Бақылау диктанты Тапсырма №1

Тапсырылмаған
keyboard_arrow_down
Бақылау диктанты
Сазда

Аюлар жаз бойы орман ішін кезіп жүреді. Олар піскен тәтті жидектерді тамсана жалайды. Жабайы аралардың балын жейді. Құмырсқалардың үйіліп жатқан илеуін қазады. Кейде үйіліп тұрған сұлыға бас салады. Аңшыларға жаздыгүні аюдың ізіне түсу өте қиын. Аюлар адам ізін сезіп қояды. Кеш алдында аюлар мүгі көп сазды жерді кезеді. Сазды жердегі томарларды иіскелейді. Жейтін бірдеңе табыла ма деп іздейді. (58 сөз)

Жазылуы қиын сөздер: илеуін, жаздыгүні.

Бірінші сөйлемді сөз таптарына талдаңдар.
Аңшыларға, аюдың деген сөздердің қай септікте тұрғанын анықтаңдар. Септік жалғауының астын сызыңдар.

Ана тілі — белгілі бір этностың қалыптасып, ұлт деңгейіне дейін үздіксіз дамуына ұйтқы болып келген және сол этностың негізгі тілі саналатын, өзара қауымдаса тіршілік етуіне қажетті тіл.

Этникалық тегі географиялық қоныстану аумағы, шаруашылық жүргізу тәсілдері ортақ адамдар қауымы мен мүшелерінің ана тілі арқылы ортақ дүниетанымы, ұғым-түсінігі, мінез-құлқы, наным-сенімі, сезіну қасиеттері – бір сөзбен айтқанда, ұлттық ділі қалыптасады. «Ана тілі» ұғымы не оған жақын түсінік барлық этносқа тән, бірақ этностық көзқарас тұрғысынан бұл ұғым әр түрлі («туған тіл», «ұлт тілі», «ата-баба тілі», «ана тілі», т.б.) атала береді. Қазақ этносының дәстүрі бойынша, шыр етіп дүниеге келген нәрестенің құлағына алғаш шалынған ананың үн-әуезі оның ақ сүті арқылы баланың бойы мен барша болмысына дарып, адамға ғана сыйланатын құдіретті күш – тілге ұласады, сондықтан оның тілі ана құрметіне бағышталып, «ана тілі» аталып кеткен. Қазақ тіл білімінде ана тілі терминін алғаш ұсынып, ғылыми айналымға енгізген Ахмет Байтұрсынұлы. Қазіргі уақытта (1998) қазақ халқының үштен бірі, яғни 4 млн-ға жуығы, Қазақстаннан тыс (Қытай, Моңғолия, Ауғанстан, Иран, Түркия, Ресей, Өзбекстан, Қырғызстан, Түрікменстан, т.б.)[1] жерлерде диаспора болып отыр. Бұл топтар қандай тілдік ортада (қытай, ұйғыр, моңғол, пүштүн, парсы, түрік, өзбек, орыс, қырғыз, түрікмен, т.б.) өмір сүрсе де, ол тілдердің қанша әсері болса да қазақ тілі олар үшін ана тілі болып саналады. Қазақ диаспорасы үшін ана тілінің сақталу, сақталмауы, қолданыс аясының кең, тарлығы, сайып келгенде, олар тұратын мемлекеттердегі тіл саясатына, тілдік ортаға, диаспораның шоғырланып немесе шашыранды түрде орналасуына, сондай-ақ ана тілін қайткен күнде де сақтап қалуға деген саналы әрекетіне де тікелей байланысты. Әрбір азаматтың ана тілін қастерлеуі оның мемлекеттің биік мәртебесіне қатысты қоғамдық көзқарас пен қамқорлыққа да тікелей байланысты. Сондықтан әркімнің өз ана тілін құрметтеуі тек анасының ақ сүтін өтеу ғана емес, қоғам алдындағы азаматтық абзал парызын ақтау, сол арқылы елдің елдігін сақтау болып саналады.

Мұғалім: Толеубаева Самал Жақсылыққызы

Астана қаласы Білім басқармасы «№ 66 мектеп-лицей» мемллекеттік мекемесі

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: Оқушыларды оқыған повесть бойынша мазмұнын меңгере отыра, кейіпкерге мінездеме беруге, салыстыруға, олардың бейнесін аша білуге алған білімін қолдана білуге үйрету.

2.Дамытушылық: Әр баланың сезіміне ерік бере отырып, іздену, хат жазу, түрлі жағдаяттарды шешу арқылы шығармашылық қабілетін арттыру.

3.Тәрбиелік: Оқушыларды өзінің және өзгенің бойындағы жағымды –жағымсыз жақтарын көре отырып, ажырата отырып, ұстаз еңбегін бағалап, айналасындағылармен жақсы қарым-қатынаста бола білуге, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: талдау, шығармашылық сабақ.

Сабақтың әдісі: іздену, сұрақ-жауап, ой шақыру, салыстыру, шығармашылық жұмыс.

Қолданылатын көрінекіліктер: Интерактивті псевдоголографиялық тақта, Б.Соқпақбаевтың “Менің атым Қожа” кітабы, Абдолла Қарсақбаевтың “Менің атым Қожа және Еркін Рахышевтің “Менің де атым Қожа” фильмінен үзінді, слайд арқылы кесте, тірек сызба.

Сабақтың барысы

І.Қызығушылықты ояту: Сергіту сәті «Сезмді ояту»

ІІ.Мағынаны тану:

1. Бұл қай сәт?

2. Ой тастау

3. Іздену

4. Салыстыру

ІІІ.Ой толғаныс:

1. Тест

2. Ой толғау. Шығармашылық жұмыс

І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушыларды сабаққа ынталандыру, кітап, дәптер, қажетті құрал-жабдықтарын дайындату, бағалау парағын тарату.

Кіріспе сөз: Өткен сабағымызда Бердібек Соқпақбаевтың балалардың мектеп өмірімен тығыз байланысты «Менің атым-Қожа» атты повесін оқыған болатынбыз. Негізінен автор 8 жасынан шешесінен айырылып жетім қалады. Балалық шағы колхоздастырудың алғашқы қиын жолдарында өткенін біз білеміз. Кейін шығармашылықпен айналысып, көптеген еңбектерін бізге мұра етті. Соның бірі-«Менің атым- Қожа» повесі. 1963 жылы бұл шығарма желісімен түсірілген «Менің атым Қожа» Абдолла Қарсақбаевтың алғашқы көркем фильмі еді. Бұл туынды сол кезде 37 жаста болған режиссерді әлемге танытты. 1967 жылы Францияның атақты Канн халықаралық фестивалінде режиссерлік шеберлігі үшін бас жүлдені жеңіп алды. Бұл қазақ киносының сол кездегі үлкен жетістігі болды.

І.Қызығушылықты ояту: Сергіту сәті «Сезмді ояту»