Абайды оқы, таңырқа», «Қазақ ұлттық қолөнері» тараулары бойынша бөлімаралық жиынтық бағалау
6-сынып / «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәні / 6.05.2021 жыл
Білім алушы: Сынып:
Оқу мақсаттары:
6.3.4.1 мәтіндердің тақырыбына, мазмұндық құрылымына сүйене отырып, түрлерін салыстыру
6.4.1.1 мәтіндердің стильдік ерекшелігін сақтай отырып, өмірбаян жазу
6.5.1.7 себеп-салдарлық қатынасты білдіретін жалғаулықтардың қызметін білу, ауызша және жазба
жұмыстарда орынды қолдану
Бағалау критерийі
Білім алушы:
✓ 2 мәтіннің стилін, тақырыбын, мазмұнын салыстырады;
✓ тірек сөздерге сүйеніп, жанрлық ерекшелігі сақталған өмірбаян жазады;
✓ сұрақтарға жауап жазуда себебі꞊өйткені, сондықтан шылауларын дұрыс қолданады.
Ойлау дағдыларының деңгейі: қолдану, талдау
Орындау уақыты: 20-25 минут
1-тапсырма. Мәтіндерді түсініп оқып, 2 мәтіннің стилін, тақырыбын, мазмұнын
салыстырып жаз.
1-мәтін
Ұлы ақын, ағартушы, қазақтың жазба және әдеби тілінің негізін салушы Абай
Құнанбайұлы қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданында Шыңғыс тауының
бауырында дүниеге келді. Ол ауыл молдасынан оқып жүрген кішкентай кезінен-ақ
зеректігімен көзге түседі. Кейін ол Семей қаласында 3 жылдық медресе тәрбиесін алады.
Абайдың білім алуына жол ашқан – әкесі Құнанбай болса, тәрбие берген әжесі Зере
болды. Шешесі Ұлжан да ұлының тәрбиесі мен білімді болуына көп ықпал жасаған.
Жас Абай бос уақытында өздігінен ізденіп, қазақтың мәдениетін, араб, парсы,
шағатай тілдерін үйренеді. Ол Низами, Қожа Хафиз, Науаи, Физули, т.б. шығыс
ақындарының өлеңдерін жаттап өседі. Кейін ол орыс әдебиеті мен тілін өздігінен үйреніп,
орыстардың ұлы ойшылдары А.С.Пушкин, Н.В.Гоголь, М.Ю.Лермонтов, М.Е.СалтыковЩедрин, Н.А.Некрасов, т.б. ақын-жазушылардың шығармаларымен танысады, олардан
аударма да жасайды. Сонымен бірге ағылшын ғалымы Ч.Дарвиннің еңбектерімен
танысып, Шекспирдің шығармаларын да оқиды. Соның арқасында дүниетанымын
кеңейтіп, білімін дамыта береді.
2-мәтін
Хабарлама
Құрметті «Абай» кітапханасының оқырмандары! Ұлы ақын Абай Құнанбайұлының
175 жылдығына арналған «Абай – дана, Абай – дара» атты жыр сайысы 12.09.2021 жылы
сағат 15:00-де болады. Сіздерді көрермен болуға шақырамыз. Кіру тегін.
Өтетін орны: «Абай» кітапханасы, 1-қабат, мәжіліс залы
Салыстыру аспектілері 1-мәтіннің 2-мәтіннің
стилі
тақырыбы
қысқаша мазмұны (2-3 сөйлем)
2-тапсырма. Тірек сөздерді қолданып, жанрлық ерекшеліктерін сақтап Абай
Құнанбайұлының өмірбаянын жаз. Өмірбаянның құрылымын есте сақта:
1. туған жылы, туған жері
2. отбасы туралы ақпарат
3. жұмыс орны, қызметі туралы ақпараттар
4. жетістіктері туралы ақпараттар
Менің сүйікті жазушым.
Менің сүйікті жазушым орыс сценаристі Н.Погодин:“Қазақстан үшін Әуезов – екінші Абай...”-деп атап кеткен қазақтың ұлы жазушысы – Мұхтар Омарханұлы Әуезов.“Жақсының аты өлмейді,ғалымның хаты өлмейді” демекші,Мұхтар Әуезов өз заманында үлкен ізденіспен артына өшпес мол мұра қалдырып кетті.Міне,сонысы үшін де ол менің сүйікті жазушым.Мұхтар Әуезовтің көркем мұрасы біздің төл әдебиетіміздің ғана емес, бүкіл адамзат мәдениетінің де баға жетпес жетістігі екені айдан анық деп ойлаймын.Оның Абайды ғана емес,қазақ елін де төрткүл дүниеге танытқан төрт томдық “Абай жолы” роман-эпопеясын айтсаңызшы.
Бастауыш сыныптарда біз жазушының “Көксерек”,“Жетім” деген шығармаларымен таныстық.Осы шығармалардағы кейіпкерлер,олардың іс-әрекеті,басынан өткерген қилы оқиғалары мені өзіне баулаған еді.Жазушының көптеген қыры мен сыры ашылмаған да туындылары жетіп артылады.Соның ішіндегі шоқтығы биіктері:“Абай жолы” роман-эпопеясы,“Еңлік-Кебек”,“Айман-Шолпан”,“Қарақыпшақ Қобыланды” драмалары,“Барымта”,“Жетім”,“Бүркітші” әңгімелері.
Мұхтар Әуезов – қазақ әдебиетінен ойып тұрып орын алатын,менің ғана емес жалпы қазақ халқының сүйікті жазушысы.
For myself, I came to the conclusion that when grow up to become a doctor.I will help people, I'm always there when my friends need my help. In the future I will not only treat patients, but also to arrange lectures for healthy healthy just to warn you. After all, any disease is possible to warn and save people from them. Also I want to make a scientific discovery, which would have helped many people recover from incurable diseases
In the future I want to create strong family, to raise and educate children in the best traditions of the people.
I, as a patriot, want prosperity, peace and tolerance in Kazakhstan. Committed by States not, though, and over the years to build a perfect management mechanism. I think that at my age enough to do to improve life in my country.