А-мəтін Мəңгілік полк
Биылғы Өскемендегі «Мəңгілік полкке» қатысушылардың саны екі есеге артып, 20 мыңнан асып жығылды. Шеру сағат 11-де басталады деп жоспарланған болатын. Алайда, сағат онға қарай алаңға жүздеген адам жинала бастады. Осыдан соң «Мəңгілік полк» уақыттан озып, шеруді бастап кетті. Алдыңғы шепте əскери оркестр жүрді, олардың артынан əскери киім киген оқушылар «соғыс балалары» беттеді, одан əрі əскери бөлімшелердің сарбаздары, ҰОС ардагерлері, ауған соғысының ардагерлері, Қарулы күштердің ардагерлері жəне басқалары жүрді. Шеру жүрген сайын оған ілескен қатысушылар саны арта түсті. Патриоттық науқанның қатысушылары əскери əндер шырқап екі шақырымнан артық жол жүрді. Шеру Даңқ мемориалының маңында тоқтады. Бұл жерде жиналғандар қаза болғандардың есімін еске алып бір минут үнсіздік жариялады. Осыдан соң Мəңгілік алауға гүл шоқтары қойылды. Ұлы Отан соғысы кезінде Шығыс Қазақстан облысынан майданға 190 мың адам шақырылды. Оның 83 мыңы ұрыс даласынан қайтқан жоқ. 109 шығысқазақстандық Кеңес Одағының Қаһарманы атағына ие болды. 24 Даңқ орденінің иегері атанды. 9000 шығысқазақстандық азамат ҰОС ерен еңбегі үшін төсбелгісімен марапатталды. Еске сала кетсек, «Мəңгілік полк" науқаны облыс орталығында төртінші мəрте өткізіліп отыр. Егер бірінші жылы науқанға ондаған адам ғана қатысса, бірнеше жылда қатысушылар саны мыңдаған адамға жетті. Бүгінде «Мəңгілік полк» қатарында 20 мың адам бар. Жұрт ата-əжелерінің, əке-шешелерінің суретін алып шықты.
-
-
-
-
Публицистикалық жəне ресми стиль ерекшеліктерін ажыратады. Тілдік құралдарды ажыратады. əңгіме құрылымын сақтайды
күрделі жоспар құрады.
Жоғары деңгей дағдылары 20 минут
Тақырыбы
Мəтін не туралы екенін жазыңыз. (1 сөйлем)
Көзделген аудитория
Белгіле (+)
1.Мектеп оқушылары 2.Жалпы оқырмандар
Мақсаты
Автор бұл мəтінді жазғанда қандай мақсатты көздеп отыр?
(1-2 сөйлем)
Стилі
Стиль түрін анықта , дəлелде (1-2 сөйлем)
Тілі
Қандай сөз түрлері қолданылған жазып көрсет 2-4 сөйлем
Көркемдеуіш түрлері
Ғылыми терминдер
Тарихи деректер
Нақыл сөздер
Күрделі сөйлемдер басымдылығына баға бер
Ерекше қалыптасқан сөз тіркестері
Мəтін түрі Баяндау, суреттеу Пайымдау
Қай мəтін түріне жатады. Дəлелде (1-2 сөйлем)
Мəтін құрылымы Кіріспе
Негігі бөлім Қорытынды бөлім
Бөлімдерге ат қой.
Сұраулары Септік жалғаулары
Жай септіктің сұраулары Тәуелдік септіктің сұраулары
Атау септік Номинатив (Nominative) кім? не? кімім? кімің? кіміңіз? кімі?
нем? нең? неңіз? несі?
Ілік септік Генитив (Genitive) кімнің? ненің? кімімнің? кіміңнің? кіміңіздің? кімінің?
немнің? неңнің? неңіздің? несінің? -ның, -нің, -дың, -дің, -тың, -тің
Барыс септік Датив (Dative) кімге? неге? қайда? кіміме? кіміңе? кіміңізге? кіміне?
неме? неңе? неңізге? несіне? -ға, -ге, -қа, -ке
Табыс септік Аккузатив (Accusative) кімді? нені? кімімді? кіміңді? кіміңізді? кімін?
немді? неңді? неңізді? несін? -ны, -ні, -ды, -ді, -ты, -ті
Жатыc септік Локатив (Locative) кімде? неде? қайда? кімімде? кіміңде? кіміңізде? кімінде?
немде? неңде? неңізде? несінде? -да, -де, -та, -те
Шығыс септік Аблатив (Ablative) кімнен? неден? кімімнен? кіміңнен? кіміңізден? кімінен?
немнен? неңнен? неңізден? несінен? -нан, -нен, -тан, -тен, -дан, -ден
Көмектес септік Инструментатив (Instrumental) кіммен? немен? кіміммен? кіміңмен? кіміңізбен? кімімен?
неммен? неңмен? неңізбен? несімен? Осыны жаттап ал. Едил -атак септик не деген суракка жауап береди.
Озен атак септик не деген суракка жауап береди
Енди бео
Ауа райының өзгеруі денсаулыққа әсер ете ме? тақырыбына диалог құрастыру.
Дәрігер: Сәлеметсіз бе, қандай шағымыңыз бар?
Емделуші: Қайырлы таң, дәрігер мырза! Кеше түстен бері өзімді жайсыз сезініп, басым ауырып, қан қысымым жоғарылап кетті. Түнде де дұрыс ұйықтай алмай, таң атысымен қабылдауыңызға келіп отырған жайым бар. Кеше ауа райы да бұзылып, жайсызданып кетті ғой. Осы ауа райының өзгеруі денсаулыққа әсер ете ме?
Дәрігер: Жеңіңізді түріп жіберіңізші. Қан қысымыңызды тексеріп көрейін. Жалпы ауа райы мен климат әрбір адамның денсаулығы мен өмір сүру жағдайына үздіксіз әсер етіп отыратын табиғи фактор болып табылады. Ауа райы мен климат жағдайларының адам денсаулығына әсері Гиппократ заманынан белгілі болған. Сол уақыттарда өзінде ақ, көптеген аурулардың пайда болуын, ағымы мен салдарын климат және ауа райымен байланыстырған. (...) Қан қысымыңыз бен жүрек қағысыңыз жоғарылап тұр.
Емделуші: Енді не істесем болады? Емдік шараларын қолдануым керек пе?
Дәрігер: Иә, қазір жас ерекшелігіңізге байланысты қабылдайтын әрі қан қысымын түсіретін дәрі жазып беремін. Ол дәріні әлеуметтік дәріханадан тегін алып, нұсқаулыққа сай пайдаланып, екі күннен кейін тағы да бір тексерілуге келіңіз. Үйде жағдайыңызды бақылап тұрыңыз, себебі қазіргі уақытта миокард инфарктісі, мида қан айналымының жедел бұзылыстары, гипертониялық криз секілді аурулардың дамуында, сонымен қатар, кейбір дені сау адамдардың денсаулығының нашарлауында, климат пен ауа райы жағдайларының рөлі жөнінде дауласуға жатпайтын көптеген ғылыми фактілер жиналған.
Объяснение: