ответ:мамандық атаулары заңгер, есепші, мұғалім, әскери қызметкер,дәрігер, электрик, мұнайшы.
Қаныш Сатпаев геолог
көне қалалар тараз, сарайшық, түркістан, отырар
Тарихи ескеткіштер Қазақ даласы тарихи – мәдени ескерткіштерге бай. Батыс Қазақстан аймағында ғана 300-ден астам тарихи-мәдени ескерткіштер тіркелген. Оларға Шопан -Ата жер асты мешіті, Қараман –Ата ескерткіші т.б жатады. Бұлардың көпшілігі Маңғыстаудың оңтүстік бөлігінде орналасқан. Олар, көбінесе тастан тұрғызылған әр түрлі құрылыстар. Аса ірі тарихи және мәдени ескерткіштер қатарына Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Йасауи кесенесі, Сарыарқадағы Алаша хан кесенесі, Тараз өңіріңдегі Айша бибі және Қарахан кесенесі,Бабаджа Хатун кесенелері бар.
Қазақстанның аумағы 2925 мың км2.
қазба байлықтар мұнай,газ,Темір: Марганец,Алюминий ,Мыс, Полиметалдар ( қорғасын, мырыш, мыс қоспалары, алтын, күміс жатады)
РУДАСЫЗ ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАЛАР Асбест: Фосфорит Тұз
Шыңғыс Айтматовтың шығармасы "Аспалы көпір", «Жәмила», «Алғашқы ұстаз», «Қош бол, Гүлсары», «Ертегіден соң», «Ерте қайтқан тырналар» тағы басқа әңгіме, повесть жинақтары, «Жанпида», «Боранды бекет» романдары
Олимпиада чемпиондары: Александр Парыгин ,Ермахан Ыбрайымов Бекзат Саттарханов , Ольга Шишигина.
Көкөністер, жеміс-жидектер және бөлме өсімдіктері[өңдеу]Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәліметБақша орамжапырағы
Орамжапырақ - шаршыгүлділер тұқымдас бір, екі және к
өте бағалы көкөністік дақыл. Орамжапырақтың 35-ке жуық түрі бар. Олар Еуразияда, Солтүстік Африкада, көбінесеЖерорта теңізі елдерінде өсіріледі. Оның түрлері: ақ қауданды орамжапырақ, жапырақты, брюсселъдік, кольраби, гүлді орамжапырақтар.
Гүлді орамжапырақ - шаршыгүлділер тұқымдас біржылдық жаздық және күздік көкөністік дақыл. Оның сабағының биіктігі 70 сантиметрге дейін жетеді. Жапырақтарының ұзындығы - 30-90 см. Гүлшоғыры - тығыз шоқпарбас. Гүлсағақтың және бітеугүлдің тармақтары қысқарып, жуандауынан гүлшоғыр пайда болады. Гүлшоғырдың тармақтары өсе келе ұзарып, қалыпты гүл орналасатын өркен түзеді. Гүлдерінің ені 1,5-2,5 см. Күлте жапырақшалары ақ немесе сары түсті болып келеді. Жемісі - бұршаққын. Тағамға өзгерген гүлшоғыр пайдаланылады. Гүлшоғырдың құрамында 1,2-4,4% қант, 1,5- 3,7% нәруыз және 180 мг-ға дейін С витамині болады.
Гүлді орамжапырақ - қауданды орамжапырақтан кейінгі кеңінен мәдени түрге айналған көкөністік дақыл. Гүлді орамжапырақ жылу талғамайды, сондықтан төмен температурада да жақсы өседі. Ауа райы ыстық болса, оның шоқпарбасы болбырап, қопсып кетеді. Аздаған суыққа төзімді дақыл, ылғалдылықты қажет етеді. Гүлді орамжапырақжарық сүйеді. Көлеңке басымырақ болса, өсімді кезеңі ұзарып, шоқпарбасы ұсақталып кетеді. Ақ қауданды орамжапыраққа қарағанда бұл топырақ құнарлылығын қалайды. Гүлді орамжапырақ өсірудің сан алуан жолдары бар.
Ашық ызбарда (грунт) өсіру үшін 40-60 күндік көшеті пайдаланылады. Көшетті ерте көктемде егіп даярласа, жаз басында түсім алуға әбден болады. Жазда және күзде пайдаланылатын кететін көктемнің соңынан жаз ортасына дейін гүлзарға отырғызу қажет. Ал түсімді күзде-қыста пайдалану қажет болса, әр түрлі орындарда одан әрі өсіреді. Шоқпарбасы қаңтар-ақпанда пайдаланылатын жағдайда одан әрі өсірілетін орынның температура 1-5 С болуы тиіс.Шоқпарбас біркелкі пісіп жетілмейді. Сондықтан оның пісіп жетілуін қадағалан, дер кезінде таңдап жинаған жөн. Өйтпеген жағдайда шоқпарбастар болбырау пайда- лану сапасынан айырылады.
Апельсин
Жеміс-жидек дақылдары - шырынды және құрғақ жеміс-жидекті өсімдіктер. Жеміс-жидекті дақылдардың жемісі 6 топқа бөлінеді. Олар: шекілдеуікті (алма, долана), сүйекті (шие, алхоры), жидекті (қарақат, жүзім) жемістер. Сондай-ақжаңғақты (талшын, жаңғақ), цитрусты (мандарин, апельсин) және субтропиктік (құрма, інжір) жемістер. Қазақстанның оңтүстігі және оңтүстік-шығысында алма, алмұрт, алхоры өсіріледі. Ал солтүстік, орталық, шығыс аймақтарында тошала,қарақат, долана, шәңгіш, шетен өседі.
ответ:мамандық атаулары заңгер, есепші, мұғалім, әскери қызметкер,дәрігер, электрик, мұнайшы.
Қаныш Сатпаев геолог
көне қалалар тараз, сарайшық, түркістан, отырар
Тарихи ескеткіштер Қазақ даласы тарихи – мәдени ескерткіштерге бай. Батыс Қазақстан аймағында ғана 300-ден астам тарихи-мәдени ескерткіштер тіркелген. Оларға Шопан -Ата жер асты мешіті, Қараман –Ата ескерткіші т.б жатады. Бұлардың көпшілігі Маңғыстаудың оңтүстік бөлігінде орналасқан. Олар, көбінесе тастан тұрғызылған әр түрлі құрылыстар. Аса ірі тарихи және мәдени ескерткіштер қатарына Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Йасауи кесенесі, Сарыарқадағы Алаша хан кесенесі, Тараз өңіріңдегі Айша бибі және Қарахан кесенесі,Бабаджа Хатун кесенелері бар.
Қазақстанның аумағы 2925 мың км2.
қазба байлықтар мұнай,газ,Темір: Марганец,Алюминий ,Мыс, Полиметалдар ( қорғасын, мырыш, мыс қоспалары, алтын, күміс жатады)
РУДАСЫЗ ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАЛАР Асбест: Фосфорит Тұз
Шыңғыс Айтматовтың шығармасы "Аспалы көпір", «Жәмила», «Алғашқы ұстаз», «Қош бол, Гүлсары», «Ертегіден соң», «Ерте қайтқан тырналар» тағы басқа әңгіме, повесть жинақтары, «Жанпида», «Боранды бекет» романдары
Олимпиада чемпиондары: Александр Парыгин ,Ермахан Ыбрайымов Бекзат Саттарханов , Ольга Шишигина.
спорт үйірмесі: Шығы жекпе жегі
Қарағандылық спортшылар :Абылайхан Жүсіпов,
Орамжапырақ - шаршыгүлділер тұқымдас бір, екі және к
өте бағалы көкөністік дақыл. Орамжапырақтың 35-ке жуық түрі бар. Олар Еуразияда, Солтүстік Африкада, көбінесеЖерорта теңізі елдерінде өсіріледі. Оның түрлері: ақ қауданды орамжапырақ, жапырақты, брюсселъдік, кольраби, гүлді орамжапырақтар.
Гүлді орамжапырақ - шаршыгүлділер тұқымдас біржылдық жаздық және күздік көкөністік дақыл. Оның сабағының биіктігі 70 сантиметрге дейін жетеді. Жапырақтарының ұзындығы - 30-90 см. Гүлшоғыры - тығыз шоқпарбас. Гүлсағақтың және бітеугүлдің тармақтары қысқарып, жуандауынан гүлшоғыр пайда болады. Гүлшоғырдың тармақтары өсе келе ұзарып, қалыпты гүл орналасатын өркен түзеді. Гүлдерінің ені 1,5-2,5 см. Күлте жапырақшалары ақ немесе сары түсті болып келеді. Жемісі - бұршаққын. Тағамға өзгерген гүлшоғыр пайдаланылады. Гүлшоғырдың құрамында 1,2-4,4% қант, 1,5- 3,7% нәруыз және 180 мг-ға дейін С витамині болады.
Гүлді орамжапырақ - қауданды орамжапырақтан кейінгі кеңінен мәдени түрге айналған көкөністік дақыл. Гүлді орамжапырақ жылу талғамайды, сондықтан төмен температурада да жақсы өседі. Ауа райы ыстық болса, оның шоқпарбасы болбырап, қопсып кетеді. Аздаған суыққа төзімді дақыл, ылғалдылықты қажет етеді. Гүлді орамжапырақжарық сүйеді. Көлеңке басымырақ болса, өсімді кезеңі ұзарып, шоқпарбасы ұсақталып кетеді. Ақ қауданды орамжапыраққа қарағанда бұл топырақ құнарлылығын қалайды. Гүлді орамжапырақ өсірудің сан алуан жолдары бар.
Ашық ызбарда (грунт) өсіру үшін 40-60 күндік көшеті пайдаланылады. Көшетті ерте көктемде егіп даярласа, жаз басында түсім алуға әбден болады. Жазда және күзде пайдаланылатын кететін көктемнің соңынан жаз ортасына дейін гүлзарға отырғызу қажет. Ал түсімді күзде-қыста пайдалану қажет болса, әр түрлі орындарда одан әрі өсіреді. Шоқпарбасы қаңтар-ақпанда пайдаланылатын жағдайда одан әрі өсірілетін орынның температура 1-5 С болуы тиіс.Шоқпарбас біркелкі пісіп жетілмейді. Сондықтан оның пісіп жетілуін қадағалан, дер кезінде таңдап жинаған жөн. Өйтпеген жағдайда шоқпарбастар болбырау пайда- лану сапасынан айырылады.
АпельсинЖеміс-жидек дақылдары - шырынды және құрғақ жеміс-жидекті өсімдіктер. Жеміс-жидекті дақылдардың жемісі 6 топқа бөлінеді. Олар: шекілдеуікті (алма, долана), сүйекті (шие, алхоры), жидекті (қарақат, жүзім) жемістер. Сондай-ақжаңғақты (талшын, жаңғақ), цитрусты (мандарин, апельсин) және субтропиктік (құрма, інжір) жемістер. Қазақстанның оңтүстігі және оңтүстік-шығысында алма, алмұрт, алхоры өсіріледі. Ал солтүстік, орталық, шығыс аймақтарында тошала,қарақат, долана, шәңгіш, шетен өседі.