Әңгіменің фабуласы: асыл туған ер - Махамбетті өз туысы
сатқындықпен өлтіреді.
Әңгіменің қысқаша желісі: Махамбеттің Исатайдан айырылға-
нына – сегіз жыл үш ай. Махамбеттің елден аулақ, Қараойда
жалғыз отырғанына да – үш ай. Екі көзі ауылдан келетін жолда.
Осыдан біраз бұрын туысы — Ықылас сенімді кісілерді ертіп келетінін айтып кеткен. Махамбет оған не сенерін, не сенбесін білмей қатты алаңдаулы. Баймағамбет сұлтанның жансыздарын Ықылас бастап ақынның жалғыз үйіне алып келеді. Ақынды жабылып, ұрып өлтіреді.
Махамбеттің өлеңі өсиетті, өмірі тағылымды. Ол дұшпанға бас имей кетті...
Махамбеттің үй іші шулап қалды.
Махамбет тілге келмей кетті. Бірақ талайға дейін жүрегі дүрсілдеп,
миы шыңылдап, бүкіл өмірі көз алдынан өтіп жатты. Ақырғы сөзі «Әуес» болса, ақырғы ойы «Қайран халқым!» деген екі сөзге сыйды. Жан тәсілім қыларда қанталаған қой көзін кең ашты. Жарық дүниемен қоштасып,
Қараоймен арыздасты. Ұзақ жолдың түйіні қысқа екенін бірінші рет
біліп бара жатты...
Жаңаберген би байлаулы аттарына келе жатты. Түсі өрт сөн- діргендей. Тісі опырылып қалған Ықылас:
- Жақа, боталы түйені сіз жетектеңіз! – деп еді, ашулы би:
- Бүлінгеннен бүлдіргі алма! Менің ісім бітті, - деді.
Ықылас Махамбеттің атын мінгенде би тағы ашу шақырды:
- Е, немене, қолыңдағы бастың құны аз ба?! Жетiмектеріне қалдыр!
- Сұлтанның әмірі осылай, биеке!
Жаңаберген би жым болды. Махамбеттің жүйрік аты қарабеттің
астында кетіп барады.
7-тапсырма. Мәтіннің стилін анықта. Кестені толтыр. Сөзіңді дәлелде.
Снизу слова на которые нужно дать ответ с текста.Текст в самом начале.
1. мақсаты, қолданылатын орны, сипаты, тілдік құралдары.
Шет мемлекеттерге барғанда аса қажетті болатын 5 сөзді ата.
1. Кешіріңіз, маған көмектесіп жібересіз бе?
Извините, не могли бы Вы мне
Excuse me, can you help me?
2. Жақын жерде метро стансасы қай жерде екенін айтып жібересіз бе?
Подскажите где ближайшая станция метро?
Can you please tell me where the nearest metro station is?
3. Қала орталығына қалай барсам болады?
Как добраться до центра города?
How can I get to the city center?
4. Ақша айырбастау қай жерде екенін айтып жібересіз бе?
Не подскажете где обмен валют?
Where is the money exchange?
5. Кешіріңіз, бірақ мен ағылшынша нашар сөйлейтін едім.
Извините, но я плохо говорю по – английски.
I’m sorry but my English is not so good.
Әлем немесе Ғалам – алуан түрлі формада болатын әрі ұдайы өзгеріп отыратын, кеңістік пен уақыт бойынша шеті де, шегі де жоқ бүкіл дүние. Ғаламды (араб сөзінен) зерттеумен тікелей шұғылданатын ғылым – астрономия. Ал барлық ғылыми білімге негізделген ғалам жөніндегі пайымдаулар космологияның мәселесі болып есептеледі.
Ғаламның шексіздігі туралы алғашқы пікір біздің заманымыздан бұрынғы V ғасырда өмір сүрген ежелгі дәуірдегі грек ғалымы Гераклиттің (біздің заманымыздан бұрынғы V ғасыр) еңбектерінде кездеседі. Гераклиттің көзқарасын Демокрит, Эпикур және Лукреций одан әрі дамытып, кейінгі дәуірлерде Жердің шар тәрізді екенін және аспан шырақтарының бір-бірінен алшақтылығын анықтауға байланысты зерттеулер (Пифагор, Аристотель, Эратосфен)жүргізілді. Бірақ шіркеу мен дін үстем болған дәуірде мұндай озық ойлар қолдау таппай, тек Қайта өркендеу дәуіріндеНиколай Коперниктің «Аспан сферасының айналысы туралы» атты кітабы космогонияда ғылыми зерттеуге жол ашты. Біз мекендеген Жер де, басқа планеталар, құйрықты жұлдыздар мен метеорлық денелер тәрізді, Күн жүйесініңқұрамына енеді. Күн жүйесінің диаметрі он миллиард километрдей. Галактиканың диаметрі шамамен 30 мың пк-ке (шамамен 100 мың жарық жылы) жуық. Кейінірек ғалам кеңістігінде біздің Галактика тәріздес миллиондаған басқа да галактикалардың бар екендігі анықталды. Зерттелген галактикалар жиыны Метагалактика деп аталады.