Берілген етістіктерді өткен шақ тұлғасына қойып жаз: (жедел өткен шақ,бұрынғы өткен шақ,ауыспалы өткен шақ) жасаған,таққан,әшекейлеген,пайдаланған,сақтаған
Қазақстан - егеменді, тәуілсіз ел. Қазақстанды дамыған өркениетті елу елдің қатарына енгізетін біздің болашығымыз- бүгінгі жастар. Олардың міндетті – елінің намысын қорғап, оны әлемге таныта білу. Әлемге таныту үшін әр жас өз елінің тарихын, тілін жетік білуі керек.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 7 бабына сәйкес Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік тіл- қазақ тілі.
Қазақ тілі- батыс түркі тілінің қыпшақ тармағына жатады, бұл тармаққа кіретін тілдер- қарақалпақ, ноғай, башқұрт, қырғыз, қырым татары, қарашай, балқар, құмық және тағы басқа тілдер. Қазақ тілі – өзіндік әдеби, ғылыми және саяси жазу нормасы қалыптасқан бай тіл.
Қазақ тілінің тарихы әртүрлі тарихи кезеңдерді бастан кешкен қазақ халқының тарихымен тығыз байланысты. Оның қалыптасуға бет алуы ХІ-ХІІ ғасырлардағы Түрік қағанатының пайда болу кезеңінен басталып, ХҮ ғасырдағы қазақ хандығы тұсында әбден қалыптасып болған еді.
Республикамызда мемлекеттік тілдің қолдану аясын кеңейту –бүгінгі таңдағы өзекті мәселе. Тәуелсіз Қазақстанда тіл мәселесіне айтарлықтай көңіл бөлініп келеді. Өйткені тіл- біздің ана тіліміз- Туымыз, Ел таңбамыз, Ән ұранымызбен қатар біздің елдігіміздің басты белгілерінің бірі болып саналады.
Қазақстан Республикасының 1997 жылы 11 шілдедегі «Қазақстан Республикасындағы Тіл туралы» Заңы қабылданғаннан бері қарай мемлекеттік тіл болып- Қазақ тілі белгіленді.
Осы Заңның 4 бабында «Мемлекеттік тіл – мемлекеттің бүкіл аумағында қоғамдық қатынастардың барлық саласында қолданалатын мемлекеттік басқару, заң шығару, сот ісін жүргізу және іс қағаздарын жүргізу тілі. Сонымен бірге, Үкімет, мемлекеттік органдар мемлекеттік тілді, яғни қазақ тілін барынша дамытуға, оның халықаралық беделін нығайтуға және қазақ диаспорасына ана тілін сақтау мен дамытуы үшін көмек көрсетуге міндетті деп көрсетілген».
Қазақстан - егеменді, тәуілсіз ел. Қазақстанды дамыған өркениетті елу елдің қатарына енгізетін біздің болашығымыз- бүгінгі жастар. Олардың міндетті – елінің намысын қорғап, оны әлемге таныта білу. Әлемге таныту үшін әр жас өз елінің тарихын, тілін жетік білуі керек.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 7 бабына сәйкес Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік тіл- қазақ тілі.
Қазақ тілі- батыс түркі тілінің қыпшақ тармағына жатады, бұл тармаққа кіретін тілдер- қарақалпақ, ноғай, башқұрт, қырғыз, қырым татары, қарашай, балқар, құмық және тағы басқа тілдер. Қазақ тілі – өзіндік әдеби, ғылыми және саяси жазу нормасы қалыптасқан бай тіл.
Қазақ тілінің тарихы әртүрлі тарихи кезеңдерді бастан кешкен қазақ халқының тарихымен тығыз байланысты. Оның қалыптасуға бет алуы ХІ-ХІІ ғасырлардағы Түрік қағанатының пайда болу кезеңінен басталып, ХҮ ғасырдағы қазақ хандығы тұсында әбден қалыптасып болған еді.
Республикамызда мемлекеттік тілдің қолдану аясын кеңейту –бүгінгі таңдағы өзекті мәселе. Тәуелсіз Қазақстанда тіл мәселесіне айтарлықтай көңіл бөлініп келеді. Өйткені тіл- біздің ана тіліміз- Туымыз, Ел таңбамыз, Ән ұранымызбен қатар біздің елдігіміздің басты белгілерінің бірі болып саналады.
Қазақстан Республикасының 1997 жылы 11 шілдедегі «Қазақстан Республикасындағы Тіл туралы» Заңы қабылданғаннан бері қарай мемлекеттік тіл болып- Қазақ тілі белгіленді.
Осы Заңның 4 бабында «Мемлекеттік тіл – мемлекеттің бүкіл аумағында қоғамдық қатынастардың барлық саласында қолданалатын мемлекеттік басқару, заң шығару, сот ісін жүргізу және іс қағаздарын жүргізу тілі. Сонымен бірге, Үкімет, мемлекеттік органдар мемлекеттік тілді, яғни қазақ тілін барынша дамытуға, оның халықаралық беделін нығайтуға және қазақ диаспорасына ана тілін сақтау мен дамытуы үшін көмек көрсетуге міндетті деп көрсетілген».
А) ілгері-кейін В) ашу-ыза С) алба-жұлба Д) көрші-қолаң Е) этно-мәдени
2. Дұрыс жазылған тұйық етістік.
А) жайу В) суыу С) байыу Д) жуыу Е) кею
3. Сын-қимыл үстеуі қатысқан сөйлем.
А) Олар жаз бойы ауылда демалды. В) Зейнеп сабақтан ерте келді.
С) Бұл жұмыстан әбден жалықты. Д) Мыңа өленді зорға жаттап алдым.
Е) Таңертең анам сиыр сауды.
4. «Ұялу» мағынасын білдіретін тұрақты тіркесті белгілеңіз.
А) Отқа май құю. В) Көз ілмеу. С) Тісін қайрау. Д) Тас бауыр. Е) Бетінен оты шығу.
5. «Арасынан қыл өтпеу» тұрақты тіркесінің мағынасын табыңдар.
А) Қоркақтық. В) Ашулану. С) Үндемеу. Д) Батырлық. Е) Достық.
6. Кейінді ықпалды табыңыз.
А) Мемлекеттік өнер мұражайы құрылды. В) Болат сабағына кешігіп келді.
С) Сабаяққа бара жатырмыз. Д) Сабақ ерте бітті. Е) Айтыс өнері жақсы дамыған.
7. Жатыс септігіндегі көмекші есім
A) ішінің B) алдын C) қасынан D) сыртында E) үстіне
8. Қалау райлы етістіктің 1-жағын табыңыз.
A) үйренгім келеді B) айтпайды C) көрсе D) оқығысы келеді E) шақырсаңыз
9. Қалау райлы етістіктің 2-жағын табыңыз.
A) көргің келеді B) шақырғысы келеді C) жазса D) дайындайсың E) ұйықтаса
10. Неологизм қатарын табыңыз.
A) Қала, тұрғын, ғарыш. B) Әшекей, келін, жүзік. C) Даңғыл, құжат, ұшақ.
D) Шіркеу, мешіт дін. E) Баспана, ауыл, үй.
11. Көп нүктенің орнына тиісті неологизмді анықтаңыз. Ә.Қастеевтің есімі республикамыздың көшелері мен мектептеріне, берілді.