«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары Болашақ мамандықтары
Қазақстан және Ұлы Жібек жолы
Жер байлығына аяулы көзқарас
Олимпиада жеңімпаздары – Қазақстан мақтанышы
Тыңдалым
Ғалымдардың болжамы бойынша, әлемде 2030 жылға таман бүгінгі қолданыстағы 57 мамандық мүлдем жойылып, 186 жаңа мамандық дүниеге келеді екен. Өткен жылғы Давос экономикалық форумында 2020 жылы әлемдегі 2 млн жаңа жұмыс орны ашылып, 7 млн-нан астам жұмыс орны қысқаратындығы айтылды. Себебі интеллект пен роботты техника дамиды екен.Сарапшылардың айтуынша, болашақта кеңсе қызметкерлеріне деген сұраныс күрт төмендейді, себебі озық технологиялар адамдардың орнын алмастырады. Бұл ретте ең алдымен, икемділік пен іскерлікке ерекше басымдық беріледі. Сонымен бірге, ортаға жылдам бейімделу және сабыр, жұмыс істеудегі жоғары қабілеттілік, тұрақсыздықтың алдын ала білу, білімін үнемі арттыру сияқты қасиеттер мен дағдылар қажет болады. Ал ертеңгі интеллектуалды болашақ мамандығының негізі – жан-жақты сапалы білім.
Қазір қазақстандық жоғары оқу орындары 200-ден астам мамандық түрлері бойынша кадрлар,330 мыңнан астам бакалаврлар даярлайды. Бұл мамандықтардың басым көпшілігіне қазірдің өзінде сұраныс жоқ. Ел экономикасы үшін осынша бакалавр қажет пе? Ал еліміздің еңбек нарығында әртүрлі экономикалық мамандықтар бойынша жұмыс істейтіндер саны 13 пайыздан аспайды.
1. Мәтінге тірек болатын сөздерді табыңыз.
А)ЖОО, мамандық, болашақ
Б)Жұмысбастылық, еңбек, білім
С)Адамдар, білім, студент
D)Зерттеу, адамдар, күш
2. Мәтіннің негізгі идеясына сәйкес келетін тұжырымды анықтаңыз.
A)Мамандық түрлері туралы
B)ЖОО туралы статистика
C)Студенттерді оқыту
D)Болашақ мамандықтар туралы
3. Берілген сөздердің мәтіннен естіген баламасын жазыңыз.
A)Зерттеушілердің
B)Жетілдіру...
C)Қажеттілік ...
Оқылым
А мәтіні
Данияр Елеусінов Батыс Қазақстан облысыныңКазталовка ауданында дүниеге келген - қазақстандық әуесқой боксшы. Ол- 2013 жылғы әуесқойлар арасындағы әлем чемпионы, 2010 және 2014 жылдардағы Азия ойындарының екі дүркін чемпионы.2016 жылғы Бразилияда өткен Олимпиадада чемпион атанған халықаралық деңгейдегі спорт шебері.
Даниярдың әкесі - оның бала кезінен бергі жаттықтырушысы. Данияр кішкентайынаншыдамды, төзімді, тұйық болып өседі. Боксқа мектеп кезінен қатысып, туған ағасы Дәуренмен бірге үздіксіз дайындалады. Ағасы да халықаралық дәрежедегі боксшы.
Ә мәтіні
Алаш елін әлемге паш еткен спортшы Бекзатты жұрт есінен шығарған емес. Ол 1980 жылы 4 сәуірде Түркістан қаласындағы қарапайым отбасында дүниеге келген. Бекзат – әкесі Сейілхан мен анасы Сырлыкүлдің кенже баласы. Бала кезінде өте нәзік, аурушаң, әлжуаз болған Бекзаттан атағы жер жүзіне жайылатын даңқты боксшы шығады деп ешкім ойламаса керек. Ата-анасы мен туыстары Бекзаттың боксқа деген ынтасын байқағанымен, мұны жай, өтпелі кезең деп ойлаған. Бірақ ол бокспен шұғылданғанына бір жыл толмастан республикалық сайыстың жеңімпазы атанады.
Бекзат бокста Серік Қонақбаевты үлгі тұтқан. Ол Сиднейдегі жеңісін Түркістан қаласының 1500 жылдығына тарту ететіндігін айтқан.
1. Екі мәтінге ортақ тақырыпты көрсетіңіз.
A)Әуесқой боксшылар
B)Олимпиада жеңімпаздары
C)Сиднейдегі жеңіс
D)Әлем чемпиондары
E)Бокс жаттықтырушылары
2. Әр мәтінге тиісті ақпараттарды сәйкестендіріңіз.
Мәтіндер
Ақпараттар
Сәйкестендіру
А мәтіні
Оның жаттықтырушысы өзінің әкесі.
Бала кезінде жиі ауыратын болған.
Ол ағасымен бірге жаттығатын болған.
Одан мықты боксшы шығады деп күтпеген.
А мәтіні
Ә мәтіні
Ә мәтіні
3.Мәтіндер қандай сипатта жазылған?
A)Пайымдау және талқылау
B)Баяндау және сипаттау
C)Талқылау және сипаттау
D)Сипаттау және суреттеу
E)Әңгімелеу және баяндау
4. А мәтініне ғана тиісті ақпаратты көрсетіңіз
A)Әлем чемпионы
B)Олимпиада чемпионы
C)Түркістан қаласы
D)Сидней жеңісі
E)Серік Қонақбаев
Жазылым
Берілген тақырыптардың бірін таңдап, эссе жазыңыз. Жазба жұмысында сөздердің орфографиялық, үндестік заңдарына сай жазылуына, сөйлем соңындағы тыныс белгілердің орынды қойылуына мән беріңіз.
A)Мен қандай мамандық иесі болғым келеді?
B)Біздің жерімізде қандай қазба байлықтары бар?
C)Олимпиада жеңімпаздарымен мақтанамыз!
Арыстан баб кесенесі — көне Отырар жеріндегі сәулет өнері ескерткіші. Түркістан халқының арасында мұсылман дінін таратушы Қожа Ахмет Иасауидің ұстазы болған Арыстан баб ата қабірінің басына салынған. Кесене дәлізхана, мешіт, құжырахана, азан шақыратын мұнара сияқты жеке бөлмелерден құралған. Кесененің ең көне бөлігі қабірхана болуы тиіс. Қазір де оның едені басқа бөлмелермен салыстырғанда едәуір биік. Қабір үстіне алғашқы белгі 12 ғ. шамасында салынған. Мазар 14 ғасырда қайта жөнделген. Арыстан баб кесенесі 20 ғасырдың басында жергілікті халықтың қаражатымен күйдірілген кірпіштен ауданы 35x12 м, биіктігі 12 м, бұрынғы Меккеге қараған есігі Түркістанға, Әзірет Сұлтанға бағытталып, Солтүстік жағы кесене, Оңтүстік жағы мешіт есебінде қайта жәнделді.
Айша бибі кесенесі — ХІ-XII ғасырлардағы сәулет өнерінің көрнекті ескерткіші. Жамбыл облысы Жамбыл ауданында Айша бибі ауылында орналасқан. Сырты керамикалық плиталармен қаланып, ойып жасалған өрнектің сән-салтанаты мен сан түрлілігі жағынан Қазақстандағы басқа мемориалдық-дәстүрлік ескерткіштер ішінде оған тең келетіні жоқ. Ескерткішті қалаған кірпіштердің әртүрлілігінің өзі таң қалдырады. Оның алғашқы қалпы біздің уақытымызға дейін тек батыс қабырғасында сақталған.
Мәтін тақырыбы - "Қазақстан қызғалдақтары".
Түсінгенім: Қазақстан түрлі өсімдіктерге бай, табиғаты мол. Соның бірі - қызғалдақ. Қызғалдақтың түсі әр түрлі болғанымен, қызыл және сары - ең көп кездесетіні. Мәтінде көптеген сандық информация берілген. Осы мәтіннің негізгі ойы - аудиторияға жаңа білімді(қызғалдақ туралы) дәріптеу.
Обширная казахская степь богата природными богатствами, разнообразными растениями. В степи на выходящих днях весны появляется тюльпан. На нашей земле встречается 32 вида тюльпанов. Из них 12 видов-эндемические, то есть только на казахской земле растут эти виды. Поэтому Казахстан называется "Родина тюльпанов". «Что это - Родина тюльпанов?" - имеется спор по данному вопросу. В мире есть много стран, которые выращивают тюльпаны и получают их семена. Но, тюльпаны в Казахстане являются природными - чистым, многолетним растением. Поэтому, они ароматизированы, неповторимый аромат вокруг них. Их высота составляет 30-35 см. Различные цвета имеет тюльпан: красный, желтый, розовый, красный, желтый и т. д. А самые распространённые из них - красный и желтый. 18 видов тюльпанов, произрастающих на нашей земле, зарегистрированы в "Красной книге". Так что, тюльпаны следует хранить как зрачок глаз.