9-тапсырма . << Түсінік » ойыны . 1. Мәтіндегі негізгі тірек - термин сездерді аныктап жаз . Әрқайсысына 2-3 ассоциация сез жаз . 2. Оның ішіндегі 1 негізгі сездi белгiле 3. Белгiлеген сөзді өзің қалай түсінетініңді жаз . 4. Кезекпен тірек сезге берілген анықтаманы оқыңдар . Жалпы ұқсастықтарды бөліп , сызыңдар . 5. Ортан тусiнiктi жазып , салыстырыңдар .

Құстарға қызығып қарамау мүмкін емес. Өйткені құстар әуезді сайрағыштығымен, сымбатты да сұлу, алуан түрлі сыртқы бейнесімен орманның, саябақтардың, шалғындардың сәнін келтіреді. Құс атаулының бәрі пайдалы. Құстардың қайсысын болса да қорғау керек. Құстардың саябаққа, бау-бақшаға, егістіктер мен бақтарға үйірілуіне мүмкіндік жасап, ұсақ құстарға жем шашу, жазда ұялайтын үйшіктер дайындау арқылы қамқорлық жасау — табиғатты көркейтіп, құстарды аялай білудің негізгі шарты. Құстардың ұясын бұзып, жұмыртқасын жарудан аулақ болуымыз керек. Міне, қыс айы келді. Бұл кезде жылы жаққа ұшып кетпей, қар жауып, аяз түссе де туған жерінде қалған қанаттыларға ерекше мейіріммен қарағанымыз дұрыс болар еді. Құстарды қорғайық! Құстар — біздің досымыз. Немесе:құстарға қарап тұрсаң, олар өте әдемі. Мысалы, аққулардың топтасып көлде жүзіп жүргендері қандай тамаша көрініс. Жалпы құстар табиғатты зиянды нәрселерден қорғайды. Тоқылдақ өзінің біз тұмсығымен ағаштардың құрттарын шоқып жеп, жәндіктерден оны тазартады. Кейбір құстардың әрекеттеріне қарап, ауа-райының қандай болатынын болжауға болатынын әжемнен естідім. Мысалы, қарлығаштар төмен ұшса, онда жаңбыр жауады дегенді білдіреді. Жалпы құстарды қамқорлап, оларды да күтіп, бағуымыз керек.

Қой, бұрыш, ара, қыс сөздері екі мағынада қолданылатындай етіп, сөйлемдер құрастыру.

Бүгін ауылдағы қойларды жайылымға шығаратын менің кезегім келді.

Шаш кептіргішті қолданып болғаннан кейін орнына жинап қой.

Салатқа қосатын ащы бұрыш таусылып қалып, дүкенге баруға тура келді.

Кішкене қарындасыңды байқап отыр, үстелдің бұрышына басын ұрып алмасын.

Аралар гүлден гүлге қонып, тынымсыз бал жинайды.

Демалыс күні әкем екеуміз есік алдындағы қисайған ескі ағашты аралап, кесіп тастадық.

Қыс – менің ең сүйікті жыл мезгілім.

Етігім аяғымды қысып, үйге әрең жеттім.