Айналамыз толған электр қуаты. Алысқа бармай-ақ, үйіміздің өзінде қаншама электр қуатымен ғана жұмыс істейтін құрылғылар, жабдықтар бар. Егер электр қуаты ғылымның нәтижесінде қолданысқа берілді десек, "ғылымның бастауы да болмаған кезде алғашқы адамдар қалай өмір сүрді?" деген сауал туады. Ол кезде адам мен табиғат арасында ешқандай шекара болмады. Олар бірге өмір сүрді.
Ал қазір ше? Қазір бізге электр қуатынсыз бір күн болсын өмір сүре алмайтындай көрінеді. Меніңше, бұл қолымыздан келеді. Тек күнімізді дұрыс жоспарлай алу керек.
Мысалы, бір күн бойы үйде отырсам, әлбетте, шыдай алмай кетуім мүмкін. Сондықтан көп уақытымды тыста өткіземін. Жақын маңдағы саябаққа жаяу барамын. Доп не велосипедімді де ала кетуді ұмытпаймын. Кейін кітапханаға баруға болады. Қалаған кітабымды алып оқу залында отырып оқимын. Ең бастысы кітап мені қызықтыруы керек. Достарымның үйіне барып, аулада әңгіме айтуға да болады. Сонан соң сурет салу, балаларға арналған әртүрлі журналдар оқып, тапсырмаларын орындау және т.б. Көрдіңіз бе, біз электр қуатынсыз өмір сүре аламыз. Бірақ ұзақ уақыт емес. Кейбір іс-әрекеттер электр қуатынсыз жүзеге аса алмайды. Мәселен, қараңғы батқанда үй тапсырмасын орындау, тамақ пісіру, қаланың келесы шетіндегі шұғыл жағдайда байланысу, тағысын тағы. Ең бастысы – барлығы мөлшерімен болғаны дұрыс.
Мұрат Мөңкеұлы 17 жасында Жылқышы, 20 жасында бала Ораз, 25-інде Жаскелең, Жантолы, Шолпан, Тыныштық сынды ақындармен айтысып, жеңіп шыққан. Ол өзінің өжет мінезі, қағытпаға жүйріктігі, тапқырлығымен әрдайым жеңіске жеткен.
Мұрат Мөңкеұлы елінің тәуелсіздігін аңсап, бодандыққа қарсы жыр толғады. Зар заман ақыны атанды. Ата қонысының отарлаушы талауына түскеніне налыған ақын өзі туып өскен даланың кешегі күнін сағынышпен еске алған. Оның «Әуелі жеңіп орыс Еділді алды, Сарытау, Аштарханның жерін алды. Тәмамы су мен нуды орыс ұстап, Қазақтың мұнан жұтап шалынғаны», «Қазақтың жер-мұрасы», «Кең қоныс қайдан іздеп таптырады?» деген жыр жолдары ақынның отаншылдық рухына дәлел болады.
Айналамыз толған электр қуаты. Алысқа бармай-ақ, үйіміздің өзінде қаншама электр қуатымен ғана жұмыс істейтін құрылғылар, жабдықтар бар. Егер электр қуаты ғылымның нәтижесінде қолданысқа берілді десек, "ғылымның бастауы да болмаған кезде алғашқы адамдар қалай өмір сүрді?" деген сауал туады. Ол кезде адам мен табиғат арасында ешқандай шекара болмады. Олар бірге өмір сүрді.
Ал қазір ше? Қазір бізге электр қуатынсыз бір күн болсын өмір сүре алмайтындай көрінеді. Меніңше, бұл қолымыздан келеді. Тек күнімізді дұрыс жоспарлай алу керек.
Мысалы, бір күн бойы үйде отырсам, әлбетте, шыдай алмай кетуім мүмкін. Сондықтан көп уақытымды тыста өткіземін. Жақын маңдағы саябаққа жаяу барамын. Доп не велосипедімді де ала кетуді ұмытпаймын. Кейін кітапханаға баруға болады. Қалаған кітабымды алып оқу залында отырып оқимын. Ең бастысы кітап мені қызықтыруы керек. Достарымның үйіне барып, аулада әңгіме айтуға да болады. Сонан соң сурет салу, балаларға арналған әртүрлі журналдар оқып, тапсырмаларын орындау және т.б. Көрдіңіз бе, біз электр қуатынсыз өмір сүре аламыз. Бірақ ұзақ уақыт емес. Кейбір іс-әрекеттер электр қуатынсыз жүзеге аса алмайды. Мәселен, қараңғы батқанда үй тапсырмасын орындау, тамақ пісіру, қаланың келесы шетіндегі шұғыл жағдайда байланысу, тағысын тағы. Ең бастысы – барлығы мөлшерімен болғаны дұрыс.
Мұрат Мөңкеұлы 17 жасында Жылқышы, 20 жасында бала Ораз, 25-інде Жаскелең, Жантолы, Шолпан, Тыныштық сынды ақындармен айтысып, жеңіп шыққан. Ол өзінің өжет мінезі, қағытпаға жүйріктігі, тапқырлығымен әрдайым жеңіске жеткен.
Мұрат Мөңкеұлы елінің тәуелсіздігін аңсап, бодандыққа қарсы жыр толғады. Зар заман ақыны атанды. Ата қонысының отарлаушы талауына түскеніне налыған ақын өзі туып өскен даланың кешегі күнін сағынышпен еске алған. Оның «Әуелі жеңіп орыс Еділді алды, Сарытау, Аштарханның жерін алды. Тәмамы су мен нуды орыс ұстап, Қазақтың мұнан жұтап шалынғаны», «Қазақтың жер-мұрасы», «Кең қоныс қайдан іздеп таптырады?» деген жыр жолдары ақынның отаншылдық рухына дәлел болады.