Екі мәтінді түсініп оқып, кесте бойынша салыстырмалы талдау жасаңыз. [3]
1-мәтін
XX ғасырдың алғашқы жартысында өмір сүрген ең әйгілі тұлғалардың бірі – Альберт Эйнштейн. Көзі тірісінде көптеген жетістіктерге жеткен ғалым Нобель сыйлығын алып қана қоймай, ғылымның ғалам жайлы түсінігін түбегейлі өзгертіп кетті. Оның 300-ге жуық ғылыми жұмысы мен 150-ге жуық кітабы, сан алуан мақалалары білімнің әр саласын қамтыған. Энштейннің басты еңбегі «Салыстырмалылық теориясы». Эйнштейннің ғылымға деген қызығушылығы 5 жасында туған. Бірде ол ауырып қалып, әкесі оны жұбату үшін қолына компас берген екен. Бала Альберт құралдың құрылымына қатты қызығып, содан бастап түрлі зерттеулерге ден қойған деседі.
Өзінің атағын пайдаланып, ғалым бір кездері әр қолтаңбасы үшін 1 доллар ақы алып отырған. Түскен қаржының бәрін ол қайырымдылыққа жұмсаған.
2-мәтін
Ғасырлар бойы 1000 жылда бір туатын дара, қайталанбайтын тұлға Асқар Жұмаділдаевты бүгінде білмейтін қазақ жоқ. Нағыз қазақ ауылынан шыққан, күнге күйіп, құмның арасында ойнап жүрген баладан «әйгілі математик» шығады деп кім ойлаған.
Жастайынан өте жылдам, тез сөйлейтін қабілетімен ерекшеленеді. Мектепте жүргенінде талай қалалық, республикалық және бүкілодақтық физика-математикаға қатысты жарыстарға қатысып, талай рет жүлдегер атанды. Ол «Төрткен» және «Төртқара» алгебрасын ойлап шығарған қазақтың тұңғыш математигі. Ол Германиядағы Гамбург, Мюнхен, Билефельд университеттерінің профессоры болды. Кэмбридж университетінің жанындағы Ньютон институтында, сондай-ақ, Италиядағы А. Салам атындағы Халықаралық теориялық физика орталығында, Швеция корольдік Ғылым Академиясының Миттаг-Леффлер атындағы Математика институтында, Канададағы Фильдс атындағы Математика институтында қызмет атқарып, лекциялар оқыған.
Екі мәтіннің ұқсастығы
Айырмашылығы
Негізгі идеясы
ответ:
менің ана тілім – шексіз бай, шұрайлы, тегеуріні мықты тіл. өйткені өмірдің алмастай қырын, абзал сырын түсіне білуіме басты себепкер - сол ана тілім! мынау жарық дүниеге келгеннен бастап, ананың әлдиімен бойыма сіңіріп келе жатқан тілім мен үшін ең қастерлі, ең қымбат тіл. ақын с.торайғыров ана тілімді:
сүйемін туған тілді – анам тілін,
бесікте жатқанымда-ақ берген білім.
шыр етіп жерге түскен минутымнан,
құлағыма сіңірген таныс үнін, – деп жырға қосқан.
ана тілім-ата-бабамыздан мирас болып келе жатқан баға жетпес мұра. демек әр ана тілін көзінің қарашығындай қорғауға, оның тазалығын сақтауға тиіс. амал не, туған тілімізді шұбарлап, басқа тілдің сөздерімен араластырып сөйлейтіндерді жиі көремін. тіпті, туған тілінен безетін сорақыларды да, менсінбеушілікпен қарап, қазақша сөйлеуге ұялатындарды көргенде, белгілі орыс жазушысы к.г.паустовскийдің «туған тіліне жаны ашымаған – жәндік» деген сөзі ойыма еріксіз оралады.
ана тілі - ар өлшемі. олай болса, тілді шұбарлау – арды шұбарлау, көңіл тұнығын майлау. ең жақсы – ана тілін құрметтеген . бұл сенің басқа тілді меңгеруіңе бөгет болмайды, қайта сені ілікке, шын патриот болуға жетелейді. ана тілдің терең иірімдеріне бойлай білу – саналы болғысы келетін жас ң бірінші парызы. ол – туған жеріңді, еліңді, сүйікті отаныңды сүйе білу деген сөз. ақиық ақын м.мақатаев «отан» атты өлеңінде:
мен оның түнін сүйем, күнін сүйем
ағынды өзен, асқар тау, гүлін сүйем.
мен оның қасиетті тілін сүйем
мен оның құдіретті үнін сүйем, – деп отанды сүюдің, ана тілін сүюдің құдіретті биік сезім екендігін білдіреді.