Ертеде аспан әлемі патшасының Күн мен Ай деген сұлу да ақылды қыздары болған екен, Олар аспан әлемінің шырақтары болыпты. Екеуі алексіз аспан әлемінде серуендеп жүріп,
шоқжұлдыздардың қозғалысын, кей аспан денелерінің қозғалу бағытын бақылайды екен,
Бір күні олар кесіне келеді.
Күн: - Әке, адамга кайсымыздың пайдамыз көбірек? – дейді.
АЙ: - Адамга кайсымыздың кешегіміз көп? – деп сұрайды
Әкесі: - Оны адамнан сұрайық, – дейді,
Адам - Екеуін де маған қымбатсыңдар! Екеуің де адамға қажетсіңдер! Мен сендерді болмеймін.
Кун, сен бүкіл тіршілікке жарық пен жылу бересін, күн сәулесімен жасыл өсімдіктер өседі. Өсімдіктер от
шығарады. Оттегімен адамдар мен жануарлар демалады. Адамдар мен жануарлар, құстар елмір сүру үш
барлық азықты есімдіктен алады. Күн сенің арысын мен ылуынсыз жер бетінде өмір болмас еді?
Ай - Мен туралы не айтасыз,
Адам: - Ай, сен де адам үшін маңыздысын! Ал сен жараңғы түнде жарық бересің. Жердің серігі оң. Сен
тартылыс күшің арқылы теңіз суы көтеріліп, талқын мен бу пайда болады. Бу бұлтқа айналады. Жаңбыр
жауып, жер көгереді,
Күн мен Ай: – Екеуміз бірге бола алмаймыз ғой?!
Адам; – Екеуің де бізге керексіңдер. Сондықтан бірін күндіз, бір түнде қызмет етіңдер!
Мәтін мазмұнын нақтылайтын қорытынды.
Ай қараңғы түнде жарық береді,
Күн буюіл тіршілікке жылу береді.
Әкесі екеуіне ақылын айтады.
Әкес үшеуі аспан әлемін тамашалайды,
Братья в ладу – коней много, невестки дружны – еды много. – Ағайын тату болса ат көп. Абысын тату болса ас көп.
Болезнь с ветром приходит, а с потом выходит. – Ауру желмен келiп, термен шығады.
Богатство бедняка – его здоровье. – Жарлының байлығы – дененiң саулығы.
Возьми замуж дочь, прежде узнав, кто её мать. – Анасын көріп қызын ал.
В дружном доме вся еда вкусная. – Тату үйдiң тамағы тәттi.
Все земли хороши, но своя – лучше всех. – Ел-елдің бәрі жақсы, Өз елің бәрінен де жақсы.
В своей норе и крот чувствует себя сильным. – Өз елінде кортышқан да батыр.
Глядя на отца, растёт сын. – Әкеге қарап ұл өсер.
Где-то, говорят, золото валяется, а пойдёшь – меди не найдёшь. – Пәлен жерде алтын бар, Іздеп барсам мыс та жоқ.
Голод еду не выбирает. – Аштық ас талғатпайды.
Где-то, говорят, золота навалом, но родина лучше и без золота даром. – Пәлен жерде алтын бар, Өз жеріңдей қайда бар.
Дырявый шалаш матери лучше, чем золотой дворец родичей. – Ағайынның алтын сарайынан ананың жыртық лашығы артық.
Дом с детьми, что базар – шумлив и весел; дом без детей, что могила – тих и печален. – Балалы үй — базар, баласыз үй – мазар.
Добрая слава отца сорок лет служит непутёвому сыну. – Жақсы әке — жаман балаға қырық жылдық ризық.
Добрый знакомый лучше плохой родни. – Жаман туыстан жат артық.
Даже если трижды на себе мать в Мекку перевезёшь – с долгом перед ней не рассчитаешься. – Анаңды Меккеге үш арқалап барсаң да, қарызыңнан құтыла алмайсың.
Если родня богатая – маслом будешь закусывать. – Ағайының бай болса, асағаның май болар.
Еда человеку силы даёт. – Ас – адамның арқауы.
Если будешь закаляться – будешь здоровым. – Шынықсаң – шымыр боласың.
Если не нашёл счастья дома, не обретёшь и на чужбине. – Үйде оңбаған, Түзде де оңбайды.
Завершенному делу критиков найдется немало. — БІТКЕН ІСКЕ СЫНШЫ КӨП.
Зять – на сто лет, сват – на тысячу. – Күйеу жүз жылдық, құда мың жылдық.
Здоровый телом и духом здоров. – Тәнi саудың жаны сау.
И лук на родине сладок. – Туған жердің жуасы да тәтті.
Кто с роднёй в мире не живёт, тот в просторном мире места не найдёт. – Туғаныңмен сыйы кең дүниеге сыймассың.
Любовь к родине у семейного очага зарождается. – Отанды сүю – от басынан басталады.
Маленький воробей и тот своё гнездо оберегает. – Құртақандай торғай да, Өз ұясын қорғайды.
Не умеющий расчёсывать шёлк, превратит его в шерсть, не умеющий заботится о дочери, превратит её в рабыню. – Жібекті түте алмаған жүн етеді, қызды күте алмаған күң етеді.
Не велико заблуждение, коль назад нашёл дорогу к своим. – Адасқанның айыбы жоқ, Қайтып үйірін тапқан соң.
На свежем воздухе долго быть – долгую жизнь прожить. – Тыста ұзақ жүргенiң – ұзақ өмiр сүргенiң.
Нет приятной болезни, нет сладкого лекарства от неё. – Аурудың жақсысы жоқ, дәрiнiң тәттiсi жоқ.
Нет земли лучше родины, нет людей лучше, чем на родине. – Туған жердей жер болмас, туған елдей ел болмас.
Ноша отца тяжела, как вьюк верблюда. – Атаның жүгі — атанның жүгі.
Никудышняя родня успехам завидует, а в нужде не может. – Жаман ағайын бар болсаң көре алмайды, Жоқ болсаң, бере алмайды.