Дауысты тыбыстар қатаң деп бөлінбейді.Егер қатаң дауыссыз дыбысты сөзді сұрап тұрса,онда ешқайсысы келмейді.Ал қысаң дауысты дыбысты сөзді сұрап тұрса 2 дұрыс жауабы болады:
В) жаз-да ( тұйық буын - ашық буын;тұйық буын - дауысты дыбыстан басталып,дауыссыз дыбысқа бітеді.Ашық буын - дауыссыздан басталып,дауыстыға аяқталады немесе бір дауысты дыбыстан болады ).
6. Сөзде неше буын бар екенін белгілеңіз? Мыс
В) бір
7. –тан, -тен жалғаулары қай дыбыстардан соң жазылатынын көрсетіңіз.
А) а, і, ы, у
8. Үндестік заңына бағынбайтын сөзді көрсетіңіз.
Е) ағаштікі ( үндестік заңы - сөз ішіндегі дыбыстардың бір-бірімен үндесіп,біркелкі болып қолданылуы ).
9. Туынды сөзді табыңыз.
В) жұмыс+шы (жұмыс - не?,жұмысшы - кім?)
10. Қай септікте тұрғанын көрсетіңіз. Тоғыздан
В) шығыс септік
11. Бұл қай сөз табының жұрнақтары екенін анықтаңыз. –ншы, -нші;
А) сан есім ( реттік сан есім:бірінші,оныншы)
12. Сөзге сәйкес жалғауды көрсетіңіз. Жер...
В) -ден
13. Көгілдір, сұлу сөздерді қай сөз табына жататынын табыңыз.
Ел мен жер тағдырын елеңдетпейтін кезі жоқ. Ертеңге қалдырар, ұрпаққа табыстар мирас-мұрамыз да, байлық базарымыз да - сол елмен жердің тағдыр талайы. Арғы бергі аталарымыздың ту көтеріп, туырлық тігер құттыхана шаңырағының уығын шаншар майлы да жайлы, қой үстіне бозторғай жұмыртқалардай жұмақ мекен таңдауы тегіннен тегін болмаған. Аңыз бен ақиқаттың шындық шырайындай Асан бабамыздың желмаямен жаһанды кезіп, халқына құт мекен болатын жерұйықты іздеуінде жан тебірентерліктей сыр жатыр емес пе? Ұлытаудан басталар ұлы көшіміздің кеңес дәуірі кезінде Астана қазығын бірде Орынбор, бірде Қызылордаға қадап, одан жасыл желекті, түсті кілем Алматыға тұрақтауы Мәскеудің пәрменімен болған еді. Еліміз тәуелсіздігін алғаннан кейін ғана елорданың қай жерде болуын таңдау мүмкіншілігіне Елбасымыз ие болды. Астанамыздың Қазақстанның орталығында болуы қай жағынан алып қарасаңда дұрыс шешім еді. Себебі, Сарыарқа талайды көрді, талайға төзді. Бағзы бабаларымыздың ақ найзаларын аспанға атқан айбырлы жеңістерінің куәгері болды. Енді міне, екі ғасыр тоғысқанда жаңа мыңжылдықтың табалдырығында өшкен жанып, өлген тіріліп, кеткен есе түгенделіп, жығылған ту қайта желбіреп, жоғалған елдік оралып, құлаған орда қайта бой көтергеніне де себепкер болып отыр. Қалай десекте Астана қазақтың бас қаласы болып, өскелең ұрпақтың жарқыраған жұлдыздай келешегіне өз үлесін қосары сөзсіз. Шынына келер болсам өз басым әлі күнге дейін елімнің ақ ордасын өз көзіммен көрген емеспін. Тек көз алдыма оның әсем көрінісі газет-журналдардан оқығаным, теледидардан көргендерім елестейді.
1. Синоним сөздерді көрсетіңіз.
С) жәрдем, көмек
2. Мақалды аяқтаңыз. Еңбек түбі - ...
В) береке
3. Жуан дауысты дыбысты табыңыз.
А) Астана (жуан дауысты дыбыстар:а,о,ұ,ы,у.)
4. Қатаң дауысты дыбысты сөзді табыңыз.
Дауысты тыбыстар қатаң деп бөлінбейді.Егер қатаң дауыссыз дыбысты сөзді сұрап тұрса,онда ешқайсысы келмейді.Ал қысаң дауысты дыбысты сөзді сұрап тұрса 2 дұрыс жауабы болады:
D) құрлық Е) Үміт (қысаң дауысты дыбыстар:ы,і,и,у,ү,ұ).
5. Бітеу және ашық буындары бар сөзді көрсетіңіз.
В) жаз-да ( тұйық буын - ашық буын;тұйық буын - дауысты дыбыстан басталып,дауыссыз дыбысқа бітеді.Ашық буын - дауыссыздан басталып,дауыстыға аяқталады немесе бір дауысты дыбыстан болады ).
6. Сөзде неше буын бар екенін белгілеңіз? Мыс
В) бір
7. –тан, -тен жалғаулары қай дыбыстардан соң жазылатынын көрсетіңіз.
А) а, і, ы, у
8. Үндестік заңына бағынбайтын сөзді көрсетіңіз.
Е) ағаштікі ( үндестік заңы - сөз ішіндегі дыбыстардың бір-бірімен үндесіп,біркелкі болып қолданылуы ).
9. Туынды сөзді табыңыз.
В) жұмыс+шы (жұмыс - не?,жұмысшы - кім?)
10. Қай септікте тұрғанын көрсетіңіз. Тоғыздан
В) шығыс септік
11. Бұл қай сөз табының жұрнақтары екенін анықтаңыз. –ншы, -нші;
А) сан есім ( реттік сан есім:бірінші,оныншы)
12. Сөзге сәйкес жалғауды көрсетіңіз. Жер...
В) -ден
13. Көгілдір, сұлу сөздерді қай сөз табына жататынын табыңыз.
Е) Сын есім
14. Бір сағатта неше минут барың белгілеңіз.
А) 60
15. Сілтеу есімдігін табыңыз.
В) Сол
16. «Етістіктер» аудармасын белгілеңіз.
D) Глагол
17. Көсемшенің жұрнақтарын көрсетіңіз.
А) –ып, -іп, -п;
18. Есімшенің көпше түрін көрсетіңіз.
В) Беретіндер (бер+етін(көсемше)+дер (көптік жалғауы)).
19. Шылауларды белгілеңіз.
С) Туралы, қой, бе.
20. Сөйлемде берілген шылаудың түрін көрсетіңіз.
Кітапша Жанкелдіқызы Ұлбике мен Көшерұлы Күдерінің айтысына орын берілген.
Е) Жалғаулық
Ел мен жер тағдырын елеңдетпейтін кезі жоқ. Ертеңге қалдырар, ұрпаққа табыстар мирас-мұрамыз да, байлық базарымыз да - сол елмен жердің тағдыр талайы. Арғы бергі аталарымыздың ту көтеріп, туырлық тігер құттыхана шаңырағының уығын шаншар майлы да жайлы, қой үстіне бозторғай жұмыртқалардай жұмақ мекен таңдауы тегіннен тегін болмаған.
Аңыз бен ақиқаттың шындық шырайындай Асан бабамыздың желмаямен жаһанды кезіп, халқына құт мекен болатын жерұйықты іздеуінде жан тебірентерліктей сыр жатыр емес пе? Ұлытаудан басталар ұлы көшіміздің кеңес дәуірі кезінде Астана қазығын бірде Орынбор, бірде Қызылордаға қадап, одан жасыл желекті, түсті кілем Алматыға тұрақтауы Мәскеудің пәрменімен болған еді. Еліміз тәуелсіздігін алғаннан кейін ғана елорданың қай жерде болуын таңдау мүмкіншілігіне Елбасымыз ие болды. Астанамыздың Қазақстанның орталығында болуы қай жағынан алып қарасаңда дұрыс шешім еді. Себебі, Сарыарқа талайды көрді, талайға төзді. Бағзы бабаларымыздың ақ найзаларын аспанға атқан айбырлы жеңістерінің куәгері болды.
Енді міне, екі ғасыр тоғысқанда жаңа мыңжылдықтың табалдырығында өшкен жанып, өлген тіріліп, кеткен есе түгенделіп, жығылған ту қайта желбіреп, жоғалған елдік оралып, құлаған орда қайта бой көтергеніне де себепкер болып отыр. Қалай десекте Астана қазақтың бас қаласы болып, өскелең ұрпақтың жарқыраған жұлдыздай келешегіне өз үлесін қосары сөзсіз. Шынына келер болсам өз басым әлі күнге дейін елімнің ақ ордасын өз көзіммен көрген емеспін. Тек көз алдыма оның әсем көрінісі газет-журналдардан оқығаным, теледидардан көргендерім елестейді.