8-тапсырма. Аңыз желісі бойынша «Бәйтерек» оқиғасының суретін сал, Қазіргі «Астана-Бәйтерек» кешенімен салыстыр. Үқсастықтары мен айырмашылықтарын айтып бер.
Баласы: Әке, мен үй жұмысын орындап отыр едім, бір сұрақтан қиналып отырмын. Көмектесіп жіберсеңіз?
Әкесі: Қанеки, қандай сұрақтан қиналып отырсың?
Баласы: Электр қуатын үнемдеу туралы қысқаша мәтін құрастыру керек. Қандай тәсілдері бар, соны айтып жеберсеңіз?
Әкесі: Қазіргі таңда әлемде энергия тапшылығы байқалатындықтан, электр қуатын үнемдеу – қоғамдағы басты қажеттіліктердің бірі болып отыр. Электр қуатын үнемдеудің келесідей жолдары бар:
Алдымен, бөлмеден немесе үйден шығарда шамның барлығын сөндіріп тек қажет уақытында қосып жүру керек.
Баласы: Анам екеуіңіз үнемі менің есіме салып отырасыздар ғой, сонда бұл да үнемдеу болып саналады екен ғой!
Әкесі: Әрине, балам. Шам демекші, қазір электр энергиясын аз пайдалатын, яғни энергия үнемдегіш шамдар жетерлік. Мысалы, біздің үйімізде шамдардың барлығы осындай электр қуатын үнемдейді.
Баласы: Мен мұны білмеппін.
Әкесі: Желдеткіш пен кондиционерді жиі пайдаланбай, кей кездері терезені ашқан да жеткілікті болады.
Баласы: Үнемдеудің біршама тәсілдері бар екен ғой. Рахмет сізге!
Әкесі: Ия, әлі талай тәсілдері бар. Осы жеткілікті болса, оқасы жоқ.
Достық... Әлемдегі ең ыстық сезімдердің бірі десек, қателеспейміз.Доссыз өмірді елестету мүмкін емес.Доссыз өмірің жұпыны болады емес пе?
Қай-қайсысымыздың болмасын достарымыз бар.Ал мына тұлғалардың өзара достығы - мүлде бөлек.Абай Құнанбаев,Мағжан Жұмабаев,Шоқан Уәлиханов,Мұхтар Шаханов өз елімізден ғана дос таппай,өзге ел өкілдерімен де достаса білді.
Абай Евгений Михаэлиспен 70-жылдардың басында Семейдің қоғамдық кітапханасында танысады.Михаэлис ақынды Ресейдің ішкі өміріндегі жаңалықтармен,орыс әдебиетінің озат ойлы өкілдерінің шығармаларымен таныстырды.Абай Михаэлистің ұсынысы бойынша Семей облысы Статистика комитетінің толық мүшесі болып сайланды. «Абай жолы» эпопеясында Абай тағдырына саяси жер аударылған Михайловтың үлкен әсер еткені көрсетілген,оның образы арқылы Михаэлистің өмірбаяны берілген екен.
Зерттеуші Ш.Уәлихановтың да шет елден дос табуы күмәнсіз еді.Шоқан мен Федор Достоевскийдің достығы екеуінің Омбыда,Семей мен Петербургте бірге болған кездерінде бір үзілмейді,кейінгі кездері де бұл достық хат арқылы нығая түсті.Ф.М.Достоевский Шоқан Уәлихановты ерекше қадірлей, бағалай білді.Одан алған заттарының бәрін ол ең қымбат естелік ретінде сақтаған.
XIX ғасырда Қазақстанда ақындарды қазақ жерінен қуа бастады,Мағжан Жұмабаев та олардың ішіне кіреді. Тұратын жері жоқ,жейтін тамағы жоқ М.Жұмабаев өмірін әрі қарай қалай жалғастыратының білмеген.Оның жақын досы Максим Горький Ресей жаққа Мағжан Жұмабаевтыөзінің үйіне шақырады.Осылайша М.Жұмабаев М.Горькийдің көмегімен шет ел шығармаларын аударуға машықтанған.
"Қырғыз,қазақ - бір туған" демекші, Шыңғыс Айтматов пен Мұхтар Шахановтың достығын армандаған жандар көп-ақ.Бұл екеуі тіпті бірігіп "Құз басындағы аңшының зары" атты шығарманы да жазып қалдырған екен.
Бұл ұлылардың достығынан мынаны ұғынуға болады.Мейлі сенің досың қара болсын,ақ болсын,ұзын бол,мейлі кішкентай,ең бастысы,оның ішкі жан-дүниесі таза болуы керек.Адал достарымызды бағалай білейік!
Электр қуатын үнемдеу туралы диалог құрастыру.
Баласы: Әке, мен үй жұмысын орындап отыр едім, бір сұрақтан қиналып отырмын. Көмектесіп жіберсеңіз?
Әкесі: Қанеки, қандай сұрақтан қиналып отырсың?
Баласы: Электр қуатын үнемдеу туралы қысқаша мәтін құрастыру керек. Қандай тәсілдері бар, соны айтып жеберсеңіз?
Әкесі: Қазіргі таңда әлемде энергия тапшылығы байқалатындықтан, электр қуатын үнемдеу – қоғамдағы басты қажеттіліктердің бірі болып отыр. Электр қуатын үнемдеудің келесідей жолдары бар:
Алдымен, бөлмеден немесе үйден шығарда шамның барлығын сөндіріп тек қажет уақытында қосып жүру керек.
Баласы: Анам екеуіңіз үнемі менің есіме салып отырасыздар ғой, сонда бұл да үнемдеу болып саналады екен ғой!
Әкесі: Әрине, балам. Шам демекші, қазір электр энергиясын аз пайдалатын, яғни энергия үнемдегіш шамдар жетерлік. Мысалы, біздің үйімізде шамдардың барлығы осындай электр қуатын үнемдейді.
Баласы: Мен мұны білмеппін.
Әкесі: Желдеткіш пен кондиционерді жиі пайдаланбай, кей кездері терезені ашқан да жеткілікті болады.
Баласы: Үнемдеудің біршама тәсілдері бар екен ғой. Рахмет сізге!
Әкесі: Ия, әлі талай тәсілдері бар. Осы жеткілікті болса, оқасы жоқ.
Ұлылар арасындағы ұлы достық (мақала тақырыбы).
Достық... Әлемдегі ең ыстық сезімдердің бірі десек, қателеспейміз.Доссыз өмірді елестету мүмкін емес.Доссыз өмірің жұпыны болады емес пе?
Қай-қайсысымыздың болмасын достарымыз бар.Ал мына тұлғалардың өзара достығы - мүлде бөлек.Абай Құнанбаев,Мағжан Жұмабаев,Шоқан Уәлиханов,Мұхтар Шаханов өз елімізден ғана дос таппай,өзге ел өкілдерімен де достаса білді.
Абай Евгений Михаэлиспен 70-жылдардың басында Семейдің қоғамдық кітапханасында танысады.Михаэлис ақынды Ресейдің ішкі өміріндегі жаңалықтармен,орыс әдебиетінің озат ойлы өкілдерінің шығармаларымен таныстырды.Абай Михаэлистің ұсынысы бойынша Семей облысы Статистика комитетінің толық мүшесі болып сайланды. «Абай жолы» эпопеясында Абай тағдырына саяси жер аударылған Михайловтың үлкен әсер еткені көрсетілген,оның образы арқылы Михаэлистің өмірбаяны берілген екен.
Зерттеуші Ш.Уәлихановтың да шет елден дос табуы күмәнсіз еді.Шоқан мен Федор Достоевскийдің достығы екеуінің Омбыда,Семей мен Петербургте бірге болған кездерінде бір үзілмейді,кейінгі кездері де бұл достық хат арқылы нығая түсті.Ф.М.Достоевский Шоқан Уәлихановты ерекше қадірлей, бағалай білді.Одан алған заттарының бәрін ол ең қымбат естелік ретінде сақтаған.
XIX ғасырда Қазақстанда ақындарды қазақ жерінен қуа бастады,Мағжан Жұмабаев та олардың ішіне кіреді. Тұратын жері жоқ,жейтін тамағы жоқ М.Жұмабаев өмірін әрі қарай қалай жалғастыратының білмеген.Оның жақын досы Максим Горький Ресей жаққа Мағжан Жұмабаевтыөзінің үйіне шақырады.Осылайша М.Жұмабаев М.Горькийдің көмегімен шет ел шығармаларын аударуға машықтанған.
"Қырғыз,қазақ - бір туған" демекші, Шыңғыс Айтматов пен Мұхтар Шахановтың достығын армандаған жандар көп-ақ.Бұл екеуі тіпті бірігіп "Құз басындағы аңшының зары" атты шығарманы да жазып қалдырған екен.
Бұл ұлылардың достығынан мынаны ұғынуға болады.Мейлі сенің досың қара болсын,ақ болсын,ұзын бол,мейлі кішкентай,ең бастысы,оның ішкі жан-дүниесі таза болуы керек.Адал достарымызды бағалай білейік!