Апсырма. мәтінді оқып, жоспар кур.
а қалай
6-тапсырма.
2008 жыл 28 к
біз шелль қа
мария шо
лаған едік. м
берісте, как
екен. зират
жүрегім дүр
мұстафа шон
ген ауыртпал
гершілікпен б
шексіз риза
лар. жанб
мұстафа мен
сағыныш там
кыл 28 қаңтар. күн – жұма. бүгін
каласындағы зиратқа жерленген
токайдың басына баруды жоспар-
. мария шоқайдың зираты кіре-
ақпадан онша алыс емес жерде
атқа кірген бойда көңілім толқып.
1 дүрсілдеп сала берді. бұл, бәлкім,
шоқайдың адал жары, оның көр-
отпалықтарын қайыспай, зор -
пен бірге бөліскен марияға деген
ризашылық пен құрмет белгісі бо-
moustapha choka
мұстафа шоқай
жаңбыр жауған кезде-ақ: «әй, бұл
1890, 191
амен марияның көз жасы немесе
тамшылары шығар»,- деп ойлағанмын.
неден түсіп, мария шоқайдың зират басына барған кезде құ-
оған жаңбыр кілт тоқтады. кәдімгі ағып тұрған судың шүмегін
ай салғандай. марқұмның қабіріне гүл шоқтарын қойдық.
а шоқай да қайраткер. мұстафаның жанында жүріп, әрі
ысы, әрі қамқоршысы, әрі жары болса, қайраткер болмай, кім
қыры-
е ор.
мәшинеден
йып тұрған жа
кілт бұрай се
мария шок
ақылшысы.
болады?
марияның іі
тарын, бүкіл
рия екен.
марияның м.
мұстафа шокай
діні, яғни шари
рияның шоқайтанудағы орны ерекше. шоқайдың жеке құжат-
букіл мұрасын сақтап, тиісті орындарға табыстаған – осы ма-
қы-
ғана емес, онын ,
леп, парижге ор,
арияның мұстафа шоқайдың мұрасын сақтап қалғаны – өз алдына.
фа шоқай қайтыс болған соң, оның жаназасын шығартып, ислам
ни шариғаттың бүкіл талаптарын жүзеге асыра отырып, жерле-
е турады? мұның өзі марияның мұстафаға деген сүйіспеншілігі
мес, оның дінін де құрметтегені. мария берлинде мұстафаны жер-
парижге оралған соң, 1942 жылдың 5 ақпанында мешітке барып,
им куйеуінің қырқын беріп, рухына бағыштап құран оқытты. өзі
шык болғанша мұстафаға үнемі құран бағыштап, рухын ардақ тұтты.
біз кабірдің шаңын сүртіп, төңірегін тазалап, мәшинеге беттедік.
ке отырысымен жаңбыр қайта құйды. апыр-ай, а! бұл не болғаны
на? әлде бұл біздің алыстан келіп, зиярат еткенімізді табиғат ана да
тап, қолдағанының айғағы ма? кім біледі, бәлкім, солай шығ
(касымхан бегманов. «мұстафа шоқай жолымен» кітабынан)
Ауылдың ділмар,шешен ақсақал қарияларын шақыру - бүлдіршіннің тілі жеке –жеке сөздерді айтуға икемделе бастаған кеде тілі тез шығу үшін дәстүрлі «тілашар тойы»жасалады. Мал сойылып, ауылдың ділмар, қариялары арнайы шақырылады.
Балаға қойдың тілін жегізу - олар «Тілің тез шықсын!»деп, сәбиге қойдың тілін жегізеді, қой ішігемен буындырып тұрып, «Сөлейсің бе?» деп үш рет «сөйлеймін»деген уәде алады.
Ақсақалдардың ақ батасын алу - Осыдан соң ақсақалдар «Сандуғаштай сайрап кет!», «Жиреншедей көсем бол, Жәнібектей көсем бол!»деген секілді ақ баталарын беріп тарқасады.
--Да ,Абылай начал он немного подумав более 50 лет ,ты был верхом на лошади,был и батыром, в конечном итоге сел на кресло хана Но что из этого стало?Абылай словно ждал этого вопроса.Немного задумавшись ,искоса посмотрел на Бухара.
--Сын-дочь ?--говоришь . А разве есть сын-дочь которые идут по моим советам,Но все таки я скажу 2 совета.Первое-казахского народа мало и чтобы они не пришли в истощение ,сохраните единство между ними ,если сможете.Править народом где есть единство,легко.Второе -что хочу сказать ,более 50 лет я вел войны . В свои 70лет пусть я и с копьем выходил на поле битвы ,но я не отдал Китаю ,что шли с юга ни клочка казахской земли.А русскому государству ,что шли с запада не мог возразить в укреплении города.
Почему я это сделал?Я хотел с ними договориться .Правда и с их стороны не мало было обмана..Абылай, --сказал Бухар жырау В жизни у тебя были трудности и много интересного ,но какое есть сожаление?
--Сожаление ,спросил Абылай вздохнув.Это мое личное сожаление Я не смог сплотить три рода ./племени/в одно целое ,был ханом маленького государства.Хотя казахский народ хорошо знал скотоводство,но не научился земледельческому ремеслу,Когда я жил в Кокчетаве то по совету своего советчика Тимофея Егоровича привез русских мужиков ,чтобы они научили сеять пшеницу.Но казахский народ державший в руках копье не не смог быстро усвоить все это.Земля ведь.золотое богатство.Узбек имеющий не большой влажный участок земли богаче казаха имеющего 2 табуна лошадей.Он не боится массового падежа скота.А я защищая казахские земли от врагов и не заметил как жизнь пролетела.Абылай лежал, немного открыл закрывшиеся глаза еще раз .посмотрел на дворец хана ,,словно ему не хотелось покидать этот мир.