Қалқаман әбдіқадыров «Қажымұқан». 1-сабақ Үзінді композициялық құрылымының қай кезеңіне жататынын
анықта.
Ақпан-қаңтардың сақылдаған сары аязы. Қыламықтап қырау ұшқындап,
барлық заттың сыртына мұздан сауыт кигізіп тұрды. Қызылжар қаласының
орталық бір көшесіндегі қорада, үлкен сарайдың темір қақпасы кең
ашылып, ішінен «ауппалаған» да уыс естіліп жатты. Бұл саудагер Иван
Ногичтің қоймасы еді. Күзде сойылған малдың еті мен майы енді ішкі
Ресейге жөнелтіліп, оны таситын 60 пар ат-шана жұмсайтын кіреші бай
Орлий Масликов кіресін алып еді. Отыз пұт май құйып қатырған кеспекті о
адам жабылып, орнынан қозғалта алмай жатты. Сарай ішіндегі дауыс –
солардың үні.
A
оқиғаның дамуы
оқиғаның шарықтау шегі
оқиғаның басталуы
оқиғаның шиеленісуі
оқиғаның шешімі​

Тәтті қиял.

Адам қиялында шек жоқ қой,шіркін.Адамзат қиялы,ойлау жүйесінің биіктігі,жан-жақтылығы арқылы ғана бүгінде көптеген жаңалықтарды әлемге паш етуде."Армансыз адам – бұлбұлсыз құспен тең" деген екен дана халқымыз.Шынымен де,тәтті қиялға,арманға ерік бермейтін пенде жоқ шығар...

Әли бүгін сыныбымен мұражайға барды.Мұражайдың әр бөлігінен оқушылар жаңа мәліметтер алып жатты.Ендігі кезек ғарыш әлеміне,ғарышкерлер өміріне келгенде Әли аса үлкен зеректіліктпен айналасына көз салды.Әлидің қиялының басы анадайда тұрған скафандрда.Ия,Әлидің арманы жұмбақ ғарыш әлемімен байланысты еді.Бір қараса үстінде скафандр,айналасы толған жұлдыздар.Өзі бір ғаламшардың үстінде тұр екен.Белгісіз ғаламшарды суретке түсіріп,зерттеп тезірек Жерге жеткізсем деп асығады.Қасында өзі секілді ғарышкер достары да бар екен...Мұғалімі шақырғанда барып Әли есін жиды.Бұның жай қиял екеніне Әли күрсінбеді.Керісінше,сол қиялын шындыққа айналдыруды мақсат тұтты.

(Көп мағыналы сөздер:көз,бас).

(Ауыспалы мағыналы сөздер:ойлау жүйесінің биіктігі,тәтті қиял).

Ақыл, қайрат, жұрік ме мықтымын деп сөзге келіп қалады. Өзінің адамға қаншалықты керектігін айтып өздерін жоғары бағалап біраз уақыт тартысады. Алайды шын мәнінде ол үшеуінде адам керек етеді. Тек өз орнымен қолдана білуі керек. Сонда ғалым"оы үшеуің басыңды қос, бәрін де жүрекке билет, - деп ұқтырып айтушының аты ғылым екен. Осы үшеуің бір кісіде менің айтқанымдай табылсаңдар, табанының топырағы көзге сүртерлік қасиетті адам - сол. Үшеуің ала болсаң, мен жүректі жақтадым. Құдайшылық сонда, қалпыңды таза сақта, құдай тағала қалпыңа әрдайым қарайды деп кітаптың айтқаны осы", — депті.