E
Сәулесі суда діріл,
Ауылдың жаны – терең сай
Тасыған өзен күрілдет
Қалың ағаш жапырағы
Сыбырласып өзді-өзі,
. .
.
Керінбей жердің, топырағы,
Құлпырған жасыл ж
оор
оорон
к
Тау жаңғырып, ән қосып
Үрген ит пен айтаққа.
Келмеп пе едін жол тосып
Жолығуға аулаққа?
Таймандамай тамылжып,
Бір суынып, бір ысып,
Дем ала алмай дамыл қып,
Елен қағып, бос шошып
Сөз айта алмай бөгеліп,
Дүрсіл қағып жүрегі,
Турмап па еді сүйеніп,
Тамакка кіріп иегі?
1 тапсырма. Өлеңге тірек болатын сөздерді белгілеңіз. (2 дұрыс нұсқа)
web whatsapp
А) үсік, дүрсіл қағып
В) жарық ай, Урген ит
С) қара жер, ән айту
Д) желсіз түн, жасыл жер( )
Homework
Ақ шашты ана: "жастығым — балам" дейді.
Ақылды бала: "ай-күнім — анам" дейді.
Алты ұл тапқан ананы "ханым" десе болады.
Сыйласа білген адамды "жаным" десе болады.
Алып анадан туады,
Ат биеден туады.
Ана алақанының аясы,
Ақ шынардың саясы.
Ана алдында құрмет,
Ата алдында қызмет.
Анаға баланың алалығы жоқ.
Анадан алтау туғанша жалғыз туса нетеді —
елге тұлға болғалы.
Қарағайға қарсы бұтақ біткенше еменге айыр бүтақ бітсе нетеді —
құсқа тұғыр болғалы.
Анадан артық дос бар ма?
Ашудан жаман қас бар ма?
Жиырма бестен жақсы жас бар ма?
Қымыздан тәтті ас бар ма?
Анадан өнеге көрмеген қыз жаман,
Атадан тағылым алмаған ұл жаман (Қорқыт).
Ана жақсылығын ауырсаң білерсің,
Қайын жақсылығын қыдырсаң білерсің.
Ана көркі алдындағы баласы,
Қала көркі үйі, орман-ағашы.
Аналы баланың өзі тоқ,
Анасыз баланың көзі тоқ.
Миновали годы. Хан умер, дети выросли. Раз ханская дочь говорит брату:
— Я красивее всех. И ты красив. Будь моим мужем. Юноша в ужасе отшатнулся от сестры и скорей заткнул
пальцами уши.
— Как твой язык не истлел, прежде чем ты произнесла такие слова, бесстыдница! Был бы жив отец, он отрекся б от тебя и прогнал с глаз долой. Ты мне сестра, сестрой и останешься.
Рассвирепела ханская дочь:
— Нет, не сестра я тебе отныне, а смертельный враг! Тут она накинулась на брата и выколола ему глаза.
— Покоришься ли теперь моей воле?—кричала распутница.
— Не покорюсь!
Тогда злодейка вырыла яму, столкнула в нее брата и засыпала — живого — землей.
С той поры и до наших дней, прорывая ходы, бродит он, незрячий, в своей богатой шубе под землей, и зовут его люди кортышкан.
А бессердечная его сестра превратилась в ползучую змею. Язык ее стал жалом, голос — шипением. Все живое ненавидит ее и проклинает. Она таится в камнях и зарослях, боится солнца и света и каждый год меняет платье, чтобы скрыться от возмездия. Но всякий, кто не трус, увидев гадину, считает долгом своим убить ее, помня пословицу: «Убей змею — сотворишь праведное дело!»