Осы жылы жексенбінің таң мен қыдыр- бару жиналдым, бірақ маған мама, ойлап тапқан жұмыс себя күт- мәжбүрлемеді. Тағы минутты кейін мен бақытты баламен және міне болдым, енді - барлық рухнуло. Мен, толықтай разачарованный өмірде, соңмен метлой, жуушының ақы-пұлдарының және ысқышпен поплелся. Метлы бас-басы серпі- тозаң вокруг менің жалпылдады және кездестір- в ауызды, мұрынды, көздерді, неден жұмыс істе- ақ ада-гүде тяжко болды. Барлық осы мен чихнул, тозаңның кезекті партиясын мен қапта- пәндерді көтеріп. Мүмкін, не мен бы ешқашан және ойланбады, не үйде мүмкін олай атал-сатал, бірақ мен сездім, бұл есепте- олай бұрын терең қателесті. Мен аса көп уақыт пайымдарға деген аса алаң болып айырыл-. Ақырында, бір сыпыр- мен около сағат айырылдым. Настало уақыт терезенің жу- үшін. Тозақтың көрінісі - барлық таратуларда шынылар, рама, сияқты, барлық тозаңның екі трети үйде себя деген жиды. Мен почти ашындым және ойлады, бұл олай және емес аяқтаймын, баста жерде мәңгүртке деген құлатылып. Бірақ жоқ, мен тағы керек үшін ана болдым, не бы аяқта-
Қазақ халқының қонақ күтуі мен қонақжайлығы туралы.
Баяғы заманнан бері осы күнге дейін жеткен дәстүріміздің бірі мен бірегейі – келген қонаққа дастарқан жаю. Бұл дәстүр тек қонақжай қазақ халқына ғана тән дүние десем, артық айтпаспын, себебі үйге қандай кісі келмесін «ең болмаса нан ауыз тиіп кету керек» деген ұғым санамызда бала кезімізден қалыптасқан. Қазағым қашан да бар асылын, бар тәттісін «қонақ жесін» деп сақтаған. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Ақсақалдар да үнемі «Дастарқан тек қуанышты себептермен жайылсын! Дастарқан мол болсын! Осындай үлкен дастарқан басында жинала берейік!» деп бата беріп, тілектерін айтып жатады.
Дастарқан жайғанда міндетті түрде ең алдымен нан қойылады. «Ас атасы – нан» деген мақал осыдан шықса керек. Ұннан жасалынған тағамдар бағзыдан-ақ ақ дастарханымыздың сәні болып келген. Қазақ өзінің шаңырағындағы кез келген жиында дастархан үстінен нанды алыстатпайды.
Сыйлы қонақ келсе, бұрынғы кезде мал сойылып, ет асылса, қазіргі заманда мал сойылмаса да, қазанды отқа қойып, қонақтың кәдесін асып береді. Күн демей, түн демей қазан асуға келгенде қарап қалмайтын қазақ аналары мен келіндері ет тамақты нақышын келтіріп дайындайды. Бүгіндері қырық күн тойын, отыз күн ойын жасамасақ та, кез келген жиында осы ас бірінші мәзірде тұрады.
Жалпы алғанда, қазақтың дастарханы – киелі нәрсе. Бұл тек жайылған шүберек немесе оған қойған ас-ауқат қана емес, бұл – адамның пейілі, ішкі жан-дүниесі, мейірім-шапағаты. Ендеше дастарқанымыз тек қуанышқа жайылсын!
Метлы бас-басы серпі- тозаң вокруг менің жалпылдады және кездестір- в ауызды, мұрынды, көздерді, неден жұмыс істе- ақ ада-гүде тяжко болды. Барлық осы мен чихнул, тозаңның кезекті партиясын мен қапта- пәндерді көтеріп. Мүмкін, не мен бы ешқашан және ойланбады, не үйде мүмкін олай атал-сатал, бірақ мен сездім, бұл есепте- олай бұрын терең қателесті.
Мен аса көп уақыт пайымдарға деген аса алаң болып айырыл-. Ақырында, бір сыпыр- мен около сағат айырылдым.
Настало уақыт терезенің жу- үшін. Тозақтың көрінісі - барлық таратуларда шынылар, рама, сияқты, барлық тозаңның екі трети үйде себя деген жиды. Мен почти ашындым және ойлады, бұл олай және емес аяқтаймын, баста жерде мәңгүртке деген құлатылып. Бірақ жоқ, мен тағы керек үшін ана болдым, не бы аяқта-
Қазақ халқының қонақ күтуі мен қонақжайлығы туралы.
Баяғы заманнан бері осы күнге дейін жеткен дәстүріміздің бірі мен бірегейі – келген қонаққа дастарқан жаю. Бұл дәстүр тек қонақжай қазақ халқына ғана тән дүние десем, артық айтпаспын, себебі үйге қандай кісі келмесін «ең болмаса нан ауыз тиіп кету керек» деген ұғым санамызда бала кезімізден қалыптасқан. Қазағым қашан да бар асылын, бар тәттісін «қонақ жесін» деп сақтаған. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Ақсақалдар да үнемі «Дастарқан тек қуанышты себептермен жайылсын! Дастарқан мол болсын! Осындай үлкен дастарқан басында жинала берейік!» деп бата беріп, тілектерін айтып жатады.
Дастарқан жайғанда міндетті түрде ең алдымен нан қойылады. «Ас атасы – нан» деген мақал осыдан шықса керек. Ұннан жасалынған тағамдар бағзыдан-ақ ақ дастарханымыздың сәні болып келген. Қазақ өзінің шаңырағындағы кез келген жиында дастархан үстінен нанды алыстатпайды.
Сыйлы қонақ келсе, бұрынғы кезде мал сойылып, ет асылса, қазіргі заманда мал сойылмаса да, қазанды отқа қойып, қонақтың кәдесін асып береді. Күн демей, түн демей қазан асуға келгенде қарап қалмайтын қазақ аналары мен келіндері ет тамақты нақышын келтіріп дайындайды. Бүгіндері қырық күн тойын, отыз күн ойын жасамасақ та, кез келген жиында осы ас бірінші мәзірде тұрады.
Жалпы алғанда, қазақтың дастарханы – киелі нәрсе. Бұл тек жайылған шүберек немесе оған қойған ас-ауқат қана емес, бұл – адамның пейілі, ішкі жан-дүниесі, мейірім-шапағаты. Ендеше дастарқанымыз тек қуанышқа жайылсын!