«Болашаққа саяхат» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Орындау уақыты
20 могут
1-тапсырма
Мәтінді түсініп окы Тапсырмаларды орында
Merit болашақта ғарышкер болым келеді. Сондықтан да көз алдыма өз
бола алмалы жиі елестетемін. Міне, қазір де олыммен көзді ашып жұмт ол а
балда каза в барам
Жан-жымда жалт-жұлт еткен жұлдыздар. Бір кезде жарқ-жұрқ еткен
нафталан кеhін, сар-суыр жаңбыр жауа бастады. Кемпірқосақты тамашалайын
да си обмен прс етіп бір жұлдыга кондым Алақай, түрлі-түсті кемпірқосақ та
керінді Керемет көріністі тамашалап отырмын. Міне, ran! Кемпірқосақ арасынан
мон бош кон кердім. Болашақтың шамдары жұлдыздарды мекендейді екен. Олар
мона кирган кеше «Бәрекелді, қош келдіңБо се тамо» - деп күлімдеп карсы
ды Менае «Бұлар мені каган тады?- деген ой тумады
Палаа, олар осыншалық білімдар, озық облы болып, акылга барып, биік-биік
кол жеmеnін кереметтердің бәріне қол жеткен екен Аспан денелерінде орналасып,
про зметтер аткарып, ойлап тапқан жа жетістіктерімен бөліседі. Оларк
тоелер жасап еңбек етеді. Әр жұлдарда шәкірттер тәрбиелейтін мектептері бар
көрінеді. Бір-бір аспан көліктерін мініп алып, жерге қонкқа келмекші.
Шірің менше де сандал көліктердің бірі болса гой.
Мәтіннен болашақтың адамдарының қонақжайлыгын білдіретін сөйлемді белгілеп
керсет
Болашақты адамдарының бірлігін көрсететін сөйлемді белгіле.
ойлап тапқан жаңа жетістіктерімен бөлісіп отырады.
Болашақтың адамдары жұлдымдарды мекендейді екен.
Бір-бір аспан көліктерін мініп алып, жерге қонакка келеді.
Әр жұлдызда шәкірттер тәрбиелейтін мектептері бар екен,
D)
Бірінші абзацтагы көзді ашып-жұмғанша» деген тұрақты сөз тіркесі қандай
агынаны білдіреді?
А) асыкпай В) тез арада С) ешқашан Д) қайта-қайта
2-тапсырма
Мәтіннің сонгы сөйлеміне сүйеніп, кейіпкердің ойын жалғастырып жаз. Егер сенде
болашақтың көлігі болса, не істер едің?
Қазақстанның көрікті жерлері.
Кезекті география сабағы еді.Үй тапсырмасына “Қазақстанның көрікті жерлері” деген тақырып берілді.Мұғалима менің есімімді атап,тақтаға шақырды.Мен:“Қазақ халқында “Әркімнің өз жері – Мысыр шаһары” деген даналық сөз бар.Сол секілді,менің туған жерімде өзге еш жерде кездеспейтін әсем жерлер мен қасиетті мекендер бар.Сондай мекендердің бірі,“кіші Швейцария” деп аталып кеткен – Бурабай.Ол республикадағы ең танымал туристік бағыт саналады.Бұл жердің әсем табиғаты,көптеген қонақүйлері, шипажайлары әрқайсысымызға ұмытылмас әсер сыйлайды. Сондықтан болар бұл жер халық арасында “екінші Швейцария” деп аталып кеткен. Бұл жерде демалып қана қоймай, ем қабылдауға да бар жағдай жасалған.
Біздің жерімізде сонымен қатар қасиетті де тарихи сәулет ескерткіштері бар.Атап айтсақ:Айша-Бибі, Бабажа қатын, Қарахан кесенелері.Осы жерлерден ерекше рухани күш алуға болады.
Қазақстанға табиғат шеберлікпен сыйлап кеткен жерлер жетерлік.Сондай жерлердің бірі Алматы қаласынан 193 шақырым қашықтықтағы Шарын шатқалы мен Шарын өзені.Мұнда сіз ертедегі халықтардың сан алуан жартасты “қамалдарды” көре аласыз.Әлемде бұндай көріністерді Солтүстік Американың Колорадо штатындағы “Үлкен шатқал” алқабынан ғана кездестіруге болады.Одан кейін Ақсай шатқалы, Алакөл мен Балқаш көлдері, Шымбұлақ курорты, Қорғалжын қорығы, Зайсан көлі, Марқакөл қорығы, Қатон-Қарағай ұлттық саябағы, Жидебай-Бөрілі қорық-мұражайы және т.б.Әрине, бұл тізімді жалғастыра беруге болады.Әлі зерттелмей,еленбей жатқан жерлер қаншама?” – деп өз білген,көргенімді айтып берген болатынмын.Апайым бестік бағаны қойып,басқаларға да осылай өз елінің көрікті жерлерін жатқа біліп жүру керектігін айтқан еді.
Ұнағанын ал
Ғалымдар арасында климаттың өзгеру барысы туралы ортақ пікірлер жоқтығына қарамастан, сарапшылардың жалпы пікірі климаттық өзгерістің салдары жағымсыз болуы мүмкін дегенге келіп саяды. Мысалы, 1980 жылдан 2011 жылға дейін Еуроодақ елдерінің экономикасына тигізген тасқынның жалпы шығынын саралаған сарапшылар келген зиянды 90 миллиард еуроға тең деп бағамдады.
Осыған байланысты әлемдік ғылымда зерттеудің басым бағытын қоршаған орта климатына бейімдеуге назар аудару болып отыр. Ең бастысы, бұл басқа салаларға қарағанда, табиғи-климаттық жағдайларға және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуші ауыл шаруашылығына тікелей байланысты.
Климаттық өзгеру
Халықаралық зерттеулер көрсеткіші бойынша, әлемнің кейбір аймақтары, сонымен қоса Орталық Азия, басқаларға қарағанда, климаттық өзгерістерге ұшырауы әбден ықтимал. Оның ішінде, Қазақстанның климатына әсер етіп, онсыз да толыққанды қолдауды қажет етіп отырған ауыл шаруашылығын күнкөріске айналдырған аймақтарға үлкен зиян келтіруі әбден мүмкін. Бұл аймақтардағы өнімнің босқа ысырап болуының 70 пайызы тікелей ауа райымен байланысты Ал, кейбір аймақтарда жағымсыз ауа райы салдарынан алынған өнімнің 50-70%-ға дейіні қолдануға жарамсыз болып қалып отыр.