазақ қызының кірпігінде тұрғандай көрінеді. ұлт болып ұйысуда, жұрт болып жұмылуда, халық болып қайрат танытуда қазақ қызының атқарар ролі, алар орны ерекше.
міне, осы қазақ қызына арнап өлең шығармаған ақындар, сұлулығына тамсанып жырлаған жыршылар,қазақта кемде кем. соның ішінде м.мөңкеұлының «қыз» өлеңі өте ерекше. бұл өлеңді оқи отырып, ойыма «қыз жібек» жыры түседі. екі шығарманың қандай ұқсастықтары мен айырмашылықтары бар?
бір жағынан ұқсастықтарына тоқталсақ. м.мөңкеұлының өлеңіндегі қыз сипаты: ақ моншақтай әдемі, әдемілігі соншалықты, ақ жүзінің сәулесі жерге түссе сары алтындай көрінеді. ол-құрбыларының алды болған байдың қызы.
тісі- маржандай, сөзі-жағымды ,,сөйлесе, тілінен сүт шығады. келген қасынан кеткісі келметін. сол сияқты ұқсастықпен, қыз жібек бейнесінде әдемілігі соншалықты , әлемді мойындатады .көзі жанып тұрған шырақтай,мдидары-қоғалы көлдің құрағындай. бойы –ұзын, білегі-жіңішке,белі нәзік.
екінші жағынан, айырмашылықтарын да қарастыруға болады. м.мөңке ұлының «қыз»өлеңінде қазақ халқының салт-дәстүрінің бірі-қызды құтты орнына қондыру бейнеленген. автордың айтпағы, «қыз мұраты –кету»демекші, қыз өз ата-анасының дәулетіне шалықтап өскенімен ,бір күні ол да ұясынан ұшып, өз орнын табады.
ал жібек образы эпоста идеал болып суреттеледі. жібек тірі жанды менсінбейді, бұла боп өскен ерке әрі өр мінезді.сонымен қатар,онда қыз сипаты ғана емес, қыздың сезімі бейнеленген. сұлулығымен қоса, әйел екендігі көрінеді.
эссемді қортындыласам,екі шығармадағы қыз сипаты ұқсас болғанмен, олардың әрқайсысы жеке тұлға.біріншідегі қыз сипаты тұрмыс құрарға дейінгі болса, екіншідегі тұрмыстағы сипат болып табылады. қай шығарманы алсақ та,ертедегі қазақ қызының бейнесі шебер суреттелген деп ойлаймын.
Соңғы кездері ұйқымнан оянған сəтте, кейде күні бойы «Егер мен əлемді өзгерте алсам…» дегенді күбірлеумен жүретін болыппын. «Əлемді қалай өзгертсем екен? Ол үшін не істеуге болады?» деген ойдың шырмауында жүремін. Əрине, өзім шағын бірдеңелерді жасап, өз əлемімді аздап болса да өзгертіп жүрмін. Бірақ іштей оның ештеңеге əсер етпейтінін түсінемін. Ал жалпы əлемді ше?
Сөйтіп жүріп, күндердің бір күнінде əкеммен бірге балық аулауға қала сыртына шықтым. Ерекше түгі жоқ, кəдімгі жексенбі таңы еді. Əкем екеуміз бірнеше балық ұстап алдық. Оның ішіндебіреуі ерекше, алтын түсті, жып-жылтыр. Бірақ өзі кіп-кішкентай. Осы балыққа əбден көңілім кетті. Үйге алып келген соң, керемет бір аквариум тауып алып, ішіне су құйып, мекен етуге болатындай халге жеткіздім. Балықты ішіне салып, өз бөлмеме орналастырып қойдым. Сəл уақыт өткеннен кейін бір нəрсе өзгерді. Су ішінде ол бұрынғысынан бетер жалтырай бастады. Оған аң-таң болып, түк түсінбей тұрып қалдым. Аквариумды қолыма алып, жүзіп жүрген балықты қызықтауға кірістім. Бір кезде балықтың жылтырауы да қойып, өзі де тоқтап қалды. Маған үңіліп қарап тұрды. Өзім ыңғайсыздана бастадым. Кенеттен балықтың аузы жыбырлап, сөйлей бастады. Сонда қалай шошығанымды білсеңіздер ғой! Балық болса:
– Балақай, сен қорықпа, мен саған түк жамандық істемеймін. Мен жай ғана алтын балықпын, – деді. Мен тынышталдым.
– Сонда, сен алтын балық болсаң… Қалаған тілегімді орындай аласың ба? – деп
сұрадым.
– Əрине, мен алтын балық емеспін бе?! Үш қалауыңды айта бер, – деді. Қуанып кеттім.
Объяснение: