Біржан мен Сара айтысы — айтыс өнерінің озық үлгілерінің бірі. Айтыс 1871 жылы қазіргі Алматы облысының Қапал-Ақсу өңірінде Біржан Қожағұлұлы мен Сара Тастанбекқызы арасында өтеді. Бұл айтысты
ең алғаш 1898 жылы Қазанда «Қисса Біржан сал менен Сара қыздың айтысқаны» деген атпен Жүсіпбек
Қожа Шайхисламұлы жариялады. Біржан мен Сара айтысы сол тұстағы қазақ әйелдерінің бас бостандығы
мәселесін, адамгершілік пен әділдікті, шындықты өзекті тақырып етіп көтереді. Екі ақын өздері тұрған екі
өңірдің жақсы-жайсаңдарының сан алуан адамгершілік қасиеттері мен келеңсіз іс-әрекеттерін жайып
салып, оларға халық талабына сай келетіндей баға беріп отырады. Сарыарқадан Сараны жеңемін деп
Жетісуға келген Біржан сал басынан амандасу рәсімін өз бойында дос тұрмақ дұшпан кемiтер бір міні жоқ
сұлудың, шебер ақын, шешен қыздың бетін қайырып, жігерін жасытып алуға пайдаланбақ болады. Айтыс
алғашында рулық бағыт алса да, кейін дәстүрлі арнадан ауытқып, жүйелі өнер сайысына, көркем де кестелі
сөз жарысына айналады. Айтыста халқымыздың әдептілік пен әсемдік туралы пікірлері, эстетикалық
талғам-талаптары кең көрініс тапқан. Осының бәрі Біржан мен Сараның 19 ғасырдағы қазақ халқының
болмыс-тіршілігін жан-жақты суреттейтін көркем туынды екенін айқын аңғартады. Айтыс негізіндегі Қ.
Жұмалиевтің либреттосы бойынша 1946 жылы М. Төлебаев «Біржан — Сара» операсын жазды.
Берілген сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша жауап беріңіз.
1.Айтыс қандай мәселелерді қозғады?
2.Айтыс негізінде қазақ әдебиетінде қандай
туындылар дүниеге келді?
3.Екі ақынның арасындағы айтыс қағаз
бетіне қашан түсірілді?
4.Біржан Жетісу жеріне қандай мақсатпен
келді?
туындысының құрылымы, оның жанры мен мазмұнына орай құрамдас бөліктерінің тұтастығы. Композиция - құрамдас бөліктері бірлікте ұштастырылған, бір-біріне және жалпы мүддеге бағындырылған мақсатты көркем құрылым. Пластик. өнерле композиция көркем пішін (форма) түзілімінің жеке сәттерін біріктіріп тұрады. Композиция әдістері өнердің өзіндік ерекшеліктеріне, шығарманың идеясына, авторлық ойтүйсігіне сәйкес туындайды. Композиция шығарманың ішкі құрылымымен бірге оның сыртқы орта мен көрермендер арасындағы қатынасын белгілейді. Көркем шығарм. процесі мен өмірді эстеттану тұрғысында қалыптасқан композиция заңдары өнердің жалпылама заңдылықтарының, нақты өмір құбылыстарындағы өзара байланыстылықтардың белгілі мөлшеріндегі бейнесі әрі жиынтығы болып табылады. Сәулет өнерінде композиция идеялық-көркемдік принциитердің бірлігіне, құрылыстар мен ғимаратардың функциялық мақсатына, жобалық ерекшеліктеріне, олардың қала құрылысындағы мән-маңызына орай құрылады. Композиция қаланың жалпы келбеті мен құрылымын, архит. үндестігін, жобадағы көлемдік, кеңістік түзілімін айқындайды. Бейнелеу өнеріндегі композиция шығарманың идеялық және сюжеттік-тақырыптық негізін нақтыландыру барысында заттар мен фигураларды кеңістікке орналастыру тәртібін, шығарма көлемін тиянақтау әрі жарық пен көлеңке үнасымын қадағалау арқылы көрінеді. Композиция тектері "орнықты", "айнымалы", "ашық" және "жабық" болып бөлінеді. Композицияның орнықты және жабық тектері Қайта өрлеу дәуіріндегі өнерде басымырақ қолданылды, ал айнымалы және ашық тектері барокко стилінен айқын көрініс тапты; Композицияның түрлері:
Сюжеттің басталуы (уақиғаның басталуы).
Шығарма ішіндегі оқиғалар байланысы.
Оқиғаның шарықтау шегі.
Оқиғаның аяқталуы (шешімі).
композитордың немесе суретшінің шығарм. еңбегінен туған шығарма (музыка, кескіндеме, мүсін немесе графика);
өнер түрлері жинақталған күрделі көркем туынды (мысалы, әдеби-муз. К.);
музыка шығару теориясының атауы. Композиция муз. оқу орындарында (колледж, консерваторияларда) арнаулы пән ретінде оқытылады. Композицияны оқыту гармония, полифония, муз. шығармаларды талдау, аспаптау сияқты муз.-теориялық пәндерді қоса үйретумен тығыз байланысты.[1]
Дереккөздер
Объяснение:
лучи ответ қылш
өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.өте, тым, тіпті,
ең, әбден ) пайдаланып эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.
хелпаните плез
Нам нужно больше времени для публикации этого ответа попробуй позже.
Объяснение: