Бозша торғай» әңгімесінің үзіндісін мұқият оқы. Оқиға қалай аяқталады деп ойлайсың? Жалғастырып жаз.
Бозша торғай
Ерте тұрған Омар атай үй сыртындағы бақшаны аралап келе жатты. Түні бойы
жаңбыр жауған. Жер сыз. Омар атай бір топ жусанның ығында бүрісіп отырған кішкентай құсты көрді. Ұшуға жарап қалған бозторғайдың балапаны екен. Өзіне әбден жаңбыр өткен. Екі қанаты салбырап, дір-дір етеді. Балапан Омар атайға жасқана қарады. Салбыраған қанатын сүйретіп қашпақ болды.
Бірақ ...
[5]
Оқылым
2. Мәтінді түсініп оқы. Тапсырмаларды орында.
Бұлбұлдан ұят болар
Жексенбі күні Марал мен Айжан орманға барды. Орманды тамашалап, біраз
серуендеді. Олар демалуға отырды. Дорбаларынан нан, май, жұмыртқа шығарып, тамақтана бастады. Кенет жақын маңнан бұлбұл сайрады. Қыздар бұлбұлдың әнін қызыға тыңдады. Кетер кезде Марал тамақ қалдықтарын бұтаның астына тастай салды. Айжан нанның қоқымы мен жұмыртқаның қабығын қағазға орап, дорбасына салды.
– Сен қоқысты неге дорбаңа салдың? Тастай сал, ешкім көрмейді ғой, – деді Марал.
– Бұлбұлдан ұят болар, – деді Айжан.
Мәтінге сүйеніп, берілген сөйлемдердің ретін анықта және нөмірле (1,2,3, 4).
2) Маралдың іс-әрекетіне қалай қарайсың? Неліктен?
Жеті жеңге бірігіп ана болмас.
Әке балаға қарыз,
Бала далаға қарыз.
Әке балаға сыншы.
Әкеден — ақыл, анадан — мейір.
Әкеден безген ұл болмас,
Анадан безген қыз болмас.
Әке жүрегі таудан үлкен,
Ана жүрегі теңізден терең.
Әкелі бала жаужүрек,
Әкесіз бала сұмжүрек
Гитара
Барабан
Скрипка
Фортепиано
Микрофон
Нота
Музыка
Өздік етіс деп - қимыл, іс әрекет орындаушысына, іс иесіне бағытталып, тікелей соған қатыстылығын білдіріп, әдетте сабақты етістіктерге - ын,- ін,- н жұрнағы жалғану арқылы жасалатын етістіктің түрін айтамыз. Мысалы: Таң атқанша тарандық (Махамбет). Оқушылар ерте тұрып, жуынды. Бала өзі киінді деген сөйлемдердегі тарану, жуыну, киіну қимылдары әрі белгілі бір иесі(орындаушы)- біз (тарандық), оқушылар (жуынды), бала (киінді) арқылы орындалғандығын, әрі қимыл сол иесіне бағытталғанын білдіріп тұр.