Күні: 2 қараша 2020 жыл 1- Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз.
Су – тіршілік көзі
Су – тіршілік көзі, өмірдің қуаты. Су Жер шарының 3 / 4 бөлігін алады. Тіршілік құбылыстарының бәрі судың қатысуымен жүреді, табиғаттағы барлық тіршілік атаулының құрамына кіреді. «Судың да сұрауы бар» деп бекер айтпаған. Сол үшін біз суды орынсыз және босқа пайдаланбауымыз керек. Оның қасиетті екенін ата-бабаларымыз бұрыннан айтып келе жатыр. Су болмаса біз өмір сүре алмаймыз, себебі айналадағы қажетті өмірге заттардың барлығы сумен байланысты. Адамдар суды ластамауымыз керек, себебі су деген тіршіліктің жаны, оны ластайтын болсақ зиянды заттармен, бізге де, қоршаған ортамызға да зиян келері сөзсіз. Әрине, су барлығымызға өте қажет, бірақ жылдан жылға су азайып бара жатыр. Мысалы; Арал мен Каспий теңізінің сулары құрғап бара жатыр. Ал, әлемнің басқа да жерлерінде суды көп пайдаланғаннан емес, жер шарымыздың басқа экологиялық мәселелерінен азайды. Менің ойымша, су қорлары азаймау үшін, су шаруашылық кешендерін үздіксіз жетілдіріп отыруы керек. Су қорын қорғау және тиімді пайдалану шаралары масштабы мен техникалық шешімдері бойынша әртүрлі, оның барлығы кешенді шараларды жүзеге асыруды талап етеді. Сонымен қоса, судың сапасы нашарламау керек. Біз осының барлығын қазіргі кезден бастап, болашаққа суды және тағы басқа маңызды заттарды жақсы қалпында қалдыруға міндеттіміз деп ойлаймын!
Ж.МӘТІБЕК,
(186 сөз)
1. Мәтіннен сөздердің синонимдерін табыңыз.В тексте найдите синоним к этим словам.
күші -
қолданбауымыз-
[2]
Төмендегі сұрақтарға мәтіндегі деректерді қолдана отырып, жауап беріңіз.ответьте на вопрос по тексту и напишите причину.
2. Мәтінде қандай мәселе көтеріледі? Себебін жазыңыз. [1]
3.« Су барлығымызға өте қажет » деген автор пікірімен келісесіз бе? Ойыңызды дәлелдеңіз. «Вода очень нужна всем» согласны с мнением автора? Докажите свои мысли [1]
4.Төмендегі сұраққа бір сөйлеммен жауап беріңіз. ответьте на вопрос одним предложением. [1]
Су қорын қорғау және тиімді пайдаланудың қандай себептері көрсетілген?
《Астана-Бәйтерек》 монументі – елордамыз Астана қаласының негізгі нышаны, оның визитті карточкасы деуге болады. Жалпы, бәйтерек - ежелгі таным бойынша, тылсым қасиетке ие алып ағаш. Бәйтерек байырғы орта түсінігінде жердің дәл кіндігінде өсетін, тамыры жерасты, діңі адам әлемі, басы рухтар мекені болып табылатын көк тіреген алып ағаш. Бәйтерек ежелгі түркі сөзі, "бәй" - үлкен, алғашқы деген ұғымдарды, ал терек (парсы тілінде - дарақ) «ағаш» деген ұғымды білдіреді. Демек "Бәйтерек" екі сөздің бірігуінен жасалып, «зәулім ағаш» дегенді танытады. Оның идеясында «Самұрық» қасиетті құсы туралы ежелгі қазақ аңызы жатыр. Қанатымен аспанды жауып «Самұрық» тұр. Бәйтерек тіршілік тірегіне қарай ұшып келеді. Бәйтеректің ортасында өмір мен үміт беретін алтын жұмыртқа Күнге негіз салуда. Ал астында, тамырында айдаһар орналасып, түн мен қысты шақыруда.
Монумент ұзын темірлі құрылымдардан, шыныдан, металдан, бетоннан тұрғызылған. Алып шардың түсі хамелеон шынылармен көмкерілген. Күннің шапағына шағылысып, әртүрлі түске құбылып тұрады.Бәйтерек» кешенін жобалаушы сәулетшілер тобын басқарушы - А.Рүстембеков. Сондай-ақ С.Базарбаев, Ж.Айтбалаев сынды сәулетшілердің еңбегін ерекше атап өтуге болады. Инженер-конструкторы - М.Вахштейн, интерьер дизайншысы - А.Оспанов. Сондай-ақ оның жобасын жасауға “Аэропорт” ААҚ, “ЭМК” ЖШС, “Архфонд” ЖАҚ, Сәулетшілер одағы және “Алуа” ЖШС секілді қазақстандық жетекші фирмалардың мамандары қатысты. Оның негізгі идеясы - елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың эскиз-нобайы негізінде өмірге келді. Ол бейбіт өмір мен келісімге ұмтылған барлық қазақстандықтардың ғұмырлық мұратын білдіреді.
Відповідь:
Пояснення:
1987 жылы Орталық Азия мен Қазақстандағы ең көне қорық болған Ақсу-Жабағылы өзінің 60 жылдық мерейтойын атап өтті. Табиғи табиғаты керемет бұл таулы жер Батыс Тянь-Шанда теңіз деңгейінен 1000-4280 биіктікте орналасқан. Мұнда Қазақстанның барлық негізгі географиялық белдеулері барлық шоқтығында көрсетілген: жартылай шөлдер қылқан жапырақты ормандарға айналатын құрғақ даламен ауыстырылады. Алқаптағы шалғынды шалғындар тығыз арша ормандарына жол ашады. Альпі шалғындарының түрлі-түсті мозаикасы хрусталь-ақ қармен және мұздықтардың көкшіл тілдерімен жабылған қатаң тау шыңдарының беткейлерін безендіреді. Ақсу-Джабағлы - сирек кездесетін, құрып кету қаупі төнген жануарлар мен өсімдіктердің ең бай қазынасы. Мұнда тау ешкілері, бұғы, елік, сілеусін, барс, қасқыр мен түлкі, аю мен қарағай, ерминдер өмір сүреді. Мензбирдің тармағы қорықтың шөлді ортасында тұрады.