Атаған ақын: ау, сүйінбай, сүйінбай,тоқтат енді сөзіңді.ояйын ба көзіңді! ақынмын деп ойлайсың,мен тұрғанда өзіңді.көптігімді-ау айтайын,байлығымды-ау айтайын,менің атым қатаған,қоңыр бөрік асында,бес жүз жылқы матағам! кенесары төреңнің,басын кесіп алғанмын.наурызбайдай бегіңді,итіме сүйреп салғанмын.заты жаман сүйінбай,қане кегіңді алғаның? кек алам деп жүргенде,ішіңде кетер арманың.көптігімді айтайын,қазақтың шауып жылқысын,алдына салып айдаған! байлық десең, бізде бар,батырлық десең, бізде бар! құлақ сап, тыңда, сүйінбай! сүйінбай ақын байқадым,қағылып қалды сайтаның.кезегіңді алып сөйлеші,сыртыңнан байқап қарайын? ! сүйінбай ақын: қашырма төрем, қаныңды,кіргізейін жаныңды.қатағаннан жеңілсем,талап алғын малымды.іздегенім осы еді,іздегенім табылды.қатаған сөзден жаңылып,өзіне-өзі қағынды.мақтанып жүрсің, қатаған,бес-алты біткен танаға.кенесары, наурызбай,қырғызды келіп бес шауып,келтірген ауызын тобаға.манаптарын кергілеп,апарып тыққан молаға.бұл құдайдың қазасы,қазаға қарсы бола ма? байлығың сенің белгілі,жаздай егін айдайсың,жалғыз бұзау байлайсың.түлкілікті қоймайсың,сүйінбай сынды ақынды,жеңемін деп ойлайсың.аз қонаққа ақ сұрап,көп қонаққа ет сұрап,қазақ жақын қонғанда,келуші едің мал сұрап.топ бастаған бұлбұлмын,сөз бастаған жүйрікпін,судан шыққан сүйрікпін,бәйгеден озған дүлділмін. айтыскер ақындардың тапқырлығына баға беріңіз. қатаған бағалаңызсүйінбай
Абай деген- терең ой,терең арман,
Жарқыраған жұлдыз бір алыстағы
Абай деген халқының бір белесі,
Оқтайболып зулаған сұр жебесі.
Мектеп-кеме,білімді-теңіз десек,
Сол білімге бастайтын бір кемесі.
Ол ай мен күн,олжарық аспандағы,
Елестетер көзіне жас баланы
Білім менен ғылымның бәйшешегі
Тек Абайдан бүр жарып басталады.
Әрқашан жақсылық жасар жақсы адам болу үшін аталар өсиетін,ақылын көп оқыған, көңіліне тоқыған,соны үнемі орындап жүретін оқушы болуымыз керек. «Жақсылардың үлгісі-жанып тұрған шамдай» — дегендей Абай ата туралы оқушыларды тыңдайық.
Дана десең болады,
Дара десең болады
Қазағымның кемтігі
Абайменен толады
Қара сөзі құрандай
Өлеңдері тұмардай
Биіктейді ұлы Абай
Шыңға шыққан шынардай
Үргеніш: Өлеңі-ақыл, өзі-аңыз,
Абай- біздің бабамыз.
Өсиетін сондықтан,
Санамызға жазамыз.
Шен-шекпенге жасыңнан
Құмар болма депті Абай
Милары жоқ масылға
Сыңар болма депті Абай.
Бүкіл абзал адамның,
Атаң менен анаңның
Панасы бол депті Абай
Өсиетін Абайдың,
Орындап жүр кім қалай?
Абай атамыздың жыл мезгілдерінде арнап жазған өлеңдерін тыңдап көрейік.
Ғылым таппай мақтанба
Ғылым таппай мақтанба,
Орын таппай баптанба,
Құмарланып шаттанба,
Ойнап босқа күлуге.
Бес нәрседен қашық бол,
Бес нәрсеге асық бол,
Адам болам десеңіз.
Тілеуің, өмірің алдыңда,
Оған қайғы жесеңіз.
Өсек, өтірік, мақтаншақ,
Еріншек, бекер мал шашпақ –
Бес дұшпаның, білсеңіз.
Талап, еңбек, терең ой,
Қанағат, рақым, ойлап қой –
Бес асыл іс, көнсеңіз.
Объяснение:
Алматыда грек-рим күресінен олимпиада чемпионы Жақсылық Үшкемпіровтің өмірі мен спорттағы жолы туралы "Жеңіске деген жігер" деректі фильмінің премьерасы өтті.
Фильмде Жақсылық Үшкемпіров туралы кинохроника мен әңгімелер кезек беріліп отырады. Фильмде спортшы туралы актер Асанәлі Әшімов, әнші Роза Рымбаева, мәдениет министрі Арыстанбек Мұхамедиұлы, спортшы Ермахан Ыбырайымұлы, спортшы әрі жаттықтырушы Дәулет Тұрлыханов пікір айтады.
"Жеңіске деген жігер" фильмінде пайдаланылған кинохроникада Үшкемпіровтің спортта жүрген жылдарындағы жаттығулары, түрлі жарыстардағы күрескені, оның ішінде 1980 жылы Мәскеу олимпиадасындағы күрескен сәттері көрсетіледі. Бұл олимпиадада Үшкемпіров 48 килограммға дейінгі салмақ дәрежесінде олимпиада чемпионы болған. Деректі фильмде қазақстандық саясаткерлерден Дінмұхамед Қонаев пен Нұрсұлтан Назарбаев көрінеді. Фильмде Жақсылық Үшкемпіров фильмде спортшы кейпінде ғана емес, отбасы ортасында, қазіргі кәсібі тұрғысында да көрсетілген.
Деректі фильмді "Қазақфильм" киностудиясында режиссер Тоқтар Қарсақбаев түсірген. Фильмнің премьерасына Жақсылық Үшкемпіровтің өзі де қатысты. Жақсылық Үшкемпіров 6 мамырда 64 жасқа толған.