Берілген жай сөйлемдерді қарсылықты сабақтас құрмаласқа айналдырып жаз. 1. Кеше ғана ол меңгерген толқын саны бесеу еді. 2. Мен білсем, адамзат қауымы жетінші толқын құпиясын ашып отыр. 3. Ол дүниеге электртолқын атты жаңа термин әкеліп отыр.
Сөз құрамы Түбір Жұрнақ Жалғау Көптік жалғау Тәуелдік жалғау Септік жалғау Жіктік жалғау Сөз таптары Зат есім Сын есім Сан есім Есімдік Етістік Үстеу Шылау Еліктеу сөз Одағай Синтаксис
Сөз тіркесі Сөйлем мүшелері Бастауыш Баяндауыш Анықтауыш Пысықтауыш Толықтауыш Баяндауыш деп сөйлемде бастауыштың қимылын, ісін, жай-күйін, кім, не екенін білдіріп тұратын тұрлаулы сөйлем мүшесін атаймыз.
Баяндауыштар көбінесе сөйлемнің соңында тұрады да, не істейді? не болды? не етеді? қайтеді? қандай? қанша? кім? не? деген сұрауларға жауап береді.
Баяндауыш болатын сөз таптары
Дара және күрделі баяндауыш
Дара баяндауыш — жеке бір сөзден болған баяндауыш.
Күрделі баяндауыш деп екі я одан да көп сөздерден құралып, бір-ақ ұғымды білдіретін баяндауышты атайды.
Күрделі баяндауыштар келесі жолдармен жасалады:
Күрделі етістіктен Есім сөздер мен көмекші етістіктердің тізбегінен жасалады Ілік септіктегі есім сөздер мен көмекші есімдердің тіркесуі арқылы жасалады Күрделі сан есімнен болады Есім сөздер мен мөлшер, өлшемнің бірлігін білдіретін сөздердің тіркесінен болады Жоқ, бар, тиіс, жөн, керек, қажет сияқты сөздер мен көмекші етістіктер тіркесіп келіп те, күрделі баяндауыш жасайды Қалыптасқан тұрақты сөз тізбектерінен (идиомалардан) да жасалады.
Қазіргі техника дәуірінде адамның күнделікті өмірі компютермен өтеді. Оны ешкім жоққа шығара алмайды. Компютерге отырған кезде адам жай ғана отырмай интернет пайдаланады. Қазір интернеттен өзіңе керектінің бәрін таба аласын. Тіпті, интернетте отырып-ақ өзіне керектіні сатып алуыңа болады (киім, тамақ,әшекей-бұйымдар т.б.). Әрине, бұл өзіңе пайдалы. Бірақта әрбір заттың өз уақыты, өз орны болу керек емес пе? Ал қазіргі жастар күні-түні сол монитордың алдында отыруға бар. Ол бір жағынан денсаулыққа әсер етеді, ал бір жағынан санаға әсер етеді. Кейбіреулер айтып жатады интернетке отырсаң бәрін білесің, бәрінен хабардар болып отырасың деп, ол да дұрыс бірақ ол адамның өзіне байланысты. Ол жақсы бірдеңелер біліп жатама немесе ойын ойнап, агентте отырама. Мысалы, қазіргі ата-аналар интернетті балаларына қосып беріп жатады. Өзі білмесе де баламның көзі ашық болсыншы, білсін, оқысын деп. Ал бала болса құр ойнаумен уақытын өткізеді. Ал сабақ жайында қалады.
Морфология
Сөз құрамы
Түбір
Жұрнақ
Жалғау
Көптік жалғау
Тәуелдік жалғау
Септік жалғау
Жіктік жалғау
Сөз таптары
Зат есім
Сын есім
Сан есім
Есімдік
Етістік
Үстеу
Шылау
Еліктеу сөз
Одағай
Синтаксис
Сөз тіркесі
Сөйлем мүшелері
Бастауыш
Баяндауыш
Анықтауыш
Пысықтауыш
Толықтауыш
Баяндауыш деп сөйлемде бастауыштың қимылын, ісін, жай-күйін, кім, не екенін білдіріп тұратын тұрлаулы сөйлем мүшесін атаймыз.
Баяндауыштар көбінесе сөйлемнің соңында тұрады да, не істейді? не болды? не етеді? қайтеді? қандай? қанша? кім? не? деген сұрауларға жауап береді.
Баяндауыш болатын сөз таптары
Дара және күрделі баяндауыш
Дара баяндауыш — жеке бір сөзден болған баяндауыш.
Күрделі баяндауыш деп екі я одан да көп сөздерден құралып, бір-ақ ұғымды білдіретін баяндауышты атайды.
Күрделі баяндауыштар келесі жолдармен жасалады:
Күрделі етістіктен
Есім сөздер мен көмекші етістіктердің тізбегінен жасалады
Ілік септіктегі есім сөздер мен көмекші есімдердің тіркесуі арқылы жасалады
Күрделі сан есімнен болады
Есім сөздер мен мөлшер, өлшемнің бірлігін білдіретін сөздердің тіркесінен болады
Жоқ, бар, тиіс, жөн, керек, қажет сияқты сөздер мен көмекші етістіктер тіркесіп келіп те, күрделі баяндауыш жасайды
Қалыптасқан тұрақты сөз тізбектерінен (идиомалардан) да жасалады.