«Еркін жазу стратегиясы». Үзіндідегі детальге түсініктемені сәйкестендір. Кейіпкер портреті, іс-әрекеті, оның ішкі психологиясы жайлы автордың өз ойын білдіруі.
Жырда кейіпкер монологі не өзіндік толғанысы, іс-әрекеті оның көркем бейнесін ашатыны анық. Көркем
шығармадағы кейіпкерлердің ірілі-ұсақтары әрекеті, толғанысы, өмірге көзқарасы қоршаған дүниені қиялдауы,
басқалармен қарым-қатынасы, ой-пікірі, тіпті сөз сөйлеуі – олардың бәрі де (кейіпкерлердің) бейнесін ашатын
негізгі детальдар.
Періште сыпатты бір ұл берді құдай
Жүргенде көзі толып қанды жасқа
A
Төлеген деп қойыпты ұлдың атын,
Осы деталь арқылы дүниеге ерекше бала
келгендігін мойындайды. Төлеген тоғыз
ұлдың орнын толықтыратындай, ата-
ананың да көңілінен шығатындай ұл боп
өмірге келеді.
Құдай артық жаратқан оның затын.
Баланы сыпат қылып айтып болмас
Көрген жан ақылынан бір талатын.
Базарбай баласына көңілі тойды,
Қайғыны ішіндегі бәрін жойды.
Төлеген еді жұбайым,
Жұбайымнан айырап,
Шұнайтты ма құдайым?
Қалмақтан болды талайым.
Ашылмады маңдайым.
Бұл деталь арқылы Жібектің ете адал
екенін, махаббатқа берік екендігін
көрсеткісі келген.
- Сен қандай сандарды қасиетті деп санайсың?
- Мен үшін жеті саны - ең қасиетті сан.
- Неліктен? Бұл сан туралы не білесің?
- Жеті қазына, жеті ата, аптаның жеті күні де осы санмен байланысты.
Сен үшін қандай сандар қасиетті?
- Мен үш санын қасиетті сан деп есептеймін.
- Бұл санның қандай қаситеі бар?
- Үш жұрт, үш арыс, үш бәйтерек деген ұғымдар бар.
- Демек қазақтың киелі сандарының астарында үлкен мән жатыр.
- Ия, басқа да киелі сандар туралы оқып-білгеніміз дұрыс.
Кітапхана туралы диалог.
- Дана халқымыз «Кітап - алтын қазына» десе, ал кітапхананы өз басым іші қазынаға толы алтын сандыққа теңер едім.
- Ия, Маржан дұрыс айтасың. Сенімен толықтай келісемін. Бізді білім нәрімен сусындататын ғалым, тілсіз мұғалім – осы кітап. Тағылымы мол тәрбие ошағына айналып отырған кітапхананың мектепте алар орны орасан зор.
- Әрине, қазіргі заман ағымына қарай, техниканың дамығанына орай кітап оқу мен мектеп кітапханасына жазылу қалып барады. Сенің ойыңша, осы мәселені қалай шешуге болады?
- Менің ойымша осы мәселені барынша қолға алып, мектеп кітапханасының қорын кеңейтіп, қазіргі жастарға қызықты жазылған кітаптармен толықтырса, сонымен қатар түрлі әдеби кештер мен іс – шаралар ұйымдастырылып, жастарды кітап оқуға үгіттеу жұмыстары жүргізілсе, бұл мәселе оң шешімін табады деп ойлаймын.
- Ия, осы орайда мектебімізде де түрлі ауқымды іс – шаралар өткізілуде. Мәселен, келер аптада ұлы Абай атамыздың қара сөздері мен өлеңдерін жатқа оқудан әдеби кеш өткізілмек.
- Онда бұл шараға белсенді қатысу керек екен. Мен Абай шығармаланып сүйсініп оқып, көбісін жатқа да білемін.
- Әрине, қатысып көр. Оның үстіне жүлделі орын иелері қалалық байқауға жолдама алады.
- Ендеше бағымды сынап көрейін!