Батыр кім туралы көп пікірлер бар және олар айтарлықтай өзгеше болуы мүмкін. Әр адамның осы сөзді түсінуі мен түсінуі бар. Біреулерге кейіпкер - соғысқа қатысқан, өлімнің қорқынышымен қиын сынақтардан өткен, адамдарды оттың жалынан құтқарып қалған адам... Ал біреу үшін бұл қызды бұзақылықтан қорғаған немесе тіпті котенка құтқарған адам.
Мен үшін кейіпкер кім? Мен үшін бұл қандай да бір ерлік немесе рухты жаулап алатын әрекет жасаған ержүрек адам. Бірақ ол оны даңқ пен ақша үшін емес, айналасындағыларды тану үшін емес, жай ғана жақсылық пен жан үшін жасады. Мысалы, Владимир Александрович Тамгин, көлік милициясының қарапайым қызметкері, ол 1999 жылдың желтоқсанында шешен қаласына іссапарға кетіп, тең емес ұрыста шайқасып, жаумен қоршалған жолдастарға көмекке келуге тырысып қаза тапты. Ол достарына көмектесу үшін өз өмірін тәуекел етті. Менің ойымша, ол нағыз ерлік жасады, сол үшін ол қайтыс болғаннан кейін Ресей Федерациясының Батыры атағы берілді. Бұл шын мәнінде, құрметтеуге лайық әрекет.
Туған жер... Туған ел... Осы екі ғана сөзде қаншама мағына, қаншама ой жатыр десеңізші?! Туған жердің қадірін әр адам әрқалай түсінетін шығар. Ал мен үшін Туған жер қадірі дүниедегі ең ұлы деген нәрсемен пара-пар. Себебі, ол – менің әлпештеген анам, аялап өсірген әкем, туған-туысым, аға-әпкелерім, мені білім жолына жетелеген ұстаздарым, сол білімге ұмтылу жолындағы тай-құлындай тебіскен жора-жолдастарым дүниеге келген жер. Менің Туған жерім, Отаным – кішкентай болса да, мен үшін аса қымбат әрі киелі Қармақшы жері. Осы мекенде менің көңілді де шаттыққа толы, уайымсыз да бейкүнә балалық шағым өтті. Қызыққа толы балалық шағым өткен туған ауылдың ауласын еш уақытта ұмытпақ емеспін. Балабақшадағы күндерім... Мектеп табалдырығын алғаш аттаған күн... Сыныптас достарыммен алғашқы таныстық... Бәрі-бәрі қазіргідей көз алдымда. Осылайша мектеп табалдырығын аттаған күнімді көз алдыма әкелсем, бүгінгі білім ордасымен, санаптас достарыммен қоштасар сәттің жақындағанына да сене алмай қаламын. Әредік орта мектепті бітіруге санаулы ғана күн қалғанын, сыныптас достарымызбен жан-жаққа, Қазақстанның түкпір-түкпіріне білім іздеп кете баратынымызды, балалықпен қоштасуым тиіс екенін ойласам бітті – жүрегім атша тулап, қобалжып қоя береді. Енді әне-міне дегенше сүрлеу-соқпағы көп өмірдің үлкен белесіне аттанбақпын. Мен – жас түлекпін алға ұмтылған. Жас түлек – болашақ үлкен мамандық иесі, өмір атты керуеннің бір жолаушысы. Қалаған мамандығымның соңына түсіп, өмір-керуен қайда жетелесе – сонда жол тартпақпын. «Сен де бір кірпіш, дүниеге кетігін тап та бар қалан» деп қазақтың дара тұлғалы ақыны Абай атам айтпақшы, өмірден өз орнын тапқан дұрыс қой. Дегенмен «туған ауылымды тастап кете барамын» деген ойдың өзі менің киелі, құт мекеніме деген сағынышымды қазірден арттыра түседі. Туып-өскен жерім туралы толғанып, ой жетегіне берілген шағымда үнемі Авар елінің нағыз патриот ақыны Расул Ғамзатовтың мына бір шумақтары ойыма оралады да тұрады:
Батыр кім туралы көп пікірлер бар және олар айтарлықтай өзгеше болуы мүмкін. Әр адамның осы сөзді түсінуі мен түсінуі бар. Біреулерге кейіпкер - соғысқа қатысқан, өлімнің қорқынышымен қиын сынақтардан өткен, адамдарды оттың жалынан құтқарып қалған адам... Ал біреу үшін бұл қызды бұзақылықтан қорғаған немесе тіпті котенка құтқарған адам.
Мен үшін кейіпкер кім? Мен үшін бұл қандай да бір ерлік немесе рухты жаулап алатын әрекет жасаған ержүрек адам. Бірақ ол оны даңқ пен ақша үшін емес, айналасындағыларды тану үшін емес, жай ғана жақсылық пен жан үшін жасады. Мысалы, Владимир Александрович Тамгин, көлік милициясының қарапайым қызметкері, ол 1999 жылдың желтоқсанында шешен қаласына іссапарға кетіп, тең емес ұрыста шайқасып, жаумен қоршалған жолдастарға көмекке келуге тырысып қаза тапты. Ол достарына көмектесу үшін өз өмірін тәуекел етті. Менің ойымша, ол нағыз ерлік жасады, сол үшін ол қайтыс болғаннан кейін Ресей Федерациясының Батыры атағы берілді. Бұл шын мәнінде, құрметтеуге лайық әрекет.
Туған жер... Туған ел... Осы екі ғана сөзде қаншама мағына, қаншама ой жатыр десеңізші?! Туған жердің қадірін әр адам әрқалай түсінетін шығар. Ал мен үшін Туған жер қадірі дүниедегі ең ұлы деген нәрсемен пара-пар. Себебі, ол – менің әлпештеген анам, аялап өсірген әкем, туған-туысым, аға-әпкелерім, мені білім жолына жетелеген ұстаздарым, сол білімге ұмтылу жолындағы тай-құлындай тебіскен жора-жолдастарым дүниеге келген жер. Менің Туған жерім, Отаным – кішкентай болса да, мен үшін аса қымбат әрі киелі Қармақшы жері. Осы мекенде менің көңілді де шаттыққа толы, уайымсыз да бейкүнә балалық шағым өтті. Қызыққа толы балалық шағым өткен туған ауылдың ауласын еш уақытта ұмытпақ емеспін. Балабақшадағы күндерім... Мектеп табалдырығын алғаш аттаған күн... Сыныптас достарыммен алғашқы таныстық... Бәрі-бәрі қазіргідей көз алдымда. Осылайша мектеп табалдырығын аттаған күнімді көз алдыма әкелсем, бүгінгі білім ордасымен, санаптас достарыммен қоштасар сәттің жақындағанына да сене алмай қаламын. Әредік орта мектепті бітіруге санаулы ғана күн қалғанын, сыныптас достарымызбен жан-жаққа, Қазақстанның түкпір-түкпіріне білім іздеп кете баратынымызды, балалықпен қоштасуым тиіс екенін ойласам бітті – жүрегім атша тулап, қобалжып қоя береді. Енді әне-міне дегенше сүрлеу-соқпағы көп өмірдің үлкен белесіне аттанбақпын. Мен – жас түлекпін алға ұмтылған. Жас түлек – болашақ үлкен мамандық иесі, өмір атты керуеннің бір жолаушысы. Қалаған мамандығымның соңына түсіп, өмір-керуен қайда жетелесе – сонда жол тартпақпын. «Сен де бір кірпіш, дүниеге кетігін тап та бар қалан» деп қазақтың дара тұлғалы ақыны Абай атам айтпақшы, өмірден өз орнын тапқан дұрыс қой. Дегенмен «туған ауылымды тастап кете барамын» деген ойдың өзі менің киелі, құт мекеніме деген сағынышымды қазірден арттыра түседі. Туып-өскен жерім туралы толғанып, ой жетегіне берілген шағымда үнемі Авар елінің нағыз патриот ақыны Расул Ғамзатовтың мына бір шумақтары ойыма оралады да тұрады:
Қымбат маған елімнің бар даласы,
Балтық пенен Сахалиннің арасы.
Қайда болсам қиям оған жанымды,
Туған жерден қазсын бірақ қабірді.