7-тапсырма. Төмендегі сөздерге үндестік заңына сәйкес қосымшалар қосып жазып, әрқайсымен сөз тіркестерін жасап жазыңыз. Әдепсіздік, әділдік, әкімшілік, әлеумет, әшекей, жағажай, балмұздақ, жанұя, жағдай, жауқазын, айыпкер, беташар, емхана.

Шахмат ойынын мектеп багдарламасына енгизу туралы ангимелер билик тарапынан сонгы кезде айтылып жургени де жасырын емес. Бул балалардын математикалык ойлау кабилетин дамытатыны созсиз. Жас жеткиншектер осы ойынга деген кызыгушылыгын арттыру максатында жакында Шынгырлау аудандык балалармен мектептен атынан 3- барып катыскан болатын. Онын екеуи 1 орын иеленипти. калагндарын билмедим.Финалдык тартыстын кызыкты болганы соншалык, оган катыскан Мирас пен Санжар бирин бири ала алмай койды. сондыктанда олардын екеуине 1 орынды берди. Сайыс сонында марапатттау басталды. Катыскан балалардын барлыгынын конили толды. Орын алмагандарга Алгыс хат берди. Барлыгмыз уйге куанып кайттык.

Бастауышқа мысалдар.

Бастауыш - сөйлемде атау септік тұлғасында тұрып, ойдың иесі болатын тұрлаулы сөйлем мүшесі.

Мысалы: Жиналыс (не?) сағат жетіде аяқталды.

Анам (кім?) дүкеге кетті.

Кітаптар (нелер?) баспадан шықты.

Оқушылар (кімдер?) емтихан тапсырып жатыр.

Баяндауышқа мысалдар.

Баяндауыш - сөйлемде бастауыштың қимылын, ісін, жай-күйін, кім, не екенін білдіріп тұратын тұрлаулы сөйлем мүшесі.

Мысалы: Қоңырау соғылды (не істеді?).

Дүкеннен азық – түлік сатып алдым (не қылдым, не істедім?)

Арман әлі ұйықтап жатыр (не істеп жатыр?).

Толықтауышқа мысалдар.

Толықтауыш: баяндауышқа қатынасты болып, қимыл-әрекеттің объектісін білдіреді. Атау септігі мен ілік септігінен басқа септік жалғауларының бірінде болады.

Мысалы: Атасы баласын (кімді?) шақырды.

Оған (кімге?) көмектесу керек.

Қасқырлар көк шолаққа (неге?) ауыз салды.

Мен Айданамен (кіммен?) сөйлесіп, кездесу туралы ұсыныс жасадым.