Ә.Дүйсенбиев Бәтеңке, Шұжық, Балқаймақ (өлеңінен үзінді)
Бәтеңке,Мені айтыңдар: «Мүлік!» - деп
Шұжық,Кім пайдалы, кім мықты?
БалқаймақКәне, екеуің жеңіл де
Дүкенде тұрып ұрсысты.Мойындаңдар шындықты!
Бәтеңке шықты айқайлап:... Таласты олар ұзақ түн,
- Айту керек дұрысты!...Кетті айтыс ұзап тым,
- Сен екеуің кімсіңдер?Бір бітімге келмеді
Бәтеңке,Бірін-бірі мінеді,
Шұжық,Керкілдесті, керісті
Балқаймақ«Жүгінетін біреуді
Жатыр әлі айқайлапТабалық!» - деп келісті.
Үшеуі кімнің пайдалы, мықты екенін білу үшін жолда кездескен Ит, Мысық, Тышқаннан сұрады. Бірақ олар дұрыс жауап бермеді. (78 сөз)
Үзінді бойынша сұрақтарға жауап бер
Сұрақ
Жауап
Ә.Дүйсенбиевтің өлеңі не туралы?
Өлең неге «ертегі» деп аталады?
Олар не үшін ұрсысты?
Олар кімдерден ақыл сұрады?
Сенің ойыңша, олардың қайсысы мықты әрі пайдалы?
2-тапсырма.
Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты анықтап жаз
Негізгі ақпарат
Қосымша ақпарат
3-тапсырма. Мәтіннен 4 сын есімді тап. Оларды қатыстырып «Ауылым – алтын бесігім» тақырыбында мәтін құра. (7-8 сөйлем)
1.Физикалық география зерттеу нысаны:
А) Төмендегі жауаптардың бәрі дұрыс
Б) Табиғат денелері мен құбылыстарының Жер бетінде таралу заңдылықтары
С) Табиғаттың құрамдас бөліктерінің өзара байланысы
Д) Жер бедері, ауа райы
Е) Материктер мен мұхиттар
Экономикалық география – …
А) көлік пен байланыс құрал-жабдықтарының халықтың аумақ бойынша таралуын қарастырады
Б) өнеркәсіп, ауыл-шаруашылықтың дамуын зерттейді
С) Берілген жауаптардың бәрі дұрыс
Д) табиғат жағдайлары мен табиғат байлықтарына шаруашылық тұрғыда баға береді
Е) халықтың аумақтық таралуын қарастырады
ответ:Менің атам.
Менің атамның есімі – Тұрсын, жасы жетпіс екіде, дегенмен әлі жас көрінеді, өз күші өзінде. Атам көп жылдар бойы Ішкі Істер Басқармасында абыройлы қызмет атқарған, қазіргі таңда зейнеткер. Менің атам мен әжем ауылда тұрады. Атам барлық немерелерін кішкене күнінен еңбекке баулып, өзінің бар білгенін бізге үйретуде. «Үлкен кісі - шежіре» демекші атам мен әжем әрқашан бізге ақылдары мен өсиеттерін айтып, тәрбиелеп отырады.
Мен өзім бірінші сыныпқа дейін әжемнің тәрбиесінде болғанмын. Тұңғыш немере атасы мен әжесіне бауырына салынатын салт – дәстүр бар ғой, міне, сол дәстүр бойынша ата – анам мені атам мен әжемнің тәрбиесіне беріпті. Үлкен кісілер айтып жатады ғой, әжесінің тәрбиесін көрген бала жаман болмайды деп. Өз басым, бұл өте жақсы дәстүр деп есептеймін. Қарт кісілер таусылмас қазына ғой, жас ұрпақтың ол кісілерден үйренері мол. Демалыс уақытында ауылға ұзақ уақыт бойы бармай қалсақ, әжемнің ыстық бауырсақтары мен атамның «айналайын» деп маңдайымнан сипағанын сағынып отырамын. Үнемі ол кісілерге көмектесіп тұрамыз. Ал атам болса әрдайым «Қолыңнан келген көмегіңді аяма» деп үйретіп отырады. Атамды ерекше қатты жақсы көремін! Болашақта сол кісінің жолын қуып, полиция қызметкері болуды армандаймын.
Объяснение: