Көшпенділердің материалдық мәдениеті көші-қонға, тұрмысқа ыңғайлы болды. Киіз үй, ат әбзелдері, ер-тоқым, теріден, ағаштан жасалған ыдыс-аяқ, бесік, тұрмыстық заттар – көшпенділердің материалдық мәдениеті. Көшпенділердің рухани мәдениеті өте бай. Оларда шығармашылық ойлау жүйесі ерекше дамыған. Көне түркілер алғашқы әріп жазуының бір түрі – алғашқы руно жазуды ойлап тауып пайдаланды. Есік жазуындағы 17 әріптің 13-і көне түркі алфавиті. Бұл - V ғасырда түркілердің жазуы мен әдебиеті, рухани байлығының жоғары деңгейде дамығанын көрсететін аса құнды жәдігер.
Түркілер мемлекетті дала демократиясына сүйеніп басқарды. Би-шешендер ханның білгір ақылшысы, кемеңгер кеңесшісі болды. Би-шешендердің дана ойлары, тапқыр сөздері, әділ шешімдері мемлекетті демократиялық басқаруға жол ашты.
VI ғасырда түркілердің әдеби тілі қалыптасты. Би-шешендер бай ауыз әдебиетін қалдырды. Көшпенділердің бірегей мемлекеттің құрылымы дамыды. Қазақ хандығы кезінде ғана орындалатын 5000-дй күй дүниеге келген. Бүгінгі қазақ халқы – сол өркениеттің тікелей мұрагері.

Көшпенділердің тұрмыстық заты
А) әріп
В) ер-тоқым
С) би-шешен
Д) тапқыр сөздер
2. Түркілердің әдеби тілінің қалыптасуы
А) V
В) IV
С) X
Д) VI

3. Сын есімді тіркесті көрсет
А) ойын ойнады
В) гүл терді
С) әдемі қала
Д) ана құшағы
4. Көшпенділердің рухани мәдени жәдігері
А) киіз үй
В) ыдыс-аяқ
С) бесік
Д) жазу
5. Көне түркілердің алғашқы жазуы
А) латын
В) кирилица
С) руно
Д) алфавит

Сұрақтарға жауап бер.
Көшпенділердің материалдық мәдениетіне нелер жатады?

Би-шешендер хан үшін кім болған?

Көшпенділердің рухани және материалдық байлықтарын жаз.

​

Еңсегей бойлы ер есім, есім, сені есірткен есіл де менім кеңесім. ес білгеннен, есім хан, қолыңа болдым сүйесін, қолтығыңа болдым демесін. ертеңгі күн болғанда, елің кеңес құрғанда, айналып ақыл табарға есіктегі ебесін, сонда, ханым, не десін? ! мен жоқ болсам, есім хан, ит түрткіні көресің. жиембет қайда дегенде, не деп жауап бересің меніменен, ханым, ойнаспа, менің ерлігімді сұрасаң, жолбарыс пенен аюдай. өрлігімді сұрасаң, жылқыдағы асау тайыңдай. зорлығымды сұрасаң, бекіре менен жайындай. беріктігімді сұрасаң, қарағай менен қайындай. көруші едім, есім хан, ханымды күнім, сізді айымдай. сырым саған түзу-ді садаққа салған бұлыңдай. жұмыскерің мен едім сатып алған құлыңдай. жүруші едім араңда өзіңнің інің менен ұ мен, өлсе, құнсыз кетер деме сен кешегі өзіңнің ұрып өлтірген тілеуберді құлыңдай! тілеуберді құлың мен емес, мұның, ханым, жөн емес. менің ер екемді көргенсің, әуелден бірге жүргенсің, дегенімді қылғансың, қайратымды білгенсің. ағбытпа, ханым, күннен соң, сіздің естен кеткенмен, біздің естен кеткен жоқ: қалмақтың бөрі ханы келгенде, соқыр бурыл байталға сонда бір жайдақ мінгенсің қалмақтың бөрі ханы келгенде, қаланың қасы бүлгенде, хандар қалаға қылаған, сұлтандар суға сылаған, қаз мойынды ханшаңыз қалада тұрып жылағ тал шарбаққа мал сақтап, тас қалаға жан сақтап, тасқан екен мына хан! қайрылып қайыр қылуға қылығың жоқ ұнаған. қайратым қанша қайтса да, мұныңа, ханым, ! арқаға қарай көшермін, алашыма ұран десермін, ат құйрығын кесермін, ат сауырын берермін, алыста дәурен сүрермін, қарамасаң, ханым, қарама, сенсіз де күнімді көрермін! әмірің қатты есім хан, бүлік салып, бұйырдың басын бер деп батырдың - қанын ішіп қанбаққа, жанын отқа салмаққа. атадан жалғыз мен емес, хан ие, ісің жол емес. жолбарыстай жолымбет құрбандыққа қол емес. жол тосып, алып кетіпті қалмақтан алмақ сыйыңды. қаһарыңды басқалы қалың елім жиылды. бастап келген өзге емес, жиенбет сынды биің-ді. малын салып алдына, әр саладан құйылды, он екі ата байұлы бір тәңірге

Школьные знания.com задай вопрос из школьного предмета peersona 5 - 9 классыдругие предметы 7+4 б сүйінбай образына мінездеме бересіздерме керек попроси больше объяснений следить отметить нарушение айко005 2 недели назад реклама ответы и объяснения пупсик145 пупсик145 середнячок сүйінбай аронұлы (1815, алматы облысы жамбыл ауданы қарақастек ауылы – 1898, сонда) – айтыс ақыны. жасынан жыраулығымен елге танылған. жамбыл aқын “менің пірім – сүйінбай, сөз сөйлемен сыйынбай” деп оны ұстаз тұтқан. aрғы атасы күсеп жиенқұлұлы (1701 – 1791) жауынгер ақын, жыршы, күйші, қобызшы болған. “өтеген батыр” жырын шығарып, “мың бір түн”, “шаһнама”, “көроғлы”, “тотының тоқсан тарауы” дастандарын жырлаған. күсептің үлкен ұлдары жаңбыршы мен жаманақ қазақ арасына жыршы, қобызшы, күйшілігімен белгілі болса, кенже арон (1750 – 1835] жастайынан өткірлігімен, мәмілегер шешендігімен ел аузына іліккен.