Адамдар ерте кезден сауда жасаған. Уақыт өте ел мен елді, қалалар мен халықтарды бір-бірімен байланыстыратын сауда жолдары пайда болды. Осылайша Еуропа мен Азияда Ұлы Жібек жолы Чжан Цянбының саяхаты нәтижесінде ашылды. «Ұлы Жібек жолы» деген атауды 1877 жылы неміс географы Фердинанд фон Рихтгофен берді. Ұлы Жібек жолының бір тармағы – Египет пен Вавилонда, Иранда өте қымбат бағаланатын, әдемі көк тас лазурит тасымалдаған — «лазурит жолы» деп аталған. Екінші тармағы – Қытайдағы императорлар мен ақсүйектерге әшекейлер жасау үшін әдемі нефрит тасын тасымалдайтын — «нефрит жолы» болған. Ал үшінші «бұлғын жолымен» қымбат бағалы терілер тасылған.
Ұлы Жібек жолы ежелгі Қазақстан жерімен де өткен. Жолдың бойында Испиджаб, Тараз, Алматы, Отырар, Түркістан, Сауран, Сығанақ қалалары бой көтерді.
1-тапсырма.
Мәтін мазмұнына қатысты 1 сұрақ құрастыру.
2-тапсырма Сұрақтарға дұрыс жауап беру
⮚ «Ұлы Жібек жолы» деген атауды кім берді?
⮚ Қазақстан жерінде қандай қалалар бой көтерді?
⮚ «Ұлы Жібек жолының» үшінші «бұлғын жолымен» нелер тасылған?
Б- дауыссыз, ұяң
А- дауыссты, ащык, жуан, езулік
Т- дауыссвз, қатаң
А- дауыссты, жуан, ащык, езулік
4 əріп, 4 дыбыс
Тəрбие- тəр( бəтеу буын) би (ащык буын) е
Т- дауыссыз, қатаң
Ə- дауыссты, ашық, езулік
Р- дауыссыз, унді
Б- дауыссз, ұяң
И- дауысты, жіңішке, қысаң
Е- дауыссты, ашық, езулік, жуан
6 əріп, 6 дыбыс
Қол- қол
Қ- дауыссыз, катаң
О- дауысты, жуан, ашық, еріндік
Л- дауыссыз, унді
А.с не? Бата, Тəрбие, Қол
І.с ненің? Батаның, тəрбиенің, қолдың
Б.с неге? Батаға, тəрбиеге, қолға
Т.с нені? Батаны, тəрбиені, қолды
Ж.с неде? Батада, тəрбиеде, қолда
Ш.с неден? Батадан, тəрбиеден, қолдан
К.с немен? Батамен, тəрбиемен, қолмен
Адам – ең жоғарғы құндылық. Еліміз егемендік алғаннан кейін адамды ең жоғары құндылық ретінде бағалау қалыптаса бастады. Адамның бар құндылығы – оның өмірі. Ол адамның мінезі мен темпераменті, мүддесі, көзқарасы, әдеті, тілегі, мәдениеті, тәрбиелік деңгейі, бір-бірімен өзара қарым-қатынасы, кішіпейілдігі, әдептілігі, жеке басының тазалығы, әсемдігі, сөйлеу мәдениеті т.б.
Адамның өмір сүру барысындағы қолданатын тәсілінде оның түрлі қажеттіліктері, ақыл-ойының қалыптасуы, еркіндік жауапкершілігі, қызметін ұйымдастыруы және болжамы анықталады. Оның іс-әрекеті және сол арқылы адамның қалыптасуы мен дамуы өз шешімін табады. Адам- дүниені өзгертуші күш.
Орыс жазушысы К. Г. Паустовский: «Адам ақылды, кішіпейіл, әділ, батыл да қайырымды болуға тиіс. Тек сонда ғана оның осынау Адам деген мәртебелі атпен аталуға құқы болады»;
Куба жазушысы, саяси қайраткер Х.Марти: «Адам бола білу – ең қиын мамандық» - деп жазған. Ең ұлы жеңіс- өзіңді-өзің жеңу. Өзіне-өзі ие бола білген адам ғана барша жұрттан мықты.