Ақпарат құралдарынан, жыр-жинақтарынан С. Сейфулиннің «Ақсақ киік» өлеңін тап. Экологиялық тақырып ретінде талдау жасап жаз. Сөйлем мүшелерінің астын сыз. Үшінші сөйлемнен неше сөз тіркесі шығатынына мән бер.
Ертеде бир шал болыпты.Онын еки баласы болыпты.Ол бир куни ауырып калыпты.Ол балык аулауга шыкты.Ол кармагына бир-еки балык тусти.Сосын ол бир кезде алтын балык устап алды.Шал тангалып калады.Сосын алтын балык былай дейди: -Сен мени жиберсен сенин уш тилегинди орындаимын,-деди алтын балык. -Жаксы.Мен саган биринши тилегимди айтам,-деди шал. -Менин биринши балам нын асаудегендеи траулеры болсын,-деди шал. -Ал менин екинши баламнын терендеу колдери болсын,-деди шал. -Менин ушинши тилегим менин деним сау болсын,-деди шал. Алтын балык шалдын барлык телеги орындалып,ал шал балыкты жеберди.
Бір тышқан тамақ аулап, ініне қайтып келсе, онда бір жылан жатыр екен. Тышқан мұнан жаман қорқып, қуып шығаруға батпай, ақыл сұрай, өзінің қайғысын айтқалы көршілеріне барады. Ақылды тышқандар жиылысып отырып, кеңесін айтыпты:
- Сен ол інді тастап, өзге ін қазып ал. Жылан сенің ініңді тартып алғаны әділдік емес, бірақ оған қылар еш айла жоқ. Оған тиіп не қыласың? Мазасын ала берсең, өзіңді жеп қояды, оған ештеңе қыла алмайсың.
Тышқан бейшара қайғырса да, үндемей қойыпты. Бірақ қалай кегін алуды ойлайды.
Бір күні сейілдеп келе жатса, інінің аузында жыланның күн шуақта жылынып жатқанын көріпті. Жанында бір кісі ұйықтап жатыр екен. Тышқан барып оның мұрнын тістеп алып, жыланға қарай тұра қашыпты. Кісі оянып, тұра қуады. Қараса, алдында жатқан жыланды көреді. Тышқаннан мұның зияны көбірек болған соң, кісі жыланды өлтіруге алданып қалыпты да, тышқанды қоя беріпті.
Сөйтіп, кегі қайтқан тышқан өз ініне келіп тұрыпты.
- Сен ол інді тастап, өзге ін қазып ал. Жылан сенің ініңді тартып алғаны әділдік емес, бірақ оған қылар еш айла жоқ. Оған тиіп не қыласың? Мазасын ала берсең, өзіңді жеп қояды, оған ештеңе қыла алмайсың.
Тышқан бейшара қайғырса да, үндемей қойыпты. Бірақ қалай кегін алуды ойлайды.
Бір күні сейілдеп келе жатса, інінің аузында жыланның күн шуақта жылынып жатқанын көріпті. Жанында бір кісі ұйықтап жатыр екен. Тышқан барып оның мұрнын тістеп алып, жыланға қарай тұра қашыпты. Кісі оянып, тұра қуады. Қараса, алдында жатқан жыланды көреді. Тышқаннан мұның зияны көбірек болған соң, кісі жыланды өлтіруге алданып қалыпты да, тышқанды қоя беріпті.
Сөйтіп, кегі қайтқан тышқан өз ініне келіп тұрыпты.