АЙТЫЛЫМ ПОЛИЛОГ 9-тапсырма. «Өнер және табиғат» тақырыбында Бен Хейн негізін салған жаңа өнер түрі туралы пікір алмасыңдар. Сөздеріңде зат есімнің мағыналық түрлерін қолданыңдар.
Сөйлем құрамына қарай жай сөйлем және құрамалс сөйлем болып екі топқа бөлінеді . Жәй сөйлем бір ғана ойды білдіріп, бір интононациямен айтылады да, құрмалас сөйлем екі я одан да көп жай сөйлемнен құралып күрделі ойды білдіреді. Құрмалас сөйлемнің құрамындағы жай сөйлемдер өзара мынадай жолдармен байланысады : а) Интонация арқылы іргелесе байланысады : Байжанның оны көруі біріншірет еді: орта бойлы, төртбақтау, толықша , сарғылы өңділеу, қырықты алқымдап қалған жігіт екен. Мұнда бірінші жай сөйлемнен кейін дауыс ырғағы көтеріңкі айтылып, кідіріс ұзаққа созылмай, екінші сөйлеммен ұласып кетеді де , екі сөйлемнің арасын байланыстырып, күрделі ойды білдіруге дәлекер болып тұрады. ә) Жалғаулық шылаулар (септеулік ) арқылы байланысады: Құланбай күзеуден ерет қайтып кеткен соң, өзге елдің бәрі де дағдыдан тыс күземді ерте алып көшіп еді . б) Құрмаластың құрамындағы жай сөйлемнің баяндаушы тиянақсыз тұлғада келіп, келесі жай сөйлеммен ұласып, құрмаласа байланысады. Мысалы: Құрымбайдың оқуға кетуі шын болса, ол өз ісін ойламаған жерден істеген екен. Құрмалас сөйлемдер байланысу тәсілдеріне қарай үш түрге бөлінеді: 1. Салалас құрмалас . 2. Сабақтас құрмалас. 3. Аралас құрмалас.
ол атқа мінуі мүмкін еді, бірақ ол үйден көп шықпады. Ол басқалармен салыстырғанда басқа кәсіппен айналысады. Ол өзінің досын тапты. Бұл оның әжесі. немесе оның анасы.
Абай осы жылы әжесінің керемет ертегіші екенін байқады. Қызықты айтады. Бірде Абай ауырып қалып, одан әңгіме айтып беруін өтінеді. Содан кейін ол ойланып, өлеңмен бастады:
баяғыда, байқалмайтын кезеңдерден ... Абай мұны түсінді, келесі жолы оған ертегі айтып беруді өтінгенде, ол үнсіз тізесін сипап:
баяғыдан бері сезілмейтін уақыт ...
Басында әжесі оған көптеген ертегілер айтып берді. Абай оны әрдайым ерекше ықыласпен тыңдайтын, кейде әжесі шаршап-шалдығып, ертегіні айтпайды, содан кейін анасынан сұрайды. Ұлжан да көптеген ертегілерді білетін, бірақ ол көп болатын
Құрмалас сөйлемнің құрамындағы жай сөйлемдер өзара мынадай жолдармен байланысады :
а) Интонация арқылы іргелесе байланысады :
Байжанның оны көруі біріншірет еді: орта бойлы, төртбақтау, толықша , сарғылы өңділеу, қырықты алқымдап қалған жігіт екен.
Мұнда бірінші жай сөйлемнен кейін дауыс ырғағы көтеріңкі айтылып, кідіріс ұзаққа созылмай, екінші сөйлеммен ұласып кетеді де , екі сөйлемнің арасын байланыстырып, күрделі ойды білдіруге дәлекер болып тұрады.
ә) Жалғаулық шылаулар (септеулік ) арқылы байланысады: Құланбай күзеуден ерет қайтып кеткен соң, өзге елдің бәрі де дағдыдан тыс күземді ерте алып көшіп еді .
б) Құрмаластың құрамындағы жай сөйлемнің баяндаушы тиянақсыз тұлғада келіп, келесі жай сөйлеммен ұласып, құрмаласа байланысады. Мысалы: Құрымбайдың оқуға кетуі шын болса, ол өз ісін ойламаған жерден істеген екен.
Құрмалас сөйлемдер байланысу тәсілдеріне қарай үш түрге бөлінеді:
1. Салалас құрмалас .
2. Сабақтас құрмалас.
3. Аралас құрмалас.
Осы жылы Абай 13 жасқа толды. Ол өсті
ол атқа мінуі мүмкін еді, бірақ ол үйден көп шықпады. Ол басқалармен салыстырғанда басқа кәсіппен айналысады. Ол өзінің досын тапты. Бұл оның әжесі. немесе оның анасы.
Абай осы жылы әжесінің керемет ертегіші екенін байқады. Қызықты айтады. Бірде Абай ауырып қалып, одан әңгіме айтып беруін өтінеді. Содан кейін ол ойланып, өлеңмен бастады:
баяғыда, байқалмайтын кезеңдерден ... Абай мұны түсінді, келесі жолы оған ертегі айтып беруді өтінгенде, ол үнсіз тізесін сипап:
баяғыдан бері сезілмейтін уақыт ...
Басында әжесі оған көптеген ертегілер айтып берді. Абай оны әрдайым ерекше ықыласпен тыңдайтын, кейде әжесі шаршап-шалдығып, ертегіні айтпайды, содан кейін анасынан сұрайды. Ұлжан да көптеген ертегілерді білетін, бірақ ол көп болатын
поэзия түрінде айтылды
Егер ответ пайдалы болса лучший ответ сделай