Берілген үзінді қай ақынның шығармасынан алынған? Қайырсыз неге десеңіз,
Асанқайғы,Қазтуған,
Орақ,Мамай,Телағыс-
Қалған екен солардан.
Біз де бір сондай болармыз,
Артық па едік олардан
А. Доспамбет жырау, «Қоғалы көлдер қом сулар»
В.Ақтамберді жырау, «Балаларыма өсиет»
С. Шәкәрім, «Жастарға»
D. Мұрат Мөңкеұлы, «Үш қиян»
Е. Доспамбет жырау, «Айналайын, Ақ Жайық» [1]
2.Мұрат Мөңкеұлының «Үш қиян» толғауынан метафораларды табыңыз.
А. Қатпа болған түйедей,
Киеңкі болған биедей.
В. Ақ борықтай иілген...
С. Інге кірсек, суырып,
Бір пәлеге жолықтық.
D. Үргеніш пен Бұхарға
Арбасын сүйреп барғаны.
Е. Дұшпан – тазы, біз – түлкі [1]
1. Берілген анықтама қай ақын туралы?
Көзі тірісінде 1911 жылы «Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі», «Мұсылмандық кітабы» еңбектері жарық көрді. Семей қаласындағы «Жәрдем» баспаханасында 1912 жылы «Қазақ айнасы», «Қалқаман-Мамыр». «Еңлік-Кебек» поэмалары жеке-жеке жинақ ретінде басылды. 1924 жылы Семейде «Дубровский» романы басылып шықты.
А. Мұрат Мөңкеұлы
В.Абай Құнанбайұлы
С. Шалкиіз жырау
D. Шәкәрім Құдайбердіұлы
Е. Доспамбет жырау [1]
4. Берілген үзіндідегі кейіпкердің атын табыңыз.
Ол кезде балгер болған
Шын дәулескер бақсының өзі нағыз.
Жыны айта ма, кім білсін, шыны айта ма,
Айтқаны келеді деп қылады аңыз.
А. Кеңгірбай би
В. Кебек батыр
С. Еңліктің әкесі
D. Тобықтының бас биі
Е. Нысан абыз [1]
5. «Еңлік-Кебек» поэмасында Кебек Еңлікпен қалай танысады?
А. Аң аулап жүріп, адасып Еңлік аулына келеді.
В. Тауда Еңлік ән салып жүргенде көред.і
С. Еңлікпен тойда кездесіп айтысады.
D. Жылқы бағып жүргенде далада кездеседі.
Е. Еңліктің тойына келгенде кездеседі. [1]
6.«Құнарлы қоныстарды тартып алған отарлау нәтижесінде тұрмысы нашарлап, тығырыққа тірелген ел тағдырын Мұрат Мөңкеұлы тебірене жырлайды» деген ойды өрбітіп жазыңыз. Өз көзқарасыңызды дәлелдеуде берілген үзіндіні қажетінше қолданыңыз.
Мал менен басты есептеп,
Баланың санын алғаны —
Аңғарсаңыз, жігіттер,
Замананы тағы да
Бір қырсықтың шалғаны! . [5]
7. Автордың риторикалық сұрау, қайталау түрлерін қолданудағы тілдік ерекшелігін талдаңыз.
Еділді алса – елді алар,
Енді алмаған нең қалар?
Жайықты алса – жанды алар,
Жанды алмаған не қалар?
Ойылды алса – ойды алар,
Ойлашы сонда не қалар? – деген жолдардағы автордың ойын анықтаңыз. [5]
8. «Еңлік-Кебек» дастанында көрініс тапқан құндылықтарды анықтаңыз. Оларды қазіргі өмір құндылықтарымен салыстырыңыз. [5]
9. Берілген әдеби сын-пікірге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазыңыз. [10] «Бұл жыр бізден кейін жырлана береді. Әркездің жаңа ақыны өзінше өрнектейді,
бірақ осы Еңлік-Кебек махаббатының алғашқы жыршысы боп Шәкәрім тұрады, келер ұрпақтың жадында...»
Т.Молдағалиев
Қазіргі заманда компьютер адам өмірінде маңызды рөл атқарады. Бұл құрылғы – әрбір үйде бар. Бұрын компьютерлер жұмыс істеу үшін қажет болатын, ал қазір оларды өмірдің барлық салаларында қолданады. Компьютердің айқын артықшылықтарына қарамастан, оның адам денсаулығына теріс әсері туралы белгілі. Егер қолдану кезінде негізгі ережелерді сақтасаңыз, зияны аз болады.
Компьютерлердің адам ағзасына кері әсері: құрылғыдан шығарылған сәуле денсаулыққа зиянды; шамадан тыс қолдану, адамның көру қабілетінің бұзылуына әкеліп соғады (катаракта басталуы мүмкін); ұйқысыздық және бас ауыруы пайда болады; егер адам компьютердің алдында ұзақ уақыт отырса, онда жасөспірімдерде сколиоз, ал ересектерде остеохондроз ауруы болуы мүмкін; жасөспірімдерге ұзақ көп бойы ойын ойнау, өте қауіпті; иммунитет төмендейді.
Компьютерлердің пайдалары: арнайы бағдарламалар арқылы жұмыс процесін барынша оңтайландыру (бұл еңбек өнімділігінің артуына әкеледі); бұл құрылғы құңды файлдардың сенімді сақталуын қамтамасыз етеді; пайдаланушыға қажетті ақпаратты жылдам табуға мүмкіндік беру; интернетте сақталатын үлкен ақпараттың арқасында, адамның білімін арттырады; алыс жердегі достарымен хат алмасу және бейне байланыс арқылы (кез келген уақытта) қарым-қатынас жасау мүмкіндігі
Объяснение:
надеюсь
Көп уақытын шығындау. Әлеуметтік желілерде сағаттап отырамынымыз өтірік емес. Алайда бұл уақытыт пайдалы әрі тиімді өткізуімізге де болар еді. Бос әңгіме, жеңіл әзіл-қалжыңдармен уақыт өлтіргеннен гөрі, білім алу, тіл меңгеру - әлдеқайда пайдалы.
Шынайы өмірден алыстау. Әлеуметтік желілерде біздің мінез-құлқымыз, өзімізді ұстауымыз шынайы өмірге қарағанда өзгерек. Нәтижесінде шынайы өмірден алшақтап, қиялыңыздағы виртуалды кейіпкеріңізге әбден беріліп кетуіңіз мүмкін.
Жеке тұлғаның азуы. Егер әлеуметтік желілерге көп уақытын жұмсайтын адамдардың сөзіне, пікіріне назар салсақ, олардан мағынасыздықтың лебі еседі. Тіпті, бірқатарының сөздері көпшілікке түсініксіз.
Әлеуметтік желілер - алаяқтар мен арам пиғылды адамдардың алаңы. Өкінішке орай, көпшілігіміз әлеуметтік желіге өзіміз жайлы басы артық мәлімет берудің артынан болар зардабын біле бермейміз. Көбіне онда толық аты-жөнімізді, мекен-жайымызды, телефон нөміріміз бен жұмыс орнымызды жазып жатамыз. Мысалы, бүгін әлеуметтік желіде достарыңызбен ноутбук немесе қымбат тон сатып алғаныңыз жайлы мәліметпен бөлістіңіз делік. Біраз уақыттан соң өзге қалаға не мемлекетке саяхаттап бара жатқаныңыз жайлы жаздыңыз. Дәл осы уақытта сіздің жоқтығыңызды пайдаланған аласқатр, ұлылар тоныңыз бен ноутбугыңызбен қатар, одан бөлек құнды дүниелеріңізді тонап кетуі мүмкін