« Қазақ тілі » пәнінен 4 - тоқсанға арналған тоқсандық жиынтық бағалаудың тапсырмалары 1. Айда Аты - жоні : сыныбы Тыңдалым 1 - тапсырма Мәтінді тыңда . Тапсырмаларды орында Ай Жерге ең жақын орналасқан суық аспан денесі . Ол өзінен жарық шығармайды . Айға күн сәулесі түседі , сондықтан ол жарқырап тұрады . Ай Жерден әлдеқайда кіші . Ай өте үлкен және жарық , сондықтан ол әрқашан адамдарды қызықтырады . 1969 жылы Айга алғаш рет ғарышкерлер барды . Айда олардың іздері сақталған . Себебі , Айда іздерді жоятын жел де , су да жоқ . Айда өмір сүруге болмайды . Өйткені онда ауа жоқ . Бірақ , адамдар болашақта Айға үй салып , өмір сүруін армандайды . 1. Адамдар Айға неге қызығады ? ( 111 2. Мәтін бойынша сөйлемдерді толықтырып жаз 1. Айға түседі , сондықтан ол жарқырап тұрады . 2 Айдағы іздер жойылмайды , себебі [ 2 ] 3.Мәтіндегі ақпараттарды мағынасымен сәйкестендір . А , ғарышкерлер барды 2 1969 жылы Айға алғаш B. өмір сүруге 127 болмайды рет Оқылым 2 - тапсырма Ақылды үй біздің заманымызда да бар . Ақылды үйде жарық су унемделеді , Егер эрт бола қаласа , өрт сөндіру құрылғылары іске қосылады . Үйдің ішінде бейнебақылаулар орнатылған . Үйдің иесі үй шаруаларын алыстан басқара алады , 1. Мәтін бойынша сөйлемдердің ретін анықта Сөйлемдер Peri [ 1 ] Егер ерт бола қаласа , өрт сөндіру құрылғылары іске қосылады 13 ] ГҮйдің иесі үй шаруаларын алыстан басқара алады , Ақылды үй біздің заманымызда да бар . Жазылым 3 - тапсырма 1.Көп нүктенің орнына ( ырақ ірекрақ , рек ) қосымшаларының тиісін қойып жаз . 1.Бұл мәшине ыңғайлы — 2.Мәшиненің дөңгелектері үлкен ( - ) 2.Сөз бен оның түсіндірмесін сәйкестендір 1 Мазір А ) елі үшін еңбек еткен адамға берілетін атақ немесе сый 2 Сықпа airaрынкер тағамын салатын арнайы құты немесе ыдыс 3 Mapana Б ) ғарышкерлерге арналған тағамдар тізімі Айтылым 4 - тасырма « Менің қиялымдағы мектеп » тақырыбында шағын әңгіме құру . Тірек сөздер : әдемі , үлкен , смарт тақта , саябақ , компьютер , планшет Барлығы : 15
өл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысы өсуде. Бір – екі жылдың арасында ғана 3 ми ұстануда. Осының арқасында ел даму үстінде. «Көп біріксе – ел болар, көп тілегі көл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысыөл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысы өсуде. Бір – екі жылдың арасында ғана 3 ми ұстануда. Осының арқасында ел даму үстінде. «Көп біріксе – ел болар, көп тілегі көл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер
Объяснение:
мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысыөл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысы өсуде. Бір – екі жылдың арасында ғана 3 ми ұстануда. Осының арқасында ел даму үстінде. «Көп біріксе – ел болар, көп тілегі көл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысы
Ұлыстың Ұлы күні Ұлыстың Ұлы күні – «Наурыз» мерекесімен байланысты концептуалды ұғымдардың бірі. Ұлыстың ұлы күні деген сөз орамындағы Ұлы күн, Жылдың бас күні. Ең абзал, ең мәртебелі болып ұғынылғандықтан қазақтар Ұлы күн деп атаған. Ал ұлыс сөзі жұрт, ел, халық білдіретін жиынтық ұғымның атауы. Ұлыс оң болсын дегендегі ұлыс осы аталған мағынаны білдіреді. Қысқасы, сөз бір-бірімен байланысып, тіркесіп барып «Наурыз» мейрамы дегенді білдіреді. Мәшһүр Жүсіп: «Қазақта Наурыз деген кісі аты болған. Келін-кепшіктер атай алмай «Ұлыс күні» деп, Ұлыстың ұлы күні деп кеткен. «Ұлыс» - Түркінің ата-бабаларынан қалған ескі тіл. Біздің қазақта Ұлыстың ұлы күні – «Наурыз» - дейді.
Наурыздама тойы – «Наурыз» мерекесіне қатысты негізгі ұғымдардың бірі, наурыз көжеден басқа. Әдетте, ел ішіндегі аса бай, дәулетті адамдардың наурызды той қылып өткізуін наурыздама дейді. Наурыздама тойы бір аптаға созылып, сегізінші күні тойға келгендер тарай бастайды. Арқа еліндегі дәулетті Тәтидің наурыздама тойын өткізген деп, арғынның атақты биі Едігені жүз кісісімен күткендігі жөнінде Мәшһүр Жүсіп жазбаларында мынадай дерек бар: Сіз бір жақтан бір жаққа бара жатқан жолаушы емессіз, әдейін наурыздама қылдыра келдіңіз! Ұдайымен сегіз күн қылмаған соң, мұның қылуға не сәндігі бар?! – деп, сегіз күн күтіп, сыйлап, бір күнінен бір күнін асыра беріпті.
Тәти мырза алдырған түлкілерінің ішінде бір қара түлкісі бар, наурыздаманың үстінен келіп қалыпты. Қара түлкі алдырып келгеніне бір қуанып, «Наурыздама қылдырамын!» - деп, Едігенің келгеніне қуанып:
«Бұл наурыздама Баяудікі болды. Мен ұрғашы наурыздамасына ортақтаспаймын!» - деп, басы Едігенің өзіне түйе бастатқан тоғыз, онан кейінгісіне: біріне ат, жүз кісіден бір кісіні құр қойған жоқ. Ең аяқ атшыларға бір-бір матадан үлестіріп: - Міне, менің наурызым! – деп, сый қылыпты.
Міне, сондай жақсы күнде тасып кетіп алған дуа ұрпағынан Шорман шығып, Мұса шығып, байлық, беклік таласа қоса шығып, жалпақ Сүйіндікке құт ауыл, ұйытқы ауыл болып тұр. Бұл күндегі пәленшекем, түгеншекемнің пейіліне қарағанда, тағалы торы тай ұстап тұра алмайтұғын пейіл бар. Атасына, бабасына тиген осы екен. Оңған, ілгері басқан біреуді: «Шіркін атасына, бабасына дуа тиген тұқым ғой!» - дейді.
Халықтың Наурыз мейрамындағы салт-ғұрыптардың бір алуаны табиғатпен «тіл табысу», оны қасиеттеу мағыынасында болса, енді бір алуаны адамдар арасындағы этикалық-моральдық қатынастарды реттеу, нормаларын нығайту, жолға қою мақсатына бағытталады. Жүректе // көңілде өткен күннен дақ, реніш, өкпе-қалдықтың қалмауы, бұларды дер кезінде жүректен // көңілден кетірмесе, аяғы араздыққа, дау-жанжалға, қатыгездік пен қастандыққа апарып соқтырады. Сондықтан Наурыз мейрамында кешірім сұрау, кешіру тәрізді адамгершілік акциясы өткізілген. Мұның өзі жүректі таза ұстау, кір шалырмаудың халық ұғымында соншалықты маңызды екенін көрсетеді.
Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. – Алматы. РПК «СЛОН», 2013. 4-том. 489-490-бет.
өл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысы өсуде. Бір – екі жылдың арасында ғана 3 ми ұстануда. Осының арқасында ел даму үстінде. «Көп біріксе – ел болар, көп тілегі көл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысыөл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысы өсуде. Бір – екі жылдың арасында ғана 3 ми ұстануда. Осының арқасында ел даму үстінде. «Көп біріксе – ел болар, көп тілегі көл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер
Объяснение:
мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысыөл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысы өсуде. Бір – екі жылдың арасында ғана 3 ми ұстануда. Осының арқасында ел даму үстінде. «Көп біріксе – ел болар, көп тілегі көл болар» – деп дана айтқан халқымыздың әл – ауқаты көтерілді. Мұғалімдер мен дәрігерлер, қызметшілердің жалақысы
Ұлыстың Ұлы күні – «Наурыз» мерекесімен байланысты концептуалды ұғымдардың бірі. Ұлыстың ұлы күні деген сөз орамындағы Ұлы күн, Жылдың бас күні. Ең абзал, ең мәртебелі болып ұғынылғандықтан қазақтар Ұлы күн деп атаған. Ал ұлыс сөзі жұрт, ел, халық білдіретін жиынтық ұғымның атауы. Ұлыс оң болсын дегендегі ұлыс осы аталған мағынаны білдіреді. Қысқасы, сөз бір-бірімен байланысып, тіркесіп барып «Наурыз» мейрамы дегенді білдіреді. Мәшһүр Жүсіп: «Қазақта Наурыз деген кісі аты болған. Келін-кепшіктер атай алмай «Ұлыс күні» деп, Ұлыстың ұлы күні деп кеткен. «Ұлыс» - Түркінің ата-бабаларынан қалған ескі тіл. Біздің қазақта Ұлыстың ұлы күні – «Наурыз» - дейді.
Наурыздама тойы – «Наурыз» мерекесіне қатысты негізгі ұғымдардың бірі, наурыз көжеден басқа. Әдетте, ел ішіндегі аса бай, дәулетті адамдардың наурызды той қылып өткізуін наурыздама дейді. Наурыздама тойы бір аптаға созылып, сегізінші күні тойға келгендер тарай бастайды. Арқа еліндегі дәулетті Тәтидің наурыздама тойын өткізген деп, арғынның атақты биі Едігені жүз кісісімен күткендігі жөнінде Мәшһүр Жүсіп жазбаларында мынадай дерек бар: Сіз бір жақтан бір жаққа бара жатқан жолаушы емессіз, әдейін наурыздама қылдыра келдіңіз! Ұдайымен сегіз күн қылмаған соң, мұның қылуға не сәндігі бар?! – деп, сегіз күн күтіп, сыйлап, бір күнінен бір күнін асыра беріпті.
Тәти мырза алдырған түлкілерінің ішінде бір қара түлкісі бар, наурыздаманың үстінен келіп қалыпты. Қара түлкі алдырып келгеніне бір қуанып, «Наурыздама қылдырамын!» - деп, Едігенің келгеніне қуанып:
«Бұл наурыздама Баяудікі болды. Мен ұрғашы наурыздамасына ортақтаспаймын!» - деп, басы Едігенің өзіне түйе бастатқан тоғыз, онан кейінгісіне: біріне ат, жүз кісіден бір кісіні құр қойған жоқ. Ең аяқ атшыларға бір-бір матадан үлестіріп: - Міне, менің наурызым! – деп, сый қылыпты.
Міне, сондай жақсы күнде тасып кетіп алған дуа ұрпағынан Шорман шығып, Мұса шығып, байлық, беклік таласа қоса шығып, жалпақ Сүйіндікке құт ауыл, ұйытқы ауыл болып тұр. Бұл күндегі пәленшекем, түгеншекемнің пейіліне қарағанда, тағалы торы тай ұстап тұра алмайтұғын пейіл бар. Атасына, бабасына тиген осы екен. Оңған, ілгері басқан біреуді: «Шіркін атасына, бабасына дуа тиген тұқым ғой!» - дейді.
Халықтың Наурыз мейрамындағы салт-ғұрыптардың бір алуаны табиғатпен «тіл табысу», оны қасиеттеу мағыынасында болса, енді бір алуаны адамдар арасындағы этикалық-моральдық қатынастарды реттеу, нормаларын нығайту, жолға қою мақсатына бағытталады. Жүректе // көңілде өткен күннен дақ, реніш, өкпе-қалдықтың қалмауы, бұларды дер кезінде жүректен // көңілден кетірмесе, аяғы араздыққа, дау-жанжалға, қатыгездік пен қастандыққа апарып соқтырады. Сондықтан Наурыз мейрамында кешірім сұрау, кешіру тәрізді адамгершілік акциясы өткізілген. Мұның өзі жүректі таза ұстау, кір шалырмаудың халық ұғымында соншалықты маңызды екенін көрсетеді.
Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. – Алматы. РПК «СЛОН», 2013. 4-том. 489-490-бет.
12 Наурыз 2015 ж.