Аюдың қонжығы мені « бадырақ көз» деп
қонжығы мені «бадырақ көз» деп мазақтады.
— одан басқа не деді?
– «қалқан құлақ, қыли көз».
- сен оған не айтып едің?
— мен бе, мен ештеңе де айтқаным жоқ
- сен үндемей тұрғанда, ол өзі келіп тиісті ме?
— оны көрген кезде мен қорбаңбай» деп еді
- көрдің бе, әне, алдымен өзің тиісіпсің ғой. мазақтап
ренжіткенсің. ол мазақтаса, ыза болып, арыз айтасың. бұл
ұят емес пе? !
• оқығаныңның диалог екенін дәлелде. әңгімелесуге қандай ертегі
кейіпкерлері қатысқанын айт.
• ертегіге ат қой.
1.Үшін, туралы, жайлы шылаулары қай септіктен кейін келетінін көрсетіңіз.
Е) Атау.
2. Септеулік шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.
Е) Ол Астанаға дейін пойызбен барады.
3. Сұраулық демеуліктерді көрсетіңіз.
Е) Ма, ме, ба, бе, па, пе.
4. Көп нүктенің орнына тиісті шылауды қойыңыз.
Маған өнер адамдары ... кітаптар ұнайды.
В) Туралы.
5. Сен де бір кірпіш дүниеге.
Сөйлемде «де» не болатынын анықтаңыз.
Д) Жалғаулық шылау.
6. Жалғаулық шылауларды көрсетіңіз.
Е) Да, де, та, те.
7. Сұраулық шылауды табыңыз.
В) Ма, ме.
8. Септеулік шылауды белгілеңіз.
А) Досым туралы жақсы хабар естідім.
9.Септеулік шылауды табыңыз.
С) Соң.
10. Көп нүктенің орнына тиісті шылауды қойыңыз. Отан ... от кешкендер.
А) Үшін.
11. Жалғаулықтардың түрін анықтаңыз.
Я, яки, не, немесе.
А) Талғаулықты
12. Қарсылық мәндегі жалғаулық шылауды көрсетіңіз.
Е) Бірақ, алайда.
13. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.
В) Қарағым-ай, бұл өмір осындай болады екен.
14. Септеулік шылауы бар сөз тіркесін көрсетіңіз.
В) Астана туралы
15. Жұмбақ құрамындағы қай сөз шылау екенін көрсетіңіз.
Таңертең бар, кешке жоқ,
Кеш түгілі, түсте жоқ.
Мен әдемі моншақпын,
Ірі емеспін ұсақпын.
А) түгілі.
16. Синоним болып тұрған шылауды табыңыз.
В) Сондықтан, сол себепті.
17. Септеулік шылауды белгілеңіз.
Д) Сабақтан соң біз театрға бардық.
18. Сөйлемді септеулік шылаумен толықтырыңыз.
Саяхатқа оқушылармен ... мұғалім шықты.
Е) Бірге.
19.Демеулік шылауды табыңыз.
С) Ма, ме.
20. Нақтылық мәндегі шылауды көрсетіңіз.
В) Өмірден орын тапқан-ды.
21. Септеулік шылауды көрсетіңіз.
Д) Іле өзені Қапшағайдан кейін Балқашқа құяды.
22. Ма, ме, ба, бе, па, пе демеулік шылаудың қай түріне жататынын көрсетіңіз.
В) Сұраулық.
23. Жалғаулықтардың түрін анықтаңыз.
Себебі, өйткені, сол себепті.
Д) Себеп-салдар
24. Демеулік шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.
В) Енді таба аласыз ба?
25. Септеулік шылауды табыңыз.
А) Үшін
Әрине, адам болу үшін айтылған асыл қасиеттердің маңызы зор. Жоғарыда айтылған бес қасиеттің қайсысын алсаң да, барлығы адам бойында керекті қасиеттер деп есептеймін. Себебі адам талпынбаса, талаптанбаса, еңбек те етпейді, демек еріншек болады. Ал терең ойлау қабілеті болса да қажет. «Бар нәрсеге қанағат» деп шүкіршілік айтпасақ, тағы болмайды. Ал адам бойында рақым болмаса, мейірімділік те болмайды, демек, ізгілік пен махаббат та орын алмайды.
Бес жаман істен неғұрлым аулақ болып,бойымызды да, ойымызды да таза ұстаған жөн. Басқа адамдарды өсектеп, ғайбат әңгіме айту еш жақсылыққа жатпайды. Кеудені керіп бос мақтанып, одан қалса, еңбек етпей, еріншек болу, босқа мал шашу – аулақ болатын істер. Себебі, өмірде еңбекпенен мал тауып, нан алып жесең, одан тәтті әрі қымбат ас болмайды деп есептеймін.