Халқымыздың екі жүзге жуық салт – дәстүрі мен ұлттық ойындары бар, олардың әрқайсысының тәрбиелік те, танымдық та маңызы зор.
Қазіргі кезде ұлттық ойындарды бес түрге бөліп қарастыруға болады. Олар: аңға байланысты, малға байланысты, түрлі заттармен ойналатын, зеректікті, ептілікті және икемділікті қажет ететін, соңғы кезде қалыптасқан ойындар.
1. Аңға байланысты ойындар: ақсерек-көксерек, аңшылар мен қояндар, кірпіше қарғу, қас-құлақ, ордағы қасқыр.
2. Малға байланысты ойындар: аларман, асау көк, бура-қотан, көксиыр, соқыр-теке, түйе мен бота.
4. Зеректілікті, ептілікті және икемділікті қажет ететін ойындар: айгөлек, айдапсал, атқума, аударыспақ, бағана өрмелеу,бөріктастамақ, бұқатартыс, бұрыш, орын тап, отырмақ, санамақ, сұрақ-жауап, ұшты-ұшты т.б.
5. Соңғы кезде қалып-тасқан ойындар: әріп таңдау, сымсыз телефон, сыңарын табу т.б.
Ұлттық ойындарымыз Наурыз мейрамы кезінде, түрлі той - томалақ, мерекелік іс - шараларда, есік алдында балалар арасында ойналады. Қазақтың ұлттық ойындары күні бүгінге дейін жоғалмай, ұрпақтан ұрпаққа мирас болып қалып келе жатыр.
Барыс септік соответствует русскому дательному падежу без предлога и с предлогами в, с, за, на. Отвечает на вопросы кімге? (кому?) неге? (чему?) ?айда? (куда?)
Барыс септік в казахском языке обозначает направление действия (дукенге кетті — пошла в магазин) и цель действия (к?руге келді — пришел посмотреть).
Барыс септік имеет окончание после гласных, звонких и сонорных —?а, -ге:
?ала-?а (в город), ?й-ге (в дом);
после глухих согласных и звонких б, в, г, д -?а, -ке:
клуб-ка (в клуб), кітап-?а (в книгу);
после притяжательной формы Его и 2-го лица —а,-е:
а?а-м-а (моему старшему брату), ?й-і?-е (в твой дом);
после притяжательной формы 3-го лица —на, -не: а?а-сы-на (к своему старшему брату), іні-сі-не (своему младшему брату).
Қазақ халқының ұлттық ойындары.
Халқымыздың екі жүзге жуық салт – дәстүрі мен ұлттық ойындары бар, олардың әрқайсысының тәрбиелік те, танымдық та маңызы зор.
Қазіргі кезде ұлттық ойындарды бес түрге бөліп қарастыруға болады. Олар: аңға байланысты, малға байланысты, түрлі заттармен ойналатын, зеректікті, ептілікті және икемділікті қажет ететін, соңғы кезде қалыптасқан ойындар.
1. Аңға байланысты ойындар: ақсерек-көксерек, аңшылар мен қояндар, кірпіше қарғу, қас-құлақ, ордағы қасқыр.
2. Малға байланысты ойындар: аларман, асау көк, бура-қотан, көксиыр, соқыр-теке, түйе мен бота.
3. Түрлі заттармен ойналатын ойындар: ағаш аяқ, аққала, ақпа, ақсүйек, ақшамшық, алакүшік, алты-бақан, арқан аттау, арқан тартпақ, арқан тартыс, арынды арқан, асау мәстек, асық, аттамақ, ауыртаяқ.
4. Зеректілікті, ептілікті және икемділікті қажет ететін ойындар: айгөлек, айдапсал, атқума, аударыспақ, бағана өрмелеу,бөріктастамақ, бұқатартыс, бұрыш, орын тап, отырмақ, санамақ, сұрақ-жауап, ұшты-ұшты т.б.
5. Соңғы кезде қалып-тасқан ойындар: әріп таңдау, сымсыз телефон, сыңарын табу т.б.
Ұлттық ойындарымыз Наурыз мейрамы кезінде, түрлі той - томалақ, мерекелік іс - шараларда, есік алдында балалар арасында ойналады. Қазақтың ұлттық ойындары күні бүгінге дейін жоғалмай, ұрпақтан ұрпаққа мирас болып қалып келе жатыр.
Барыс септік (Дательный падеж)
Барыс септік соответствует русскому дательному падежу без предлога и с предлогами в, с, за, на. Отвечает на вопросы кімге? (кому?) неге? (чему?) ?айда? (куда?)
Барыс септік в казахском языке обозначает направление действия (дукенге кетті — пошла в магазин) и цель действия (к?руге келді — пришел посмотреть).
Барыс септік имеет окончание после гласных, звонких и сонорных —?а, -ге:
?ала-?а (в город), ?й-ге (в дом);
после глухих согласных и звонких б, в, г, д -?а, -ке:
клуб-ка (в клуб), кітап-?а (в книгу);
после притяжательной формы Его и 2-го лица —а,-е:
а?а-м-а (моему старшему брату), ?й-і?-е (в твой дом);
после притяжательной формы 3-го лица —на, -не: а?а-сы-на (к своему старшему брату), іні-сі-не (своему младшему брату).