Ай мен Күн
Өткен заманда біреудін Айсұлу және Күнсұлу деген екі сұлу кызы
болыпты. Бір күні. Күнсұлу іс тігіп отырган Айсұлута: «Мен сенен де
сүлуын» - дейді. Ал Айсұлу болса: «Жоқ, сен сұлу емессің, мен сұлумын»
- деп таласады. Ақыр аяғында катты ашуланган Күнсұлу өзіне қарсы
отырған Айсұлудың бетін тырнап алады. Күнсұлудың тырнағының ізі
Айсұлудың бетінде өшестей болып қалады. Міне, содан бері Айсұлу
жүрттан үзяды, тек түнде гана далаға шығады. Ал өз кылыгынан қатты
уялған Күнсұлу түн бошанда бұрып жатады екен. Содан бері Айсулу мен
Күнсұлу бірін-бірі көрмейді екен.
Әже - баланың әкесінің, сондай-ақ, анасының шешесін атайтын, туыстық қатынасты білдіретін атау. Одан арғылары үлкен әже немесе ұлы әже деп аталады.[1]
Қазақ отбасындағы әже орны ерекше әрі қадірлі. Әже - отбасының ғана емес, әулеттің де ұйытқысы, ағайын- абысындардың бірлігін, татулығын сақтайтын сыйлы анасы, кейінгі жастардың, келіндердің тәрбиешісі әрі ақылгөйі Қазақ қоғамында әдетте жас отау иелерінің тұңғыш баласын әжесі бауырына салады. Бала ата-әженің кенжесі саналып, немерені әжесі тәрбиелеп, бағып-қағады. Әже мен немере арасындағы туыстық байланыс өте нәзік әрі берік. Балажан қазақ үшін ата мен әжеге жас сәби жай ғана ермек емес, тәрбиеленуші ерекше субъект. Тарихта күллі рулы елге ана болып саналған Айпара әже, Домалақ ене, Зере, Айғаным секілді әжелердің бейнесі аңыз-әңгімелерде, әдеби шығармаларда сомдалған.