9-тапсырма. Төмендегі мәтінді зерттеп, толықтырып, түйіндеме жаз. Сөйлемдердегі сөз тіркестерін тап. «Байқоңыр» – әлемдегі тұңғыш әрі ең ірі ғарыш айлағы. Халықаралық
маңызы бар нысан туралы қызықты деректерді көп адам біле бермейді.
1995 жылдан бері Байқоңыр
Ресей Федерациясының құрамындағы
федералдық маңызы бар қала. Мемлекеттік қауіпсіздік комитеті кеңестік
зымырандардың құпиясын сақтау үшін ғарыш айлағы орналасқан жердің
екі сызбасын құрастырды. Жасалған келісімшарт бойынша Байқоңырды
жалға беру мерзімі 2050 жылы аяқталады. «Байқоңыр» ғарыш айлағы-
ның астанасы
Байқоңыр қаласы.
Әсем әлем
Таң сібірлеп ата бастағанда оянатын болып жүрмін. Арайлап атқан таңды қарсы алғым келеді.
Бәрінен де күн шығып келе жатқандағы түленуін айтсаңызшы. Көл беті баяу толқып, жыбырлап, өзінше тыныстап, кербез жатады. Осы көрініс әуелі қара күреңденіп, бірте-бірте сібірлеп, ашық түске ойысып, енді күннің алтын кірпік сансыз найзасы шаншылып, нұрланып, жылтылдап, інжу-маржан шашып тастағандай жалт-жұлт етіп, құбылып ойнайды. Бір сәт алаулап, өртеніп, жалын шашқандай. Осы кезде сонау көкжиектен астасқан тұстан қылаң етіп әлдене көзге шалынады. Ол ақ кеме. Ыссықкөлдің ұзына бойымен ақ кеме жүзіп бара жатады.
Осыдан кейін менің қалт жібермей бақылайтыным күннің батуы. Жайшылықта ешнәрсе емес, күн батар кездегі көрінісі тамаша. Күн дегеніңіз қан қызылданып, жақындап келіп, ай табақтанып жалқық атып, балқып барып қонады. (114 сөз)
Елімізде заңсыз аң аулауға тиым салынған.Аң аулау үшін аңшының аңшы куәлігі,қаруды ұстаудағы құқығы және аң аулауға рұқсаты болуы керек.Броконерлер заңсыз аң аулап, мемлекетке 350млн.тг.шығын келтірген.Сондықтанда заңсыз аң ауласаңыз үстіңізден қылмыстық іс қозғалады.Еліміз бойынша рұқсатпен аң аулауға аңдардың 34 ал құстардың 59түрі бекітілген.Оларды тек заң бойынша белгіленген жерлерде ғана атып ала аласыз.Атып алуға болатын аңдарға:аю,тау ешкі,бұғы,елік,доңыз ал құстардан үйрек,қаз,құр және шілдерге рұқсат берілген.Қызыл кітапқа енген аңдар мен құстарды атуға болмайды,заңмен жазаланады.Аңдарды тек аңшылық маусымы ашылған кезде ғана атуға рұқсат.Егер басқа кез-келген мерзімде аңға шығатын болсаңыз заң жүзінде қатаң жазаланады.