Қазақ – татулықтың қадірін білген, ынтымақтың ырысын бағалаған халық. Халқымыз өзінің татулығы мен ерлігінің арқасында осынау дарқан даланың иесі атанды. «Алтау ала болса, ауыздағы кетеді, төртеу түгел болса, төбедегі келеді», «Ырыс алды - ынтымақ», «Бірлік түбі - береке», «Ынтымақ түбі - игілік», «Бірлік түбі - тірлік», «Күш – бірлікте», «Төртеуі түгел төрге шығар» тәрізді ұлағатты сөз айтып, өсиет қалдырған. Ұрпағын береке – бірлікке, достыққа, адамды сыйлауға, татулыққа жетелейтін меймандостық тәрбие берген. Қазақтың алыстағы ағайынмен жөн сұрасқанда, ең алдымен, «Ел аман, жұрт тыныш па?» деп қалың жұрттың есендігін сұрауында үлкен мән бар. Алыстағы ағайынның амандығын есітіп, есендігін білгеннен соң жон арқасын кеңге салып марқайып қалады. Адам болмысы әрдайым тыныштықты, берекелі, баянды ғұмырды аңсайды. «Бірлігі бар ел озады, бірлігі кеткен ел тозады». Кезінде үш жүздің басын қосқан Абылай ханға ақылшы болған Бұқар жырау: Мұсылманның баласы, Сірә, бір кеңес құрыңыз, Бірауызды болыңыз!- деп халықты бәрінен бұрын ынтымақшыл, ұйымшыл болуға шақырған. Ал жыр алыбы Жамбыл атағы арындап тұрған от ауызды, орақ тілді ақын Құлмамбетті: Адамдықты айт, ерлікті айт, батырлықты айт, Ел бірлігін сақтаған татулықты айт! – деген екі ауыз сөзімен жеңіп, татулық пен тыныштықтың қадірін ұқтырып кеткен...2.Тақырыпқа қатысты тұрақты тіркесті белгілеТребуется ответ. Один вариант. ( : 1)
А) ой үстіне бозторғай жұмыртқалау
Ә) Қаймағы бұзылмау
Б) Қылышынан қан таму
3.Тақырыпқа қатысты мақал-мәтелдерді белгілеТребуется ответ. Один вариант.
( : 1)
А)Ынтымақ - оқ өтпес сауыт,
Татулық - тамаша сауық.
Ә)Тату үйдің тамағы тәтті
Б)Татулық пен бірлік ұлттарды байланыстырады
4. «Бірлігі бар ел озады, бірлігі кеткен ел тозады» қай райда тұр?Требуется ответ. Один вариант.
( : 1)
А)ашық рай
Ә)шартты рай
Б)қалау рай
5.«Атадан ұл туса игі, ата жолын қуса игі» қай райда тұрған мақалТребуется ответ. Один вариант.
( : 1)
А)ашық рай
Ә)шартты рай
Б)қалау рай
Анар: – Кеше білесің бе...
Айым: – Анар,ал сен білесің бе көп сөйлейтініңді?Сен мектептегі бар жағдайды білетін шығарсың...
Анар : – Не дегің кеп тұр сонда?
Айым : – “ Көп сөз - күміс,аз сөз - алтын ” ғой...Әрине,мен қарсы емеспін сенің менімен қызықтарыңды бөліскеніңе... Меніңше,сен ертең болатын байқауды ұмытып кеткен секілдісің.
Анар : – А?Не байқау?
Айым : – Әне көрдің бе?!Мен саған кездескен бойда мен бақ сынайтын байқау туралы айтып,қолдау сұрап жатқанымда,сен сөзімді бөліп өз әңгімелеріңді айтып кеттің ғой.
Анар : – Мүлдем есімнен шығып кетіпті ғой.Кешірші...
Айым: – Әрине кешіремін.Бірақ мен сенің бұдан былай өзгелер туралы жаман сөздер айтқаныңды дұрыс деп санамаймын.
Анар: – Мен тырысамын бұл жағымды жеңуге!
1)
Арман: – Анашым!Мен бүгін шешендік өнерден бірінші орын алып келдім!
Анасы: – Жарайсың, құлыным!“Өнер алды - қызыл тіл” демекші,тіліңді қастерлеп еркін сөйлеп,осындай байқауларға қатысуың да бір өнер ғой.
Арман: – Ия,анашым.Мен сізбен толықтай қосыламын.Алайда,маған әлі де дайындық керек,көп кітаптар оқуым керек...
Анасы: – Қазір барып қалаған кітаптарыңды кітапханадан алайық та, екеуміз отырып дайынлалайық.Әлі де сені жүлделі орындар алады деп сенемін,балапаным.
Арман: – Міндетті түрде!
3)
Мұғалім: – Қане,кім жылатты Динараны?Мойындаңдар!
Оқушылар: –
Динара: – Апай...Әли мені жылатқан.Ол маған “ сен қортықсың ” деп тиісті.Әрі бұл бірінші рет емес.
Әли: – Апай,мен ойнаған едім...
Мұғалім: – Динара маған жылап келмесе,бұл қылығыңды жалғастырар ма едің сонда?Қане,кешірім сұра!
Әли: – Динара,сөзім тиіп кетсе,кешірші.Мен әдейі емес.Бұдан былай қайталанбайды.
Динара: – Жарайды...
Мұғалім: – Оқушылар,“ойнап сөйлесеңдер де,ойлап сөйлеңдер”!Ендігде мұндай жағдайлармен кездеспейтін болайын!
Оқушылар : – Ия!
2)
Анар: – Кеше білесің бе...
Айым: – Анар,ал сен білесің бе көп сөйлейтініңді?Сен мектептегі бар жағдайды білетін шығарсың...
Анар : – Не дегің кеп тұр сонда?
Айым : – “ Көп сөз - күміс,аз сөз - алтын ” ғой...Әрине,мен қарсы емеспін сенің менімен қызықтарыңды бөліскеніңе... Меніңше,сен ертең болатын байқауды ұмытып кеткен секілдісің.
Анар : – А?Не байқау?
Айым : – Әне көрдің бе?!Мен саған кездескен бойда мен бақ сынайтын байқау туралы айтып,қолдау сұрап жатқанымда,сен сөзімді бөліп өз әңгімелеріңді айтып кеттің ғой.
Анар : – Мүлдем есімнен шығып кетіпті ғой.Кешірші...
Айым: – Әрине кешіремін.Бірақ мен сенің бұдан былай өзгелер туралы жаман сөздер айтқаныңды дұрыс деп санамаймын.
Анар: – Мен тырысамын бұл жағымды жеңуге!