LonFostYT

12.05.2022 20:33 •  Қазақ тiлi

Қазақтардың зергерлік бұйымдары — қазақтардың ұлттық зергерлік бұйымдары, яғни асыл металдарды әшекейлеп өңдеп, көп жағдайда қымбат тастармен безендіріп алынатын бұйымдар.
Тұмарша - ырымдық зат. Оған кез-келген бұйым арнайы жасалған қымбат заттар да алынған, оларға жазу жазылып, бедер суреттер түсірілген. Бойтұмарды алқаға, кішкене қорапшаға салатын болған.
Жүзік сақина әйелдердің саусақтарына тағылатын зергерлік бұйымдардың бір түрі – жүзік немесе сақина деп аталады. Зергерлер алтыннан, күмістен құйып, қақтап, соғып, шекімелеп, қара ала жүргізіп шиыршық темірден торлап, небір тамаша өрнектер салып, асыл тас қондырып алуан түрлі жүзіктер жасаған.
Шолпы шаш теңге. Бұл бұйымдарды қыз-келіншектер шаштарының ұшына тағады. Шаш теңгелер мен шолпылар әсем шиыршықталған күміс үзбе бауларға бекітілген тоғыз теңгеден тұрады.
Шашбау бір-біріне сым үзбелер арқылы бекітіледі. Орталарына асыл тастардан көз қондырылған теңгелер тізбегінен құралады
Білезік сыңар қолға да, қос қолға да тағыла береді. Бірнеше бөлшектен құралған. Соған орай оларды сом білезік, жұмыр білезік, бес білезік деп атайды.

1. Мәтінде кездесетін сөздерді белгілеңіз.

А) Қазақ, ақыл, білім

В) Бұйымдар, жүзік, шашбау

С) Адамдар, білім, еңбек

Д) Зерттеу, адамдар, күш

2. Мәтіннің негізгі тақырыбын анықтаңыз.

А) Ұлттық өнер

В) қазақтың тарихы

С) отбасы

Д) білім

3. Оқылым мәтіні мазмұны бойынша 1 «шын» ақпаратты белгілеңіз.

Мәтіндегі ақпараттар Шын Жалған

А Адамдардың өмірін суреттейді

В Қыс мезгілін суреттейді

C Ұлттық бұйымдарды суреттейді

4. Бос орынға қажетті сөзді қойып, сөйлемді толықтырыңыз.

/саусақтарына, шаштарының, қолына /

Шашбауды қыз-келіншектер ұшына тағады. Жүзік сақина әйелдердің тағылатын зергерлік бұйымдардың бір түрі.

5.Сұраққа толық жауап беріңіз.

Қазақтардың зергерлік бұйымдарын неден жасаған?

Жазылым

Берілген тапсырмалардың біреуін таңдап, жазба жұмысын орындаңыз. Орфографиялық нормаларға сай жазып,қосымшаларды дұрыс жалғаңыз, сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілерін орынды қолданыңыз.

1.Абайды оқы, таңырқа!

Сіздер сабақта Абай туралы ақпаратпен таныстыңыздар. Мұғалім Абайдың өмірбаянын жазуды тапсырды. Өмірбаян стилін сақтап жазыңыз.

2. Қазақ қолөнері. Қазақ даласында қолөнер ерте дамыған.Қолөнер бұйымдарына не жатады? Қандай түрлерін білесін? Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібіне сай етіп эссе құраңыз.